THEPOWERGAME
Η ευρωπαϊκή οικονομία έχει καταφέρει να αποφύγει την ύφεση, με σύμμαχο τις τιμές της ενέργειας, που έχουν υποχωρήσει σε πολύ πιο ανεκτά επίπεδα, όμως οι προβλέψεις για την ανάπτυξη δεν είναι οι πιο ευοίωνες. Τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat για το β’ τρίμηνο του 2023 έδειξαν ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης αναπτύχθηκε κατά 0,3% σε τριμηνιαία βάση, αλλά περίπου κατά το ήμισυ η επέκταση οφείλεται στην ανάκαμψη της ιρλανδικής οικονομίας και ταυτόχρονα οι μηνιαίοι πρόδρομοι οικονομικοί δείκτες είναι αδύναμοι.
Ο τουρισμός προσφέρει στήριξη κυρίως μέσω των χωρών του Νότου, αλλά δεν είναι ικανός να σηκώσει όλο το βάρος της ευρωπαϊκής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αναλυτές κόβουν τις τιμές – στόχους για το β’ εξάμηνο και υποβαθμίζουν τις προσδοκίες για την ανάπτυξη στους υπόλοιπους μήνες του έτους και το 2024. Η καθίζηση της ευρωπαϊκής οικονομίας οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, όπως τα υψηλά επιτόκια, που δυσκολεύουν τις επενδύσεις, και η ακρίβεια, που μειώνει την κατανάλωση.
Η εικόνα της γερμανικής βιομηχανίας αντανακλά ίσως το γενικότερο κλίμα. Η βιομηχανική παραγωγή ξάφνιασε αρνητικά τους αναλυτές, σημειώνοντας πτώση 1,5% στα πιο πρόσφατα στοιχεία, που είναι του Ιουνίου. Η ήπια ανάκαμψη του φαρμακευτικού και των ενεργοβόρων κλάδων επισκιάστηκε από τη μείωση της παραγωγής στην αυτοκινητοβιομηχανία και τα προβλήματα του κατασκευαστικού κλάδου. Οι Γερμανοί τα βλέπουν… μαύρα και αυτό φαίνεται στα ευρήματα του δείκτη οικονομικού κλίματος Sentix, όπου στην αξιολόγηση των τρεχουσών συνθηκών το κλίμα στη Γερμανία είναι αντίστοιχο με εκείνο του Ιουλίου του 2020, όταν η πανδημία είχε σταματήσει σχεδόν τα πάντα.
Οι σημερινές προβλέψεις των επενδυτικών οίκων κάνουν λόγο για ανάπτυξη 0%-0,5% φέτος και χαμηλότερη του 1% το 2024 στην Ευρωζώνη. Αποτέλεσμα της οικονομικής δυσπραγίας είναι η Ευρώπη να πέφτει στην παγίδα του στασιμοπληθωρισμού τη διετία 2023-2024, χωρίς να αποκλείεται να είναι παρόμοια η εικόνα και το 2025.
Σύμφωνα με τον δείκτη Global Risk Index της εταιρείας ερευνών Euromonitor International, για το β’ τρίμηνο 2023 έχουν αυξηθεί πολύ οι πιθανότητες εμφάνισης του φαινομένου του στασιμοπληθωρισμού σε Ευρωζώνη, ΗΠΑ και Μ. Βρετανία, τόσο στο υπόλοιπο του 2023 όσο και στις αρχές του 2024. Ο δείκτης βαθμολογεί τους αναμενόμενους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία με βάση τις πιθανότητες να επιβεβαιωθούν. Το σενάριο του παγκόσμιου στασιμοπληθωρισμού συγκεντρώνει πιθανότητες 30%, ενώ οι κίνδυνοι αύξησης των τιμών των εμπορευμάτων, ανώμαλης προσγείωσης της Κίνας και επανέναρξης του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ – Κίνας έχουν μόλις 10% πιθανότητες.
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών αναφέρουν ότι στο σενάριο του στασιμοπληθωρισμού το πραγματικό παγκόσμιο ΑΕΠ θα τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης 0,4% το 2023 και θα παραμείνει αμετάβλητο το 2024. Επιπλέον της ασθενούς ανάπτυξης του ΑΕΠ, ο παγκόσμιος πληθωρισμός θα ενισχυθεί κατά 7,7% το 2023 και 6,1% το 2024. Αντιθέτως, το καλό σενάριο είναι αυτό στο οποίο η οικονομία θα καταφέρει να ανακάμψει γρήγορα και να ευνοηθεί από τις γεωπολιτικές εξελίξεις, με την ανάπτυξη στο 3,6% το 2023 και στο 1,1% το 2024 και τον πληθωρισμό στα ίδια επίπεδα με φέτος.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ενδέχεται να αυξήσει τα επιτόκια ξανά τον Σεπτέμβριο, πλήττοντας περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης, με στόχο να νικήσει τον πληθωρισμό. Η Ευρωζώνη έχει επηρεαστεί περισσότερο και από τις εξελίξεις στο μέτωπο της Ουκρανίας και είναι πιθανό μέσα στους επόμενους μήνες να επανέλθουν οι ανησυχίες για τις ενεργειακές τιμές εν όψει του χειμώνα. Μία περίοδος στασιμοπληθωρισμού, δηλαδή χαμηλής ανάπτυξης και συνεχιζόμενης ακρίβειας, είναι σήμερα ο μεγαλύτερος ορατός κίνδυνος για την ευρωπαϊκή οικονομία.