THEPOWERGAME
Στην αγορά των Ηνωμένων Πολιτειών θα επικεντρώσει τις δυνάμεις της τα επόμενα χρόνια η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια. Αυτό αποφάσισε χθες η Γενική Συνέλευση των μετόχων του ΕΛΟΠΥ (Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας), που τα μέλη του αντιπροσωπεύουν περίπου το 80% των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών. Όπως ανέφερε σε εκδήλωση που ακολούθησε τη Γενική Συνέλευση ο πρόεδρος του ΔΣ της ΕΛΟΠΥ, Απόστολος Τουραλιάς: «Αγορά-στόχος για το 2023 είναι αυτή της Αμερικής. Πρόκειται για μία αγορά με ιδιαίτερη δυναμική, όπου ήδη αναπτυσσόμαστε ραγδαία τα δύο τελευταία χρόνια».
Βασικός ανταγωνιστής της Ελλάδας στα προϊόντα μεσογειακής ιχθυοκαλλιέργειας στην αγορά της Αμερικής είναι η Τουρκία, η οποία έχει καταφέρει να διατηρεί τα ηνία τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2021, οι τουρκικές εξαγωγές ψαριών στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν σε 4.500 χιλ. τόνους, όταν οι ελληνικές εξαγωγές ήταν της τάξης των 3.500 χιλ. τόνων. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τουρκικές ιχθυοκαλλιέργειες εμφανίζουν ραγδαία ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και το 2021 ξεπέρασαν σε επίπεδο παραγωγής τους 280 χιλ. τόνους (σ.σ.: την ίδια χρονιά η ελληνική παραγωγή ήταν στο επίπεδο των 130 χιλ. τόνων). Σύμφωνα με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται στη γειτονική χώρα, οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο ότι το 2024 η τουρκική παραγωγή θα ξεπεράσει τους 350 χιλ. τόνους.
Η επιλογή της Αμερικής ως αγοράς-στόχου αποφασίστηκε καθώς, πέρα από την Τουρκία, την παραγωγική τους δυναμικότητα αυξάνουν σταθερά τα τελευταία χρόνια σχεδόν όλες οι χώρες της Βορείου Αφρικής. Οι συγκεκριμένες χώρες, οι οποίες έχουν σημαντικό πλεονέκτημα έναντι της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τα εργατικά -και όχι μόνο- κόστη, στρέφονται και στην ευρωπαϊκή αγορά, όμως λόγω των χαμηλών ακόμη όγκων δεν μπορούν να κινηθούν σε πιο μακρινούς προορισμούς, όπως είναι η αγορά της Αμερικής.
Ανατροπή το 2023
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Τουραλιάς στο περιθώριο της εκδήλωσης, δεν αποκλείεται μέσα στο 2023 να γίνει η ανατροπή και τα προϊόντα των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών να ξεπεράσουν αυτά της Τουρκίας σε επίπεδο εξαγωγών προς τις ΗΠΑ. Το 2022 εκτιμάται ότι οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ διαμορφώθηκαν σε 5.500-6.000 τόνους και στόχος είναι μέσα στην επόμενη τετραετία οι ποσότητες αυτές να πολλαπλασιαστούν. Μόνο για το 2023 για την προώθηση των ελληνικών ψαριών στην Αμερική η ΕΛΟΠΥ θα διαθέσει 1 εκατ. ευρώ από τα 3,5 που είναι ο προϋπολογισμός της για φέτος. Για φέτος η στόχευση θα αφορά κυρίως την Πολιτεία της Νέας Υόρκης, που έως σήμερα καταναλώνει περίπου το 50% των ελληνικών ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας που εξάγονται στις ΗΠΑ.
Η αισιοδοξία του κ. Τουραλιά για ανατροπή πηγάζει από δύο δεδομένα. Το πρώτο έχει να κάνει με το «ταβάνι» που θα πιάσει σύντομα η τουρκική παραγωγή, καθώς εκτιμάται ότι κλείνει ο κύκλος των αδειών που μπορούν να δοθούν, την ίδια ώρα που αναμένεται τα επόμενα χρόνια να αυξηθεί η ελληνική παραγωγή, καθώς ξεκαθαρίζει το τοπίο στο χωροταξικό. Καθώς εκτιμάται ότι ένα μεγάλο μέρος της τουρκικής παραγωγής κατευθύνεται σχεδόν μονοπωλιακά στην αγορά της Ρωσίας, αλλά καικ στην εσωτερική της αγορά που μεγαλώνει, δεν υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για αύξηση των ποσοτήτων που κατευθύνονται προς την Αμερική.
Μεταφορικά κόστη
Το δεύτερο δεδομένο έχει να κάνει με την ισορροπία που επανήλθε σε επίπεδο μεταφορικών. Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι ελληνικές εξαγωγές στις ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία ήταν το χαμηλότερο μεταφορικό κόστος, καθώς οι τουρκικές εξαγωγές, πέρα από την κρατική επιδότηση, στηρίζονταν και από τον εθνικό αερομεταφορέα, την Turkish Airlines. H «τουριστική» επίθεση από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα και η κατακόρυφη αύξηση των πτήσεων και των αεροπορικών που προσγειώνονται στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» μετά το τέλος της πανδημίας δημιούργησαν συνθήκες ανταγωνισμού και μείωση των τιμών στα μεταφορικά.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση του powergame, o κ. Τουραλιάς ανέφερε ότι το μεταφορικό κόστος διαμορφώνεται στα επίπεδα των 4,5-5 ευρώ ανά κιλό, όταν πριν από την περίοδο του Covid ήταν στα 2,5-2,8 ευρώ. Όταν για ένα διάστημα τους πρώτους μήνες της πανδημίας διακόπηκε και η μοναδική απευθείας αεροπορική σύνδεση που είχε η Αθήνα με τη Νέα Υόρκη, αυτή της Emirates, το κόστος για τους Έλληνες ιχθυοκαλλιεργητές είχε εκτοξευθεί από την Turkish Airlines στα 6 ευρώ ανά κιλό. Σήμερα έχουν αυξηθεί τα κόστη για τις τουρκικές ιχθυοκαλλιέργειες, τα οποία πλέον ξεπερνούν τα 3,5 ευρώ ανά κιλό. Καθώς τους επόμενους μήνες αναμένεται να αυξηθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των αεροπορικών που θα πετούν από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, εκτιμάται ότι η ψαλίδα στο μεταφορικό κόστος θα μειωθεί κι άλλο για τα ελληνικά ψάρια.