Λιγότερο από 30 ευρώ είναι η μέση συναλλαγή με κάρτα πληρωμών (χρεωστική/πιστωτική), ακολουθώντας μια πορεία φθίνουσα σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την οικονομική κρίση. Γεγονός που δείχνει ότι οι αγορές με κάρτα έχουν μπει πλέον στην καθημερινότητά μας.
Την περίοδο 2007-2008 μία μέση συναλλαγή με πλαστικό χρήμα αντιστοιχούσε σε 100 ή ακόμη και 120 ευρώ, όταν σήμερα είναι στο επίπεδο των 28,6 ευρώ. Από την άλλη πλευρά, εκτινάχθηκε σε διψήφιο ποσοστό η χρήση των ηλεκτρονικών πληρωμών, χάρη στη σημαντική συμβολή δύο… αρνητικών γεγονότων: των capital controls του 2015 και της πανδημίας του 2020.
Ευρύτερη χρήση της κάρτας ως μέσου πληρωμών
Τα στοιχεία αυτά επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Ν. Βέττας, σε παρουσίαση μελέτης σχετικής με την επίδραση της πανδημίας στις ηλεκτρονικές πληρωμές και κυρίως το πώς άλλαξε προς το καλύτερο τις συνήθειες του τρόπου πληρωμών στην Ελλάδα. Όσο κι αν ακούγεται αντιφατική η μείωση της μέσης συναλλαγής σε αξία, είναι αναπόφευκτο αποτέλεσμα της αυξημένης χρήσης και θετικό σημάδι, καθώς αντανακλά την ευρύτερη χρήση της κάρτας ως μέσου πληρωμών.
Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο που αφορά την αλλαγή συνηθειών στον τρόπο πληρωμών και που αποτυπώνεται στη σημαντική άνοδο των χρεωστικών καρτών, ιδιαίτερα μετά το lockdown, είναι ότι για πρώτη φορά το σύνολο της αξίας των συναλλαγών με κάρτες υπερέβη τις αναλήψεις. Και αυτό συνέβη το 2022.
Με βάση διαθέσιμα στοιχεία του ΙΟΒΕ και της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, που αφορούν τη χρήση εγχώριων καρτών εντός Ελλάδος, γίνεται αντιληπτό ότι το 2022 οι αγορές που έγιναν με κάρτες ελληνικών τραπεζών ανήλθαν σε 50,5%, υπερβαίνοντας τις αναλήψεις που γίνονταν πάλι μέσω καρτών της εγχώριας αγοράς, που περιορίστηκαν στο 49,5%.
Έναν μόλις χρόνο πριν, το 2021, η εικόνα ήταν αντίστροφη: οι αναλήψεις χρημάτων μέσω εγχώριων καρτών αφορούσαν το 51,5% των συναλλαγών με κάρτα, με το αντίστοιχο ποσοστό αγορών από τις ίδιες κάρτες να είναι στο 48,5%.
Μικρότερης αξίας συναλλαγές
Σε κάθε περίπτωση, είναι ενθαρρυντική η χρήση καρτών ως μέσου πληρωμών, με βάση τα στοιχεία που διαθέτουν οι τράπεζες και οι οικονομικοί οργανισμοί. Ο όγκος συναλλαγών μεγαλώνει και η αξία συναλλαγής μικραίνει, με δύο διαφορετικές αναγνώσεις. Μπορεί συγκριτικά με τα χρόνια πριν από την οικονομική κρίση η κατανάλωση από τους χρήστες καρτών να αντιστοιχούσε σε μεγαλύτερου ύψους συναλλαγές, όπως φαίνεται και από τα επίσημα στοιχεία (και το διάγραμμα), αλλά επίσης, μετά την πανδημία, έγινε πιο προσιτό εργαλείο στους καταναλωτές η χρήση κάρτας, ακόμη και για πολύ μικρές συναλλαγές.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΟΒΕ, η χρήση καρτών επεκτείνεται σε μικρότερης αξίας συναλλαγές, όπως καταγράφεται από τη συνεχιζόμενη πτωτική πορεία της μέσης αξίας συναλλαγών, παρά τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις του 2022. Την περίοδο 2000-2003 η μέση αξία συναλλαγής ήταν περίπου 60 ευρώ, εκτινάχθηκε πάνω από 100 ευρώ από το 2005 και για μια πενταετία, οπότε άρχισε η υποχώρηση σε χαμηλότερα επίπεδα. Το 2017 έσπασε το φράγμα των 40 ευρώ και την τελευταία τριετία υπολείπεται των 30 ευρώ.
Στόχος των τραπεζών, αλλά και των εκδοτών καρτών, όπως η Visa και η Mastercard, είναι να πολλαπλασιαστούν οι συναλλαγές ακόμη μικρότερων ποσών, με μεγαλύτερη διείσδυση σε περίπτερα, ταξί ή σε άλλες αγορές μικροποσών. Κινήσεις που όσο εξελίσσονται, έχουν αποτέλεσμα και την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
