THEPOWERGAME
Λύση στο μείζον ζήτημα της απορρόφησης των φιλικών προς το περιβάλλον επιδοτήσεων της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), 425 εκατ. ευρώ ετησίως, μέσω του νέου θεσμού των 10 Οικολογικών Σχημάτων (διάδοχο σχήμα του «πρασινίσματος»), δίνει η αύξηση του αριθμού των βοσκήσιμων εκτάσεων στην Ελλάδα, σε εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού Omnibus, που προβλέπει νέο ορισμό για τους βοσκοτόπους και τις συνεπαγόμενες αλλαγές στην ελληνική νομοθεσία, βάσει των οποίων οι βοσκότοποι αυξάνονται κατά 9.639.498,1 στρέμματα.
Στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ και στο οικολογικό σχήμα 5 «Βελτίωση αγροδασικών οικοσυστημάτων πλούσιων σε στοιχεία του τοπίου» έχουν προϋπολογιστεί μόλις 12 εκατ. 940 χιλ. ευρώ σε ετήσια βάση για 1.294.020 στρέμματα βοσκοτόπων. Πρόκειται για το 10% των βοσκοτόπων που ήταν δηλωμένοι στη βάση του ΟΣΔΕ το 2019, όταν και εκπονήθηκε το Στρατηγικό Σχέδιο.
Ο αριθμός, όμως, κρίνεται ιδιαίτερα συντηρητικός εάν ληφθεί υπ’ όψιν ότι το 2021 δηλώθηκαν στο ΟΣΔΕ ως βοσκότοποι 15.917.780 στρέμματα, ήτοι 3.221.910 στρέμματα περισσότερα, ενώ ακόμη περισσότερα (κατά πληροφορίες, γύρω στα 16,5 εκατομμύρια στρέμματα) δηλώθηκαν ως βοσκότοποι στις δηλώσεις ΟΣΔΕ 2022.
Με δεδομένο ότι η ενίσχυση από το οικολογικό σχήμα 5 ανέρχεται σε 10 ευρώ/ στρέμμα ετησίως, τότε εάν δηλωθούν στο οικολογικό σχήμα 10 εκατομμύρια στρέμματα βοσκοτόπων, ήτοι τα 2/3 από τα 15,9-16,5 εκατομμύρια στρέμματα δηλωθέντα στο ΟΣΔΕ (αριθμός απόλυτα εφικτός, σύμφωνα με ανθρώπους με γνώση του θέματος), τότε η Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει 100 εκατ. ευρώ, ήτοι σχεδόν το ¼ του συνολικού ποσού των οικολογικών σχημάτων.
Εάν ληφθεί υπ’ όψιν ότι πάνω από 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως θα απορροφώνται μέσω του οικολογικού σχήματος 9 «Διατήρηση μεθόδων βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας» (στο Στρατηγικό Σχέδιο έχουν προϋπολογιστεί 235 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση), τότε μόνο με τα συγκεκριμένα δύο οικολογικά σχήματα η Ελλάδα μπορεί να απορροφήσει άνω του 70%-75% του διαθέσιμου ετήσιου ποσού για οικολογικά σχήματα.
Οι ψηφιακές εφαρμογές φέρνουν 49,1 εκατ. ευρώ
Νευραλγικής σημασίας για την αύξηση της απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων μέσω των Οικολογικών Σχημάτων είναι και το 6ο Οικολογικό Σχήμα «Εφαρμογή φιλικών για το περιβάλλον πρακτικών διαχείρισης με τη χρήση ψηφιακής εφαρμογής διαχείρισης εισροών και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραμέτρων», για το οποίο στο Στρατηγικό Σχέδιο της νέας ΚΑΠ έχουν προϋπολογιστεί συνολικά 49,1 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Με το συγκεκριμένο Οικολογικό Σχέδιο επιδοτούνται μεταξύ άλλων η χρήση λιπασμάτων βραδείας αποδέσμευσης έως 6 ευρώ/στρέμμα, η εφαρμογή confusion σε δενδρώδεις καλλιέργειες και αμπέλια έως 94,8 ευρώ/στρέμμα, η χρήση γεωργίας ακριβείας στους ψεκασμούς έως 70 ευρώ/στρέμμα και ψηφιακές εφαρμογές, όπως η ψηφιακή πλατφόρμα FaST της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εκτιμάται ότι με την ενεργοποίηση των αρμόδιων υπηρεσιών και ιδίως του ΟΠΕΚΕΠΕ μπορεί να υπάρξει αξιοσημείωτη απορρόφηση πόρων και από το συγκεκριμένο Οικολογικό Σχήμα, ώστε μαζί με άλλα μικρότερου προϋπολογισμού (όπως το Οικολογικό Σχήμα 10 για την προστασία εκτατικών ελαιώνων και αμπελώνων και μνημειακών ελαιώνων στα Ιόνια νησιά, 3,1 εκατ. ευρώ ετησίως) να καταστεί εφικτό τελικά να απορροφηθούν όσο το δυνατόν περισσότερα κονδύλια από τα διαθέσιμα 425 εκατ. ευρώ.
