Ο οίκος Fitch δεν έκανε την έκπληξη να αναβαθμίσει την ελληνική οικονομία στην «επενδυτική βαθμίδα» το βράδυ της Παρασκευής και ζήτησε, για να το κάνει, συνέχιση μιας αξιόπιστης δημοσιονομικής πολιτικής μετά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου. Με βάση όσα αναφέρει η Fitch στην ανακοίνωσή της, είναι εξαιρετικά πιθανό να γίνει η αναβάθμιση τον ερχόμενο Δεκέμβριο που είναι προγραμματισμένη η επόμενη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας.
Όλα δείχνουν ότι μετά τις εκλογές, τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο, η Ελλάδα θα επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα, την κατηγορία αξιολογήσεων που αποτελεί προϋπόθεση για πολλούς διεθνείς επενδυτές όταν εξετάζουν να τοποθετηθούν σε μία χώρα.
Έχουν περάσει περίπου δώδεκα χρόνια από τότε που η Ελλάδα έπεσε από την επενδυτική βαθμίδα στην κατηγορία «junk», σε μία περίοδο που θα μείνει στην ιστορία και ο ιστορικός του μέλλοντος θα γράψει ότι στιγμάτισε την οικονομία για δεκαετίες.
Ήταν Τρίτη 27 Απριλίου του 2010, όταν η Standard & Poor’s έγινε ο πρώτος οίκος αξιολόγησης που υποβάθμισε την ελληνική οικονομία σε «junk», στον απόηχο του διαγγέλματος του τότε πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου την Παρασκευή 23 Απριλίου για την προσφυγή της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ήταν η ημέρα που ουσιαστικά σηματοδότησε την κρατική χρεοκοπία. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 14 Ιουνίου 2010, η Moody’ s ακολούθησε την S&P και τον Ιανουάριο του 2011, η Fitch ολοκλήρωσε τον κύκλο τον υποβαθμίσεων στα «σκουπίδια» της αξιολόγησης.
Μέσα στο 2011 καταγράφηκαν συνολικά 10 υποβαθμίσεις που πλήγωσαν για πολλά χρόνια την Ελλάδα, έπληξαν ανεπανόρθωτα την αξιοπιστία της, μηδένισαν την επενδυτική εμπιστοσύνη και συνετέλεσαν σε μία κρίση που θα μνημονεύεται για πολλές γενιές και η οποία μέχρι σήμερα έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2012, οι οίκοι αξιολόγησης θεωρούσαν την Ελλάδα χρεοκοπημένη, με φόντο το PSI που προέβλεπε το κούρεμα του ελληνικού δημοσίου χρέους κατά 106 δισ. ευρώ ή το 53,5% της αξίας των ομολόγων που ήταν σε κυκλοφορία τον Απρίλιο του 2010.
Τον Δεκέμβριο του 2012, η S&P ήταν ο τελευταίος οίκος που έβγαλε την Ελλάδα από την κατηγορία «SD – επιλεκτική χρεοκοπία», που είναι η χαμηλότερη που υπάρχει. Η Ελλάδα παρέμεινε στα χαμηλότερα σκαλοπάτια των αξιολογήσεων για περίπου πεντέμισι ακόμα χρόνια. Στις 10 Αυγούστου του 2018, ο οίκος Fitch αναβάθμισε το ελληνικό αξιόχρεο σε «BB-», τρία σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα και στην κατηγορία «non investment grades peculative».
Από τον Μάιο του 2019, όταν φάνηκε ότι αλλάζει το πολιτικό σκηνικό και η Νέα Δημοκρατία θα κέρδιζε τις εκλογές, το επενδυτικό κλίμα βελτιώθηκε με αποτέλεσμα να γίνουν άλλες δέκα αναβαθμίσεις από S&P, Moody’s, Fitch και DBRS μέσα σε τέσσερα χρόνια. Για να φτάσουμε στο σήμερα που η Ελλάδα πρέπει να ανέβει μόλις ένα σκαλοπάτι.
Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η ελληνική οικονομία θα ανέβει το σκαλοπάτι αυτό το προσεχές φθινόπωρο και το αποτέλεσμα των εκλογών θα παίξει σημαντικό ρόλο. Η επόμενη κυβέρνηση καλείται να αποδείξει ότι θα συνεχίσει στον δρόμο που χάραξε η Νέα Δημοκρατία κατά την προηγούμενη τετραετία και περιλαμβάνει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, καλύτερη δημοσιονομική διαχείριση, μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και μείωση των ελλειμμάτων.
Η εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε συνδυασμό με την αύξηση των επενδύσεων και τη δημοσιονομική σύνεση είναι οι προϋποθέσεις που θέτει η Fitch για να μας αναβαθμίσει τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Θα είναι επομένως κρίσιμα τα μέτρα που θα ανακοινώσει η νέα κυβέρνηση και η κατάρτιση του επόμενου προϋπολογισμού.
