«Αναστάτωση» της ζήτησης λόγω έκτακτων γεγονότων (προεκλογική περίοδος, πυρκαγιές), αυξήσεις τιμών και έλεγχοι για φοροδιαφυγή, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά στο περιβάλλον που λειτουργούν οι επιχειρήσεις εστίασης, μια αγορά που καταγράφει άνοδο πωλήσεων, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, με ορισμένες περιοχές, όμως, να βρίσκονται στο «κόκκινο».
Η Χαλκιδική, καθώς και νησιά όπως Πάρος, Μήλος, Κάρπαθος, Σάμος, είναι από τις περιοχές που πρωταγωνίστησαν τους προηγούμενους μήνες, την ώρα που η Ξάνθη, η Καστοριά και η Φλώρινα έγραφαν αρνητικό πρόσημο.
«Η αγορά είναι μοιρασμένη στα δύο, μια Ελλάδα που πάει καλά και μια Ελλάδα που αντιμετωπίζει προβλήματα, κυρίως περιοχές με περιορισμένη τουριστική κίνηση, ειδικά αυτήν την εποχή», αναφέρει στο powergame.gr ο Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ). Σχολιάζει την κίνηση στους νησιωτικούς προορισμούς ως ενθαρρυντική, αλλά προς το παρόν, όπως σημειώνει, υπάρχει προσδοκία για το πώς θα εξελιχθεί η σεζόν, καθώς προηγήθηκε υστέρηση από τον Απρίλιο, ως αποτέλεσμα του κλίματος αβεβαιότητας που συνδέθηκε με την προεκλογική περίοδο. Αν και η χρονιά ξεκίνησε με διψήφιο ρυθμό ανάπτυξης, που έφτανε το 35,7% τον Ιανουάριο για τις επιχειρήσεις με υποχρέωση τήρησης διπλογραφικών βιβλίων, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν αποκλιμάκωση της αύξησης στο 7,6% τον Μάιο.
Από την έρευνα, που αναλύει τα στοιχεία 105.000 επιχειρήσεων καταλυμάτων και υπηρεσιών εστίασης, με τζίρο το 2022 ύψους 17,2 δισ. ευρώ, προκύπτει ότι στην αγορά υπάρχουν πρωταγωνιστές και ουραγοί, με τις τάσεις να διαμορφώνουν τόσο οι ιδιαιτερότητες της κάθε περιφέρειας -ηπειρωτική ή νησιωτική-, όσο και το κόστος των προσφερόμενων υπηρεσιών. Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι οι υψηλές τιμές έχουν στερήσει τζίρο στην έναρξη της σεζόν σε νησιά όπως η Μύκονος, η Κως, η Σαντορίνη, που καταγράφουν χαμηλές επιδόσεις (3,2%, 11,6%, 22,6% αντίστοιχα τον Μάιο), συγκριτικά με άλλους προορισμούς όπως π.χ. η Μήλος (105,3%) ή η Χαλκιδική (39,8%).
Οι ανατιμήσεις και οι έλεγχοι
Είναι γεγονός ότι έχει περάσει στην κατανάλωση ένα μέρος των αυξήσεων που έχει επωμιστεί ο κλάδος από την ενεργειακή κρίση, τις ανατιμήσεις στα τρόφιμα και άλλες πρώτες ύλες, την αύξηση του μισθολογικού κόστους και των ασφαλιστικών εισφορών. Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Καββαθάς, το ποσοστό που έχει περάσει στην κατανάλωση κυμαίνεται σε περίπου 15% και δεν συγκρίνεται με το ποσοστό της επιβάρυνσης που έχει δεχθεί ο κλάδος, το οποίο ξεπερνά το 40% μεσοσταθμικά. Δηλαδή, όπως εξηγεί, μέχρι στιγμής ο κλάδος απορροφά ένα μεγάλο ποσοστό των ανατιμήσεων.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι αυτό το διάστημα εντείνονται οι έλεγχοι σε τουριστικές περιοχές, προκειμένου να αντιμετωπιστούν φαινόμενα φοροδιαφυγής και κακές πρακτικές, που πλήττουν τη φήμη της χώρας ως τουριστικού προορισμού. Εκπρόσωποι φορέων της αγοράς σχολιάζουν ότι ο κλάδος έχει «υπερκατηγορηθεί» για φοροδιαφυγή, ενώ από την άλλη μεριά η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει πλέον στα χέρια της εργαλεία που της δίνουν τη δυνατότητα να προβαίνει σε στοχευμένους ελέγχους. Ως εκ τούτου, είναι μεγάλο ρίσκο για τον επαγγελματία η απόκρυψη ΦΠΑ, όταν η ΑΑΔΕ έχει τη δυνατότητα διασταύρωσης στοιχείων σε πραγματικό χρόνο. Υπενθυμίζεται ότι, αν και το έργο της διασύνδεσης των POS με τις ταμειακές μηχανές είναι σε εξέλιξη, εδώ κι ένα χρόνο οι ταμειακές μηχανές είναι συνδεδεμένες με την ΑΑΔΕ, δίνοντας τη δυνατότητα ελέγχου της διαβίβασης των συναλλαγών από τους καταστηματάρχες. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, έχουν αυξηθεί τα πρόστιμα, αλλά και τα «λουκέτα» σε επιχειρήσεις που δεν διαβιβάζουν αποδείξεις.
