THEPOWERGAME
Τάσος Αναστασάτος
Επικεφαλής οικονομολόγος του ομίλου της Eurobank και πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών
Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον το 2023 αναμένεται να έχει χαρακτηριστικά στασιμοπληθωρισμού, με ταυτόχρονη σύσφιξη της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Σε αντιδιαστολή, η ελληνική οικονομία είναι εφικτό να διατηρηθεί σε θετικό ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης, παρότι επιβραδύνεται ήδη από τους ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης των προηγούμενων μηνών, όπως έδειξαν τα νούμερα του τρίτου τριμήνου του 2022.
Βασικοί παράγοντες που θα στηρίξουν την ανάπτυξη είναι ο τουρισμός (έστω και με μια πτώση λόγω της απομείωσης των εισοδημάτων των διεθνών πελατών μας από τον πληθωρισμό), η έναρξη υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων του Ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και η μεγάλη διαθεσιμότητα ρευστότητας από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Υπάρχουν, ωστόσο, και σημαντικοί κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονομικές προοπτικές: πιθανότητα περαιτέρω επιδείνωσης του εξωτερικού περιβάλλοντος, επιμονή του πληθωρισμού και των εξωτερικών ελλειμμάτων, καθυστέρηση στην ανάκτηση επενδυτικής βαθμίδας.
Ανεξαρτήτως της επίπτωσης της δυσμενούς εξωτερικής συγκυρίας όμως, η ελληνική οικονομία καλείται εντός του 2023 να εδραιώσει μία πορεία η οποία θα απαντά στην βασικότερη, ίσως, προτεραιότητα μακροχρονίως: την προσέλκυση περισσότερων και ποιοτικότερων επενδύσεων. Η Eurobank δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη με τίτλο «Το Αναδυόμενο Μοντέλο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας: 5 Βασικοί Πυλώνες, Μεγάλα Επενδυτικά Έργα και η Συνεισφορά τους στο ΑΕΠ» με συγγραφείς τον Διευθύνοντα Σύμβουλο Φωκίωνα Καραβία και τον γράφοντα, που τεκμηριώνει τους λόγους για τους οποίους ισχύει αυτό. Δεν μπορεί να υπάρξει διατηρήσιμη αύξηση των εισοδημάτων και οικονομική σύγκλιση χωρίς συσσώρευση κεφαλαίου, φυσικού και άυλου, μέσω επενδύσεων. Οι επενδύσεις επίσης αποτελούν προϋπόθεση για τον έλεγχο των εξωτερικών ελλειμμάτων, που τείνουν να προσλάβουν πάλι χαρακτήρα διαρθρωτικού προβλήματος της ελληνικής οικονομίας. Τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρούνται κάποια ελπιδοφόρα σημάδια: οι επενδύσεις αυξάνονται και το 2022 θα είναι η πρώτη χρονιά μετά το 2009 που οι νέες ακαθάριστες επενδύσεις παγίων θα ξεπεράσουν τις αποσβέσεις και το κεφαλαιακό απόθεμα της χώρας θα αυξηθεί. Επιπλέον, ιστορικό υψηλό στις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις καταγράφηκε το 2021, και ακόμη ψηλότερα αναμένεται το 2022. Τέλος, βελτιώνεται και η ποιοτική σύνθεση των επενδύσεων υπέρ τομέων που ενσωματώνουν περισσότερη γνώση και τεχνολογία.
Ωστόσο, σε πραγματικές τιμές, οι επενδύσεις παραμένουν κάτω από το μισό του επιπέδου του 2007 ενώ το μερίδιο τους στο ΑΕΠ υπολείπεται σχεδόν 10 π.μ. της Ευρωζώνης. Δεδομένης της αποεπένδυσης των προηγούμενων ετών, θα απαιτηθεί μακροπρόθεσμη προσπάθεια: για να φτάσει το μερίδιο των επενδύσεων παγίων στο ΑΕΠ τον μέσο όρο της Ευρωζώνης απαιτείται μέση ετήσια πραγματική αύξησή τους κατά σχεδόν 8% έως το 2031. Η μελέτη αναδεικνύει 5 Πυλώνες δραστηριοτήτων στους οποίους εκτιμούμε ότι η χώρα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα και στους οποίους, είτε ήδη υλοποιούνται επενδυτικά έργα, είτε είναι σε φάση ώριμου σχεδιασμού: (1) Υποδομές και ακίνητα (2) Ενέργεια, πράσινη μετάβαση, (3)Τηλεπικοινωνίες, ψηφιακή αναβάθμιση, (4) Τουρισμός (5) Βιομηχανία. Οι Πυλώνες αυτοί σταδιακά αλλάζουν το υπόδειγμα ανάπτυξης στρέφοντας το μείγμα εξειδικεύσεων της ελληνικής οικονομίας προς τομείς οι οποίοι ενσωματώνουν περισσότερη γνώση και τεχνολογία.
Η μελέτη εξετάζει συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια μεγέθους άνω των €50εκ. έκαστο, συνολικού ύψους €38,7 δισ. Ανάλογα με τις υποθέσεις, τα υπό εξέταση επενδυτικά έργα μπορούν να αυξήσουν το ΑΕΠ μεταξύ €47,2δις στη δεκαετία (τουλάχιστον 12,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ) και €87,9δις στην εικοσαετία. Έχουν δηλαδή σημαντικό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα που διαχέεται προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και την οικονομία συνολικά. Σε αυτά τα έργα -και στα υπόλοιπα που θα ωφεληθούν από αυτά- μπορούν να απασχοληθούν τουλάχιστον 419.000 άνθρωποι. Το δυναμικό ανάπτυξης υπάρχει λοιπόν και είναι μεγάλο. Είναι χρέος πολιτείας, τραπεζών και επιχειρήσεων να στηρίξουν με κατάλληλες πολιτικές αυτές τις τάσεις και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες που το μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον δημιουργεί.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
