Δύσκολα μπορεί κανείς να αντισταθεί στην ασφάλεια των μετρητών. Παρά την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και το εντεινόμενο ενδιαφέρον για εναλλακτικές μορφές αποταμίευσης όπως είναι τα κρυπτονομίσματα, τα χαρτονομίσματα σε κυκλοφορία αυξήθηκαν στην Ευρώπη κατά 156 δισ. ευρώ το 12μήνο που έληξε Φεβρουάριο. Τελευταία φορά που καταγράφηκε ανάλογη αύξηση ήταν εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008. Όμως μόνον το ένα πέμπτο των χαρτονομισμάτων αυτών χρησιμοποιήθηκαν σε συναλλαγές.
Πρόκειται για μια αύξηση κατά 12,2% των χαρτονομισμάτων παρά την εκτόξευση του ηλεκτρονικού εμπορίου και την ευρεία χρήση των ανέπαφων συναλλαγών που αποτρέπουν την μετάδοση του ιού SARS-CoV-2.
Σε πρώτη ανάγνωση είναι μια «παράδοξη εξέλιξη», όπως την περιέγραψε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που ανακοίνωσε τα σχετικά στοιχεία. Αντικατοπτρίζει, όμως, την ανασφάλεια των νοικοκυριών που συγκεντρώνουν μετρητά για παν ενδεχόμενο και τη μείωση των μετακινήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης. Αναλυτικότερα, η αξία των χαρτονομισμάτων σε κυκλοφορία ανήλθε στα 1,43 τρισ. ευρώ τον Φεβρουάριο του 2021 από τα 1,28 τρισ. έναν χρόνο πριν. «Πρόσφατες έρευνες πληρωμών καταδεικνύουν πως το ποσοστό των συναλλαγών με μετρητά στην Ευρωζώνη συρρικνώθηκε στην πανδημία», αναφέρει το ενημερωτικό δελτίο της ΕΚΤ. «Λαμβανομένης υπόψη της συνεχιζόμενης ψηφιοποίησης των συναλλαγών στο λιανικό εμπόριο θα ήταν αναμενόμενο να υπάρξει μείωση της ζήτησης για μετρητά. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συνέβη», τονίζει η ΕΚΤ.
Σε προγενέστερη έρευνα της ΕΚΤ, η οποία έλαβε χώρα τον περασμένο Ιούνιο, προκύπτει πως τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες αύξησαν τις ανέπαφες συναλλαγές μετά την πανδημία, μειώνοντας τη χρήση μετρητών. Η μείωση της χρήσης των χαρτονομισμάτων εντός και εκτός ευρωσυστήματος οδηγεί στο συμπέρασμα πως έχει αυξηθεί η ζήτηση για μετρητά για προληπτικούς λόγους, πιθανώς εξαιτίας της αυξημένης αβεβαιότητας και της μειωμένης κινητικότητας λόγω των περιορισμών.
Προγενέστερες έρευνες της κεντρικής τράπεζας στην Ευρωζώνη έδειξαν, επίσης, πως υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στη χρήση μετρητών μεταξύ κρατών-μελών. Ένας στους έξι Έλληνες πλήρωναν με μετρητά το στεγαστικό τους δάνειο και το νοίκι τους. Το ένα πέμπτο των Ιταλών πλήρωνε, αντίστοιχα, με μετρητά τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος. Στη Γαλλία και την Ολλανδία κανείς δεν χρησιμοποιεί μετρητά. Αν και αναμένεται να περιοριστεί αυτή η διαφοροποίηση στις μεθόδους πληρωμών μεταξύ κρατών-μελών μετά την πανδημία, φαίνεται πως η συνήθεια της κυριολεκτικής αποθήκευσης μετρητών παραμένει διαχρονική.
