THEPOWERGAME
Έπειτα από εννέα συνεχόμενες αυξήσεις, η ΕΚΤ καλείται σήμερα να αποφασίσει αν θα κάνει ένα διάλειμμα ή αν θα προχωρήσει στην τελευταία αύξηση επιτοκίων. Από το -0,50% στο οποίο βρισκόταν τον Ιούλιο του 2022, το βασικό επιτόκιο της Ευρωζώνης έχει ανέλθει στο 3,75%, υψηλότερα ακόμη και από το επίπεδο πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Η πορεία των επιτοκίων εξαρτάται από τον πληθωρισμό και οι αγορές αναμένουν τις νέες εκτιμήσεις του επιτελείου αναλυτών της ΕΚΤ. Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, η πολύ κρίσιμη πρόβλεψη που θα παρουσιάσει η Κριστίν Λαγκάρντ σήμερα τοποθετεί τον πληθωρισμό του 2024 πάνω από το 3%.
Η έκβαση της συνεδρίασης είναι αμφίρροπη, όμως οι αναλυτές κλίνουν προς την αύξηση των επιτοκίων κατά 0,25%. Ο στόχος που έχει θέσει η ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι το 2%. Άρα η πρόβλεψη για πληθωρισμό άνω του 3% στο σύνολο του 2024 καθιστά αναγκαία τη διατήρηση των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις στο διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γιατί τόσο ο πληθωρισμός, όσο και οι ανησυχίες για ύφεση στην Ευρώπη στο β’ εξάμηνο του 2023 βρίσκονται σε επίπεδα συναγερμού.
Μια ενδιαφέρουσα ανάλυση για το πρόβλημα που καλείται να λύσει η ΕΚΤ είναι αυτή της αμερικανικής τράπεζας Citi. Η πρόβλεψη για τον πληθωρισμό το 2025, που είναι το τέλος του ορίζοντα που εξετάζεται, είναι για γενικό δείκτη στο 2,1% και δομικό πληθωρισμό στο 2,2%. Δεν είναι όμως αρκετή η συγκεκριμένη πρόβλεψη για να στρέψει το διοικητικό συμβούλιο ξεκάθαρα προς μία κατεύθυνση. Όπως αναφέρει η Citi, αν τα επιτόκια αυξηθούν, θα είναι μία νίκη των γερακιών της ΕΚΤ. Όμως αν δεν αυξηθούν, θα είναι δύσκολο να αποφασιστεί μια αύξηση τον Οκτώβριο, ιδιαίτερα από τη στιγμή που δεν θα υπάρχουν νέες προβλέψεις για την οικονομία, αλλά μόνο νέα στοιχεία για την τρέχουσα κατάσταση.
Επίσης, η Citi πιστεύει ότι η σημερινή απόφαση είναι κομβική, γιατί έως τον Δεκέμβριο ο δομικός πληθωρισμός θα έχει υποχωρήσει τόσο πολύ που δεν θα δικαιολογείται αλλαγή πλεύσης. Είτε αυξηθούν σήμερα τα επιτόκια, είτε όχι, θα παραμείνουν σε αυτό το επίπεδο. Η αμερικανική τράπεζα προσθέτει ότι είναι κοινή πεποίθηση όλων των στελεχών της ΕΚΤ πως στο βασικό σενάριο που εξετάζει η κεντρική τράπεζα, το υψηλότερο επίπεδο που θα φτάσουν τα επιτόκια είναι το 4% ή το 3,75%.
Μεγάλη σημασία δίνουν οι αναλυτές και στις προβλέψεις της ΕΚΤ, γιατί θεωρητικά οι αποφάσεις για τα επιτόκια λαμβάνονται με βάση τις εκτιμήσεις εξέλιξης του πληθωρισμού στο τελευταίο έτος του ορίζοντα πρόβλεψης, που σήμερα είναι το 2025. Αυτό συμβαίνει για τρεις λόγους.
Πρώτον, η Citi παρατηρεί ότι πολλοί διοικητές ευρωπαϊκών εθνικών τραπεζών συχνά χαρακτηρίζουν πολύ σημαντικές τις νέες προβλέψεις των αναλυτών της ΕΚΤ. Δεύτερον, οι προβλέψεις αντικατοπτρίζουν και τους τρεις παράγοντες που το διοικητικό συμβούλιο θεωρεί ότι καθορίζουν τις αποφάσεις για τα επιτόκια: α) τις προοπτικές του πληθωρισμού, β) τη δυναμική του δομικού πληθωρισμού και γ) την ισχύ μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Συνολικά οι τρεις αυτοί παράγοντες δεν προσφέρουν κάποιο ξεκάθαρο συμπέρασμα, αλλά δίνουν μια εικόνα. Τρίτον, ο μεσοπρόθεσμος ορίζοντας που η ΕΚΤ σκοπεύει να επαναφέρει τον πληθωρισμό στο 2% συμπίπτει με τον ορίζοντα πρόβλεψης. Συνεπώς, αν οι προβλέψεις δεν δείχνουν μία πειστική επαναφορά του πληθωρισμού στον στόχο πριν από το τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης, τότε η στάση που υιοθετεί η ΕΚΤ δεν αρκεί και χρειάζεται περαιτέρω δράση. Το γεγονός ότι η ΕΚΤ βλέπει τον πληθωρισμό στο 2,1% στο τέλος του 2025 υποδηλώνει ότι είναι πιθανότερη μια νέα αύξηση των επιτοκίων στο 4% σήμερα.
Αν παγώσουν οι αυξήσεις, η Λαγκάρντ ενδέχεται να πει πως η επόμενη μεταβολή στα επιτόκια θα είναι προς τα πάνω, αφήνοντας να εννοηθεί ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί τον Οκτώβριο ή τον Δεκέμβριο ή να επαναλάβει με πειστικό τρόπο τη δέσμευσή της τα επιτόκια να παραμείνουν υψηλά για όσο χρειαστεί και πολύ περισσότερο απ’ όσο προεξοφλούν σήμερα οι αγορές.