THEPOWERGAME
Μετά την απολύτως αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων από τη Fed και την ΕΚΤ την Τετάρτη και την Πέμπτη, οι αγορές ασχολούνται με τις επόμενες κινήσεις των δύο μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών και κυρίως με το πότε θα γίνει πιο φθηνό το χρήμα. Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ αύξησε τα επιτόκια στο 5,25%-5,50%, που είναι υψηλό 22 ετών, και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα αύξησε στο 3,75%, που είναι το υψηλότερο επιτόκιο στην εποχή της ζώνης του ευρώ. Ακόμα και σε αυτά τα υψηλά επίπεδα επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες δεν είναι σε θέση να πουν ότι νίκησαν τον πληθωρισμό και πέτυχαν την ομαλή προσγείωση της οικονομίας.
Όπως πολύ χαρακτηριστικά είπαν τόσο ο Τζερόμ Πάουελ, όσο και η Κριστίν Λαγκάρντ, δεν υπάρχει guidance για τις μελλοντικές αποφάσεις, γιατί όλα θα εξαρτηθούν από τα οικονομικά δεδομένα. Η Λαγκάρντ δεν απέκλεισε ούτε την αύξηση των επιτοκίων στο 4% τον Σεπτέμβριο, ούτε όμως και την παύση τους. Λίγο πιο κοντά στην επίτευξη του στόχου είναι η Fed.
Οι ανακοινώσεις για τα επιτόκια έκρυβαν μια πολύ μεγάλη έκπληξη για τις προοπτικές της αμερικανικής οικονομίας. Οι οικονομολόγοι της Fed ενσωματώνουν στις προβλέψεις τους την παραδοχή μιας αξιοσημείωτης επιβράδυνσης της ανάπτυξης, η οποία θα ξεκινήσει αργότερα φέτος. Όμως δεν προβλέπουν ύφεση, με δεδομένη την ανθεκτικότητα που εμφανίζει τελευταία η οικονομία.
Το πιο αισιόδοξο μήνυμα του Πάουελ ήταν ότι η Fed θα καταφέρει να ωθήσει τον πληθωρισμό προς τον στόχο του 2%, χωρίς να προκαλέσει μια σημαντική ύφεση, που θα οδηγούσε σε πολλές χαμένες θέσεις εργασίας, όπως συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν. Το σενάριο που φοβόντουσαν εδώ και πολλούς μήνες οι αγορές φαίνεται ότι απομακρύνεται. Η πολυσυζητημένη ύφεση στις ΗΠΑ μάλλον αποτρέπεται και αυτή θα είναι μια πολύ σημαντική νίκη για τον Πάουελ και τη Fed.
Για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τα δεδομένα είναι λίγο πιο σύνθετα. Σύμφωνα με τη Λαγκάρντ, η οικονομία της Ευρωζώνης θα παραμείνει αδύναμη τους επόμενους μήνες και θα αρχίσει να ανακάμπτει όταν θα υποχωρήσει περισσότερο ο πληθωρισμός. Αυτό μάλλον θα αργήσει να συμβεί, γιατί, όπως τόνισε, ο πληθωρισμός θα παραμείνει υπερβολικά υψηλός για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για το μόνο που μπορούσε να ενημερώσει τις αγορές με πάσα βεβαιότητα η επικεφαλής της ΕΚΤ είναι ότι δεν θα μειωθούν σύντομα τα επιτόκια.
Μια αλλαγή στη ρητορική που χρησιμοποιεί η ΕΚΤ αφορά τις μελλοντικές αποφάσεις. Αντί να αναφέρει στην ανακοίνωση ότι στις επόμενες συνεδριάσεις τα επιτόκια θα οδηγηθούν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα, λέει ότι οι μελλοντικές αποφάσεις «θα διασφαλίζουν ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ παραμένουν σε επαρκώς περιοριστικά επίπεδα για όσο χρειαστεί». Είναι η πρώτη φορά που η Λαγκάρντ αφήνει ανοιχτό ένα παράθυρο για παύση των αυξήσεων.
Η συζήτηση πλέον αφορά τον χρόνο που θα απαιτηθεί να παραμείνουν υψηλά τα επιτόκια. Τόσο η Fed, όσο και η ΕΚΤ έχουν οδηγήσει τα επιτόκια σε περιοριστικά επίπεδα και θα μειωθούν μόνο όταν ο πληθωρισμός αρχίσει να υποχωρεί με τρόπο που δεν θα αφήνει περιθώρια ανησυχίας. Όπως είπε ο Πάουελ, «σταματάς να αυξάνεις τα επιτόκια πολύ πριν ο πληθωρισμός πέσει στο 2% και αρχίζεις να μειώνεις τα επιτόκια πάλι πριν ανέβει ο πληθωρισμός στο 2%». Για την οικονομία, όλα αυτά σημαίνουν ότι το χρήμα θα παραμείνει ακριβό για τουλάχιστον έναν χρόνο ακόμη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις επενδύσεις, τις αγορές και το αυξημένο κόστος εξυπηρέτησης των δανείων.