THEPOWERGAME
Σε νέο διχασμό οδηγείται η Ενωμένη Ευρώπη με φόντο το φλέγον ζήτημα της επαναφοράς των αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων από το 2024. Το θέμα επανέρχεται στην επικαιρότητα με αφορμή την κόντρα Γερμανίας και Γαλλίας, μέσω των δηλώσεων των ΥΠΟΙΚ των δύο χωρών, όμως στις Βρυξέλλες το ντιμπέιτ είναι μόνιμο τους τελευταίους μήνες. Η Ελλάδα ίσως είναι η χώρα που επηρεάζεται περισσότερο από κάθε άλλη από τις εξελίξεις γιατί διαθέτοντας το υψηλότερο χρέος θα κληθεί να λειτουργήσει ξανά σε ασφυκτικό δημοσιονομικό πλαίσιο.
Το Βερολίνο δεν έχει μετακινηθεί από την πάγια θέση του που είναι η καθολική εφαρμογή από το 2024, του αυστηρού πλαισίου που ίσχυε πριν την πανδημία. Οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου έχουν εκφράσει επανειλημμένα τη διαφωνία τους. Η πιο πρόσφατη τοποθέτηση ήταν αυτή του υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας, Μπρούνο Λεμέρ, ο οποίος χαρακτήρισε την επιβολή αυτόματων και καθολικών κανόνων για τη μείωση του χρέους, ως καταστροφική και λανθασμένη, που οδηγεί σε ύφεση.
Το επιχείρημα των υπερχρεωμένων χωρών είναι ότι η αναβίωση κανόνων, όπως η υποχρέωση όλων των χωρών να μειώνουν το χρέος τους κατά 1% του ΑΕΠ το χρόνο, δεν μπορεί να ισχύει χωρίς εξαιρέσεις, ιδιαίτερα μετά τις κρίσεις της πανδημίας και της ενέργειας, που δαπανήθηκαν τεράστια ποσά για την στήριξη της οικονομίας. Οι κρίσεις αυτές ανέδειξαν την ανάγκη μιας πιο εξατομικευμένης προσέγγισης αλλά και το γεγονός ότι ο στόχος διατήρησης του χρέους στο 60% του ΑΕΠ είναι ξεπερασμένος. Παράλληλα, ζητούν οι δαπάνες για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση να μην προσμετρώνται στο χρέος.
Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία και Βέλγιο εμφανίζουν δημόσιο χρέος μεγαλύτερο του 100% ΑΕΠ και είναι οι χώρες που θα δουν να στενεύουν σημαντικά τα δημοσιονομικά τους περιθώρια και ταυτόχρονα οι παροχές προς τους πολίτες. Η Ελλάδα είναι η χώρα που θα επιβαρυνθεί περισσότερο αφού εμφανίζει το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη, ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 171%. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη στείλει στις Βρυξέλλες το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης που προβλέπει πλεονάσματα 1,1% το 2023 και άνω του 2% του ΑΕΠ από το 2024 και θεωρητικά δεν θα έχει πρόβλημα.
Η αντίδραση των χωρών του Νότου έλαβε πιο επίσημη μορφή τον Δεκέμβριο του 2021, όταν ο Εμανουέλ Μακρόν και ο τότε πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, απέστειλαν ανοιχτή επιστολή μέσω των FT, εκφράζοντας όλες τις σχετικές ενστάσεις. Οι δύο ηγέτες χαρακτήριζαν εξαιρετικά πολύπλοκο και ασαφές το πλαίσιο των κανόνων. Αυτό που ζητούσαν από την άρχουσα τάξη των Βρυξελλών και φυσικά από το Βερολίνο, είναι να αλλάξει η προσέγγιση και όχι ολόκληρο το δημοσιονομικό σύμφωνο. Να εφαρμοστούν μεν μέτρα για τη μείωση του χρέους αλλά μέτρα φιλικά προς την ανάπτυξη, που δεν θα απαιτούν μη βιώσιμη δημοσιονομική προσαρμογή.
Αν δεν εισακουστούν οι φωνές των κρατών-μελών που ζητούν την αλλαγή του πλαισίου, τότε από την πρωτοχρονιά του 2024, χώρες όπως η Ελλάδα θα πρέπει να επιτυγχάνουν πρωτογενή πλεονάσματα και ταυτόχρονα να μειώνουν το χρέος ετησίως κατά το 1/20 του υπερβάλλοντος χρέους (ώστε σε είκοσι χρόνια να φτάσει στο 60% του ΑΕΠ) γιατί θα πάψει να ισχύει η ρήτρα γενικής διαφυγής που εφαρμόστηκε από το 2020 εξαιτίας της πανδημίας και της ανάγκης να εφαρμοστούν μέτρα για την ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Η Κομισιόν έχει παρουσιάσει τις δικές της προτάσεις που θέλουν μια πιο φιλική προς την ανάπτυξη διαδικασία μείωσης του δημόσιου χρέους, ενώ ο ESM έχει ταχθεί υπέρ της αλλαγής του στόχου για το χρέος στο 100% του ΑΕΠ. Στόχος της Κομισιόν είναι να αποφασίζεται από κοινού ο τρόπος μείωσης του χρέους με κάθε χώρα-μέλος ξεχωριστά και να δίνεται περισσότερος χρόνος για την αναγκαία προσαρμογή, υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση των επενδύσεων. Το Βερολίνο δεν επιθυμεί να υπάρχουν μεγάλοι βαθμοί ελευθερίας σε αυτή τη διαδικασία και συνεχίζει να ασκεί πιέσεις για την εφαρμογή καθολικών κανόνων.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
