THEPOWERGAME
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, έχει επανειλημμένα χρησιμοποιήσει τη φράση «staying the course» όταν αναφέρεται σε αποφάσεις που αφορούν τα επιτόκια. Κοινώς, προτιμά να μένει πιστή στον δρόμο που ακολούθησε, ώστε να έχει και τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ωστόσο, παρατηρητές της αγοράς αμφιβάλλουν σχετικά με το πόσο ακόμα θα διατηρεί αυτήν την επιθετική πολιτική.
Ενδεικτική είναι η πρόσφατη δήλωση του Κλάας Κνοτ, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ο οποίος προανήγγειλε «περισσότερες από μία αυξήσεις των 50 μονάδων βάσης», καθώς ο Δείκτης Τιμών καταναλωτή παραμένει σε μη ικανοποιητικά επίπεδα (πολλαπλάσια του 2%, που είναι ο στόχος). «Η επικεφαλής της ΕΚΤ έχει ήδη ανακοινώσει όσα σχεδόν χρειάζονται για να δικαιολογηθεί ένας σταθερός ρυθμός πολλαπλών αυξήσεων των 50 μονάδων βάσης», τόνισε στο CNBC ο Ολλανδός τραπεζίτης, ο οποίος θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα «γεράκια» της Φρανκφούρτης.
Σημειώνεται πως η ΕΚΤ εισήλθε σε καθεστώς σύσφιγξης πέρυσι με τέσσερις αυξήσεις επιτοκίων, σε μια προσπάθεια να τιθασεύσει τον υψηλό πληθωρισμό σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Αυτές οι αποφάσεις ώθησαν το βασικό επιτόκιο καταθέσεων από -0,5% σε 2%. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα στοιχεία έδειξαν μια διαδοχική πτώση του πληθωρισμού δύο μηνών, αλλά αυτός εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, εξ ου και αρκετά σχόλια από αξιωματούχους της ΕΚΤ που επαινούν αυτήν την πολιτική. Η ίδια η Γαλλίδα οικονομολόγος, ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια συζήτησης στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ επιβεβαίωσε ότι ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός και δήλωσε έτοιμη να λάβει όσα μέτρα απαιτηθούν, προκειμένου να επαναφέρει έγκαιρα τον πληθωρισμό στον στόχο του 2%.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, σύμφωνα με τους αναλυτές, το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ είναι πιθανό να ξεπεράσει το 3,5% και να φθάσει κοντά στο 4% μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ το επιτόκιο καταθέσεων εκτιμάται ότι μπορεί να υπερβεί ακόμη και το 3%-3,25%.
«Ο δομικός πληθωρισμός παραμένει ισχυρός, αποδεικνύοντας πως ο πόλεμος κατά του πληθωρισμού δεν έχει τελειώσει», σχολίασε ο Γκεντιμίνας Σίμκους σε συνέντευξή του, δηλώνοντας ανοιχτά πως στηρίζει αυξήσεις των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης.
Εντούτοις, ένα μεγάλο ερώτημα ταλανίζει τους οικονομικούς αναλυτές και αφορά το πόσο θα κρατήσει αυτή η πολιτική. Το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, Φάμπιο Πανέτα, φέρεται να δήλωσε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα ότι η κεντρική τράπεζα δεν θα πρέπει να δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένες τις κινήσεις που αφορούν τα επιτόκια πέρα από τη συνεδρίασή της τον Μάρτιο. Οι αγορές έχουν αυξηθεί κατά 50 μονάδες βάσης για τις επόμενες δύο συναντήσεις πολιτικής, η μία από τις οποίες θα πραγματοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα και η άλλη τον Μάρτιο.
Κοντράρονται «γεράκια» και «περιστέρια»
Περίπου μία εβδομάδα πριν από το επόμενο συμβούλιο, ο Λιθουανός κεντρικός τραπεζίτης ξεκαθαρίζει πως η Τράπεζα θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνει δυναμικά τα επιτόκια, κατά 50 μονάδες βάσης. Τουλάχιστον 13 μέλη της ΕΚΤ, ωστόσο, θεωρούν ότι η απόφαση του Φεβρουαρίου θα πρέπει να επαναληφθεί και τους επόμενους μήνες -έως ότου τα επιτόκια φθάσουν σ’ ένα επίπεδο αρκετά πειστικό, ώστε να μπει ένα οριστικό τέλος στον πληθωρισμό. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι τα υψηλά επιτόκια υπονομεύουν την οικονομία.
Το βασικό τους επιχείρημα συνίσταται στον λεγόμενο «σκληρό» (ή «υποκείμενο») πληθωρισμό, δηλαδή στον δείκτη τιμών, ο οποίος εξαιρεί τους ευμετάβλητους κλάδους της ενέργειας και των τροφίμων και ο οποίος παραμένει σε ανοδική τροχιά, φθάνοντας τον Δεκέμβριο στο ιστορικό υψηλό του 6,9%.
Στον αντίποδα όλων των παραπάνω, υπάρχουν οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι εκπρόσωποι του ευρωπαϊκού Νότου, συμπεριλαμβανομένου του Γιάννη Στουρνάρα, οι οποίοι συντάσσονται στο στρατόπεδο των «περιστεριών», δηλαδή όσων ζητούν σταδιακή ολοκλήρωση του κύκλου νομισματικής σύσφιγξης. Η συγκεκριμένη ομάδα υποστηρίζει ότι δεν χρειάζονται νέες μεγάλες αυξήσεις, καθώς ο γενικός πληθωρισμός βρίσκεται σε επιβράδυνση (9,2% τον Δεκέμβριο από 10,1% τον Νοέμβριο), ενώ οι τιμές στην ενέργεια βαίνουν αποκλιμακούμενες. Επομένως, καλλιεργείται το κατάλληλο κλίμα, ώστε να μπει περαιτέρω «φρένο» στη σφιχτή πολιτική της ΕΚΤ.
Απόρροια αυτής της σύγκρουσης είναι η διττή φύση που υπάρχει στις οικονομίες της Ευρωζώνης. Πάντως, μία από τις πτυχές που πρέπει να εξεταστούν στην επικείμενη συνεδρίαση είναι πώς ο πληθωρισμός μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω τους επόμενους μήνες, καθώς το κόστος ενέργειας συνεχίζει να μειώνεται.