Η αρχιτεκτονική της νέας ΚΑΠ και τα 2 δισ. 175 εκατ. των «πράσινων» επιδοτήσεων
Βάσει της αρχιτεκτονικής της νέας ΚΑΠ, μέσω των Οικολογικών Σχημάτων η Ελλάδα θα πρέπει να απορροφήσει 2 δισ. 175 εκατ. ευρώ (το 25% των άμεσων ενισχύσεων) την 5ετία 2023-27. Για τα πρώτα δύο χρόνια, φέτος και το 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δώσει την ευελιξία στα κράτη-μέλη να μην απορροφήσουν το σύνολο των πόρων των Οικολογικών Σχημάτων. Στην περίπτωση της Ελλάδας όσα δεν απορροφηθούν από τα διαθέσιμα 425 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την αύξηση της βασικής ενίσχυσης, που ανέρχεται στα 829,5 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, από το 2025 και μετά θα ακολουθηθεί η αντίστροφη πορεία: όσα χρήματα από τα Οικολογικά Σχήματα μεταφέρθηκαν στη βασική ενίσχυση θα πρέπει να επιστραφούν σ’ αυτά, ώστε στο τέλος του 2027 να έχουν συμπληρωθεί στο σύνολό τους τα 2 δισ. 175 εκατ. ευρώ.
Για παράδειγμα, εάν το 2023 απορροφηθούν μέσω των Οικολογικών Σχημάτων 325 από τα 425 εκατ. ευρώ, τότε τα εναπομείναντα 100 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στη βασική ενίσχυση. Όμως, το 2025 θα πρέπει να αφαιρεθούν από τη βασική ενίσχυση (δηλαδή απ’ όλους τους παραγωγούς που λαμβάνουν επιδοτήσεις) 100 εκατ. ευρώ, για να αυξηθεί ο προϋπολογισμός των Οικολογικών Σχημάτων στα 525 εκατ. ευρώ.
Ποιες δράσεις προβλέπει το Οικολογικό Σχήμα 5 για τα αγροδασικά οικοσυστήματα
Σύμφωνα με το Στρατηγικό Σχέδιο για τη νέα ΚΑΠ, το Οικολογικό Σχήμα 5 περιλαμβάνει παρεμβάσεις για τη βελτίωση των υφιστάμενων αγροδασικών συστημάτων. Ως αγροδασικά συστήματα νοούνται οι καλλιεργούμενες εκτάσεις όπου απαντώνται με αρκετή συχνότητα διάσπαρτα δέντρα (αυτοφυή συνήθως) ή στα περιθώρια (φυτεμένα σε σειρές). Τα δέντρα αυτά μπορεί να είναι είτε δασικά (π.χ. δρύες, πεύκα, λεύκες, κυπαρίσσια), είτε καρποφόρα/παραγωγικά (π.χ. εσπεριδοειδή, μηλοειδή και πυρηνόκαρπα, ακρόδρυα, ελιές, χαρουπιές και μαστιχόδενδρα). Επίσης, η παρέμβαση αφορά τις περιοχές με δασολίβαδα. Οι περιοχές αυτές αποτελούνται από μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις (αραιά δάση) ή είναι βοσκότοποι με κάλυψη δένδρων μέχρι 40% και υπόροφο με ποώδη ή ξυλώδη βλάστηση. Στα προστατευόμενα στοιχεία του αγροτικού τοπίου περιλαμβάνονται αναβαθμίδες, τάφροι, υδατοσυλλογές, νησίδες στις οποίες διατηρείται άγρια ζωή, λόγω π.χ. του βραχώδους της έκτασης, δρόμοι, μονοπάτια, μικρά κτίσματα και φυτοφράκτες.
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ: Η παρέμβαση εφαρμόζεται σε καλλιεργούμενες εκτάσεις ή βοσκότοπους που έχουν δέντρα.
ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ: Η παρέμβαση συνίσταται στη συστηματική φροντίδα/καθαρισμό των δένδρων/ θάμνων, στην υποχρέωση για ελεγχόμενη βόσκηση και την καρατόμηση και απομάκρυνση ξενικών και χωροκατακτητικών δένδρων και θάμνων από την επιλέξιμη έκταση που εφάπτεται των αγροτεμαχίων, κατά τη χειμερινή περίοδο. Υποχρέωση των παραγωγών είναι η προστασία και διατήρηση των προστατευόμενων στοιχείων του αγροτικού τοπίου που έχουν χαρακτηριστεί και οριοθετηθεί στο γεωχωρικό υπόβαθρο του ΟΣΔΕ εντός των αγροτεμαχίων και των βοσκοτόπων.
Στο πλαίσιο της παρέμβασης, αποτελεί δέσμευση, η οποία ενισχύεται, η κατάρτιση, εφαρμογή και παρακολούθηση σχεδίου διαχείρισης της φυτοπροστασίας και της βιοποικιλότητας, τόσο για τη φροντίδα των δέντρων και των θάμνων και την απομάκρυνση των χωροκατακτητικών ειδών, όσο και για την κατάργηση χρήσης των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ / ΟΡΟΙ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ: Δικαιούχοι είναι οι ενεργοί γεωργοί/ κτηνοτρόφοι ή οι ομάδες ενεργών γεωργών/κτηνοτρόφων, οι οποίοι κατέχουν αγροτεμάχια με αγροδασικά συστήματα και αγροτεμάχια σε μερικώς δασοσκεπείς εκτάσεις (αραιά δάση) βοσκοτόπων με κάλυψη δένδρων μέχρι 40% και υπόροφο με ποώδη ή ξυλώδη βλάστηση.
ΠΟΣΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ: Το ποσό ενίσχυσης ανέρχεται σε 10 €/στρέμμ.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
