THEPOWERGAME
Πλημμύρες, παγετοί και άλλα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν εκτροχιάσει τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ, που έχει καταβάλει τα τελευταία χρόνια αποζημιώσεις σε αγρότες και κτηνοτρόφους πάνω από 1 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένων ενισχύσεων μέσω της κρατικής αρωγής, του εργαλείου που θεσπίστηκε μετά τον ΙΑΝΟ για αποζημιώσεις σε ζημιές από θεομηνίες.
Ως -κατά βάση- ασφαλιστικός οργανισμός, ο ΕΛΓΑ προβαίνει σε εκτίμηση ζημιών και καταγραφή πορισμάτων, καταβάλλοντας αποζημιώσεις στους παραγωγούς. Δρα όμως μονοπωλιακά, χωρίς την εμπλοκή του ασφαλιστικού κλάδου, που φαίνεται να αποθαρρύνεται από την αύξηση των φυσικών καταστροφών, όπως ανέφερε ο Γιώργος Φερετζάνης, αντιπρόεδρος του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) μιλώντας στο συνέδριο του Economist «Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών – Προστατεύοντας τη ζωή – Χτίζοντας ανθεκτικότητα».
Σύμφωνα με τον κ. Φερετζάνη, ο ΕΛΓΑ μπορεί να είναι οργανισμός Ιδιωτικού Δικαίου, ωστόσο ελέγχεται απολύτως από το κράτος και δρα μονοπωλιακά στον χώρο της ασφαλιστικής κάλυψης των ζημιών στον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα. «Η απουσία του ασφαλιστικού κλάδου στον χώρο της ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής και του ζωικού κεφαλαίου δεν δημιουργεί συνθήκες ελπίδας ώστε να ενταχθεί. Παρά το γεγονός ότι είναι επιθυμητή η ένταξή του στην ασφαλιστική κάλυψη των αγροτών και των κτηνοτρόφων, δεν αναμένεται, διότι πιθανολογώ ότι αποθαρύνεται απ’ όλα όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια…», σημείωσε.
Το 2023 είναι μια πάρα πολύ κακή χρονιά κι αυτό έγινε αντιληπτό ήδη πριν από τα πρόσφατα γεγονότα σε Θεσσαλία, Ρόδο και Έβρο, με τις θερμοκρασίες που άγγιζαν τους 20 βαθμούς τον χειμώνα 2022-2023, τις βροχοπτώσεις τον Μάιο και τον Ιούνιο και στη συνέχεια τις υψηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ τον Ιούλιο. Επίσης, προάγγελος της φετινής κακής χρονιάς ήταν ο κυκλώνας Ιανός του 2020, ο παγετός του 2021 κ.ο.κ. «Αυτά τα ακραία φαινόμενα δημιούργησαν συνθήκες που εκτροχίασαν τον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ», σύμφωνα με τον κ. Φερετζάνη.
Υπενθυμίζεται ότι για τον παγετό του 2021 δημιουργήθηκε ad-hoc πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων, το οποίο χρηματοδότησε το υπουργείο Οικονομικών. Τα τελευταία χρόνια ο ΕΛΓΑ, είτε με βάση τον κανονισμό του, είτε με πρόγραμμα κρατικών ενισχύσεων, είτε μέσω της κρατικής αρωγής, κλήθηκε να καταβάλει πάνω από 1 δισ. ευρώ στους παραγωγούς, επιβεβαιώνοντας ότι οι συνθήκες έχουν αλλάξει. Αυτός είναι και ο λόγος που στις πρώτες εξαγγελίες της κυβέρνησης βρέθηκε η αναμόρφωση του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του ΕΛΓΑ, προκειμένου να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητά του.
Οι επενδύσεις στην ενεργητική προστασία
Πάντως, στην αρμοδιότητα του ΕΛΓΑ ανήκει και η ενεργητική προστασία του ζωικού και φυτικού κεφαλαίου. Ήδη από το 1995 με τον νόμο 2342 ο οργανισμός μπορεί να λαμβάνει προληπτικά μέτρα, χρησιμοποιώντας τεχνολογικά μέσα και μεθόδους για να μειώνει ή να αποτρέπει ζημιές στο φυτικό και ζωικό κεφάλαιο. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκε και το πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας στη Βόρεια Ελλάδα. Πρακτικά, μισθώνει 2 ραντάρ και 3 αεροπλάνα, εντοπίζει χαλαζοφόρα νέφη και δίνει εντολή στα αεροπλάνα να απογειωθούν και να εκτοξεύσουν φυσίγγια με ιωδιούχο άρλυρο στα νέφη, ώστε το χαλάζι να λιώσει και μέχρι να φτάσει στο έδαφος να γίνει βροχή και να αποτραπεί η ζημιά.
Σχεδιάζεται μάλιστα να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ αγροτικής πολιτικής η εξαγορά 2 ραντάρ και σε συνεργασία με την Εθνική Μετεορολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), που προωθεί αντίστοιχη επένδυση, να υπάρχει από κοινού εκμετάλλευση της πληροφορίας και να δοθεί η δυνατότητα επέκτασης του προγράμματος στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας. Σημειώνεται ότι στο πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας υπάρχει πρόβλεψη και για δημιουργία βροχής, κάτι που δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής, αλλά υπάρχει προοπτική εφαρμογής, προς αποφυγή της ξηρασίας. Επίσης, προωθείται πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας με επίγεια μέσα.