THEPOWERGAME
Την επιτακτική ανάγκη η Ελλάδα να λάβει άμεσα μέτρα έτσι ώστε να επιτύχει την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, επισημαίνει η νέα έρευνα που παρουσιάστηκε από το ΙΟΒΕ με τίτλο: «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Προκλήσεις και προοπτικές για την ελληνική οικονομία». Ειδικότερα, κύριος στόχος της έρευνας του ΙΟΒΕ είναι να επισημάνει την ανάγκη για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, να αναλύσει τους πόρους χρηματοδότησης αλλά τον ρόλο που παίζει ο ιδιωτικός τομέας σ’ αυτήν.
Παράλληλα, τη σημασία της αύξησης της χρηματοδότησης στην πράσινη μετάβαση, η οποία μέχρι στιγμής προσανατολίζεται κυρίως στον μετριασμό και λιγότερο στην προσαρμογή, επισήμανε και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας στην παρουσίαση της έρευνας.
Το ΙΟΒΕ επισημαίνει πως η ελληνική οικονομία δεν φαίνεται ότι είναι έτοιμη να υιοθετήσει πλήρως τις δράσεις προσαρμογής, καθώς βρίσκεται σε μεσαία θέση στον δείκτη τρωτότητας (vulnerability index) σε σχέση με τα λοιπά κράτη μέλη της ΕΕ27.
Συγκεκριμένα με βάση και στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το ΑΕΠ της χώρας έως το 2100, μπορεί να υποστεί μια ετήσια μείωση έως και 6% εάν δε ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα μετριασμού και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Ωστόσο, η άμεση εφαρμογή μέτρων προσαρμογής μπορεί να μειώσει τις σωρευτικές ζημιές στην ελληνική οικονομία κατά 123 δισ. ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της προσαρμογής στην Ελλάδα σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, προέρχεται κυρίως σχεδόν αποκλειστικά από δημόσιους πόσους όπως εθνικούς και ευρωπαϊκούς.
Πρώτος πόρος είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που το θέμα της προσαρμογής αποτελεί σημαντικό πυλώνα του, καθώς μέσα στο 2022 είδαμε να πραγματοποιούνται έργα 1,8 δισ. ευρώ που αφορούν τόσο τον πρωτογενή τομέα όσο και τις δράσεις που έχουν να κάνουν με αναδασώσεις, αντιπλημμυρικά και βελτιωτικά έργα υποδομών.
Ένας ακόμη πόρος χρηματοδότησης είναι το ΕΣΠΑ 2021-2027, το οποίο προβλέπει 3,5 δισ. συνολικά για το περιβάλλον και το κλίμα και συγκεκριμένα μία από τις έξι στρατηγικές προτεραιότητες του είναι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με προϋπολογισμό ύψους 400 εκατ.
Το στρατηγικό πρόγραμμα LIFE IP AdaptInGR με προϋπολογισμό €14,2 εκατ. αποτελεί έναν ακόμη πόρο, καθώς πρόκειται για πρόγραμμα το οποίο βοηθά το αρμόδιο υπουργείο, τις περιφέρειες και κάποιους δήμους να εφαρμόσουν πιλοτικά κάποια έργα για προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Ακόμη υπάρχει και το πρόγραμμά LIFE που διαθέτει περίπου €500 εκατ. μέσω διαγωνισμού για έργα προσαρμογής και μετριασμού την περίοδο 2021-2027, σε όλα τα κράτη μέλη.
Το Εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης παρέχει ακόμα περίπου 3 δισ. για δράσεις προσαρμογής αλλά και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δίνει συγκεκριμένα δάνεια. Ήδη ο Δήμος Αθηναίων χρησιμοποίησε δάνειο ύψους 55 εκατ. για την υποστήριξη της εφαρμογής της στρατηγικής ανθεκτικότητας.
Στις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης της προσαρμογής συγκαταλέγονται ακόμα ενδεικτικά τα πράσινα δάνεια και ομόλογα, ο δανεισμός και τα ομόλογα που συνδέονται με ρήτρες βιωσιμότητας, τα ίδια κεφάλαια, τα καινοτόμα χρηματοδοτικά εργαλεία και οι συμπράξεις ιδιωτικού και δημοσίου τομέα.
