THEPOWERGAME
Κάτω από τις αντίξοες συνθήκες που επικράτησαν στην Ευρωζώνη μέσα στο 2022, το ετήσιο ΑΕΠ των 19 κρατών-μελών ενισχύθηκε σε υψηλότερους ρυθμούς από την Κίνα ή και τις ΗΠΑ, απορροφώντας τις αλυσιδωτές αντιδράσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Όπως τονίζεται σε σχετικό δημοσίευμα της Wall Street Journal, το ετήσιο ΑΕΠ της Ευρωζώνης κινήθηκε στο 3,5% καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022, ενώ της Κίνας διαμορφώθηκε στο 3% και των ΗΠΑ στο 2,1%. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τον συνυπολογισμό του ετήσιου ΑΕΠ ανά τρίμηνο κατά τη διάρκεια του 2022.
Αυτή είναι μια ασυνήθιστη μακροοικονομική εικόνα για τους ισχυρούς της παγκόσμιας οικονομίας. Επί σειρά δεκαετιών, η κινεζική οικονομία, η δεύτερη ισχυρότερη του κόσμου μετά την αμερικανική, κάλπαζε με ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 7%. Ακολουθούσε η αμερικανική οικονομία και έπειτα η Ευρωζώνη, όπως επισημαίνουν αναλυτές στην Wall Street Journal. Τελευταία φορά που οι αθροιστικές επιδόσεις των οικονομιών της Ευρωζώνης είχαν ξεπεράσει την Κίνα ή τις ΗΠΑ ήταν το 1974.
Φαίνεται πως η επαναφορά της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη σε φυσιολογικούς ρυθμούς ύστερα από την πανδημία κατάφερε να αντισταθμίσει τις επιπτώσεις από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την αλματώδη άνοδο του κόστους ενέργειας. Οι οικονομίες της Ευρωζώνης κατάφεραν να επωφεληθούν από την τουριστική περίοδο, αποκομίζοντας οφέλη από την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής σεζόν.
Οι ΗΠΑ είχαν προηγηθεί με την κατάργηση των περιορισμών από τις αρχές του 2021, ενώ η πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων που ακολούθησε η Κίνα την τελευταία τριετία στοίχισε στην οικονομία τη. Συν τοις άλλοις, η μεγαλύτερη αύξηση του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη αντανακλά, επίσης, τις μεγαλύτερες πληθωριστικές πιέσεις στις οικονομίες. Τα δεδομένα αναμένεται να αντιστραφούν μέσα στο 2023 με προβλέψεις που θέλουν τη δυναμική επάνοδο της Κίνας σε ομαλούς ρυθμούς μετά την κατάργηση των αυστηρών lockdown και των ασφυκτικών ελέγχων στις μετακινήσεις.
Αλλαγή ρόλων μεταξύ των ισχυρών της Ευρωζώνης
Συγχρόνως, οι επιδόσεις στην Ευρωζώνη απεικονίζουν την αλλαγή «ρόλων» μεταξύ των μεγαλύτερων οικονομιών της. Από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat φαίνεται πως η Ευρωζώνη κατάφερε να διαφύγει οριακά τον κίνδυνο ύφεσης αφού κατέγραψε ρυθμό ανάπτυξης 0,1% το δ΄ τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έναντι προβλέψεων για συρρίκνωση της τάξεως του 0,1%. Αυτό οφείλεται στην επέκταση της δραστηριότητας στη Γαλλία και την Ισπανία -τη δεύτερη και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομίας της Ευρωζώνης- σε αντίθεση με τη Γερμανία και την Ιταλία -την πρώτη και τρίτη ισχυρότερη οικονομία- όπου καταγράφηκε συρρίκνωση.
Συνήθως η Γερμανία αναλάμβανε τον ρόλο του ισχυρού στην Ευρωζώνη, καταφέρνοντας να παρασύρει σε υψηλότερα επίπεδα το συνολικό ΑΕΠ όταν άλλες οικονομίες ασφυκτιούσαν. Σε αυτή τη φάση είναι ο πιο αδύναμος κρίκος λόγω της μεγάλης εξάρτησης που είχε καλλιεργήσει όλα τα προηγούμενα χρόνια στο φυσικό αέριο της Ρωσίας. Από το 2022, όμως, η Gazprom μείωσε δραματικά τις ροές με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος ενέργειας σε ανεπανάληπτα επίπεδα λόγω της αβεβαιότητας για την επάρκεια των προμηθειών.
Οι επιδόσεις του δ΄ τριμήνου δεν σημαίνουν πως η Ευρωζώνη έχει διαφύγει από τον κίνδυνο μιας υποχώρησης του ΑΕΠ μέσα στο α’ τρίμηνο του 2023. Αν και οι πληθωριστικές πιέσεις φαίνεται να έχουν εξασθενίσει, εκτιμάται πως η ΕΚΤ θα διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα το κόστος δανεισμού χωρίς αυτό να σημαίνει πως θα καταφέρει να δαμάσει με ευκολία τις υψηλές τιμές στην ενέργεια όσο οι κυβερνήσεις δεν έχουν κατοχυρώσει με ασφάλεια την ενεργειακή τους αυτάρκεια.