Οι χρηματιστηριακές αγορές αποτελούν μια ακόμα ανερχόμενη πηγή χρηματοδότησης για το κλίμα και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αναφορικά με την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, ο δείκτης ATHEX:ESG παρακολουθεί τις περιβαλλοντικές επιδόσεις εισηγμένων επιχειρήσεων, ωστόσο η διαμόρφωση του δείκτη στηρίζεται αποκλειστικά σε δράσεις μετριασμού των εισηγμένων επιχειρήσεων και όχι στην προσαρμογή.
Ακόμη, η ιδιωτική χρηματοδότηση μπορεί μέσω σχετικών επενδύσεων να υποστηρίξει σε μεγάλο βαθμό τον περιορισμό του κενού της χρηματοδότησης της προσαρμογής. Ωστόσο, ο ιδιωτικός τομέας και ιδίως η επιχειρηματικότητα καλείται να προσαρμοσθεί στις νέες συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, καθώς είναι αντιμέτωπη με πολλαπλούς κινδύνους.
Η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει στις επιχειρήσεις υλικές ζημιές, προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, απώλειες μεριδίου αγοράς, ακόμα και αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου.
Η κατάσταση αυτή μάλιστα δημιουργεί τριγμούς στην επικοινωνία των επιχειρήσεων με τους επενδυτές τους αλλά και στην επικοινωνία των επιχειρήσεων και με τις τράπεζες.
Οι δράσεις ωστόσο στις οποίες πρέπει να προχωρήσουν οι επιχειρήσεις για να προσαρμοστούν στις αλλαγές είναι να ενσωματώσουν το κλιματικό κίνδυνο στα επιχειρηματικά τους σχέδια, να επενδύσουν σε λύσεις προσαρμογής και να αναπτύξουν την καινοτομία.
Η ασφάλιση ακόμη αποτελεί εργαλείο για την κάλυψη των ζημιών που προκύπτουν μετά από ένα καταστροφικό γεγονός. Σκοπός της ασφάλισης είναι η μεταφορά του κλιματικού κινδύνου από τον ασφαλισμένο στους παρόχους ασφαλιστικών υπηρεσιών, δημιουργώντας ένα ακόμα επίπεδο προστασίας και ανθεκτικότητας.
Στην Ελλάδα, η ασφάλιση για τον κλιματικό κίνδυνο δεν είναι ακόμα υποχρεωτική. Μάλιστα, στο προσχέδιο του νέου Κλιματικού Νόμου συμπεριλαμβανόταν άρθρο το οποίο προέβλεπε την υποχρεωτική ασφάλιση των νέων κτιρίων που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας. Ωστόσο, στο τελικό σχέδιο του Νόμου, το σχετικό άρθρο αποσύρθηκε λόγω αντιδράσεων για μια πιθανή σημαντική αύξηση των ασφαλίστρων εξαιτίας της περιορισμένης βάσης ασφάλισης.
Σύμφωνα μάλιστα με τον πρόεδρο του ΙΟΒΕ, Νίκο Βέττα: «Η κλιματική αλλαγή είναι μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις για την ελληνική οικονομία, με κοινωνικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις».
Ο ίδιος ακόμη τόνισε «ότι ο σχεδιασμός και η υλοποίηση επενδύσεων προσαρμογής, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, αυξάνει την ανθεκτικότητα της οικονομίας στον κλιματικό κίνδυνο, ενώ παράλληλα δημιουργεί προστιθέμενη αξία και θέσεις εργασίας».
Από την άλλη ο κ. Χρήστος Ζερεφός, Γενικός Γραμματέας Ακαδημίας Αθηνών, και Εθνικός Εκπρόσωπος για την Κλιματική αλλαγή ανέφερε πως «όταν τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνουν η καθημερινότητά μας, τότε δεν θα υπάρχει δρόμος επιστροφής», ενώ από τη μεριά του ο Αναστάσιος Ξεπαπαδέας, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Μπολόνια και Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών ανέδειξε τη σημασία της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή τονίζοντας «πως η προσαρμογή θα αποφέρει ένα τριπλό μέρισμα, με αποφυγή ζημιών και δημιουργία οικονομικού και περιβαλλοντικού οφέλους».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
