Όπως συμβαίνει κάθε χρόνο τον Δεκέμβριο, το Δημόσιο σταματάει τις πληρωμές, προκειμένου να εξωραΐσει την εικόνα του κρατικού ταμείου την τελευταία ημέρα του χρόνου! Κάθε χρόνο οι διοικήσεις των εργοληπτικών οργανώσεων διαμαρτύρονται για το συγκεκριμένο φαινόμενο, αλλά φέτος σήκωσαν ακόμα περισσότερο τους τόνους.
Με επιστολές τους προς τα υπουργεία Οικονομικών, Ανάπτυξης και Υποδομών, οι εργοληπτικοί σύνδεσμοι ΣΑΤΕ (εκπροσωπεί μεσαίες και μεγάλες τεχνικές εταιρείες) και ΠΕΣΕΔΕ (εκπροσωπεί μικρότερους εργολήπτες) χρησιμοποιούν βαρείς χαρακτηρισμούς για τις καθυστερήσεις πληρωμών. Μάλιστα, όπως υποστηρίζουν, οι καθυστερήσεις δεν αφορούν μόνο τον Δεκέμβριο, αλλά και προηγούμενους μήνες.
Οι σκληρές εκφράσεις συνδέονται και με τον «εμφύλιο» στο εσωτερικό του κατασκευαστικού κλάδου, καθώς μια μερίδα εργοληπτών θεωρεί πως κακώς προωθούνται έργα με συμβάσεις παραχώρησης ή Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Όμως αυτή είναι η παγκόσμια τάση εδώ και χρόνια, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι απαιτήσεις και για τους εργολήπτες, σε επίπεδο τεχνικών ικανοτήτων και οικονομικής επιφάνειας.
Όπως επισημαίνεται στην επιστολή του ΣΑΤΕ, «κάθε χρόνο τέτοια εποχή γίνεστε αποδέκτης επιστολών μας, με τις οποίες καταγγέλλουμε τη στάση πληρωμών έργων ΕΣΠΑ και Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), που υλοποιούνται από τις εταιρείες-μέλη μας. Ήδη από τις 11/10/2022 με σχετική παρέμβασή μας έχουμε αναδείξει ως πρώτο θέμα προς επίλυση την πληρωμή όλων των απλήρωτων πιστοποιήσεων, που, σύμφωνα με καταγγελίες μελών μας, διαρκώς αυξάνονται».
Η διοίκηση του ΣΑΤΕ υποστηρίζει πως «δυστυχώς, η επιλογή παύσης πληρωμών τους τελευταίους μήνες κάθε έτους τείνει να λάβει διαστάσεις μονιμότητας, αφού όχι μόνο δεν έχει περιοριστεί διαχρονικά -όπως λογικά θα αναμενόταν- αλλά εξελίσσεται με παρόμοιο τρόπο για περισσότερα από 15 έτη, από το 2007 και μετά, και αφορά σχεδόν όλα τα έργα, σύμφωνα με τις έντονες διαμαρτυρίες εταιρειών-μελών μας, που προέρχονται από όλο τον γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας και οι οποίες υποδεικνύουν ότι εδώ και καιρό έχουν παύσει οι πληρωμές τους για εκτελούμενα έργα χρηματοδοτούμενα τόσο από το ΠΔΕ όσο και από το ΕΣΠΑ».
Βαρύτατους χαρακτηρισμούς περιλαμβάνει η επιστολή της ΠΕΣΕΔΕ, που απευθύνεται και στο υπουργείο Υποδομών. Όπως αναφέρεται, «δυστυχώς, δεν καταφέρατε να μας εκπλήξετε ευχάριστα, τηρώντας μια στάση ευθύνης απέναντι στις εργοληπτικές επιχειρήσεις της χώρας. Για μία ακόμη χρονιά οι εργοληπτικές επιχειρήσεις υποχρεώνονται να αντιμετωπίσουν τη στάση πληρωμών του Δημοσίου. Καμία αναστολή από μέρους σας για τις συνέπειες που θα κληθούν να διαχειριστούν οι ελληνικές εργοληπτικές επιχειρήσεις λόγω των δικών σας αποφάσεων. Καμία απολύτως αναστολή από μέρους σας να συμμετέχετε παράλληλα σε πανηγυρικές εκδηλώσεις εξαγγελιών νέων έργων υποδομής».
Στη διοίκηση της ΠΕΣΕΔΕ θεωρούν πως έμπρακτη υποστήριξη των ελληνικών εργοληπτικών επιχειρήσεων θα αποτελούσε η τήρηση της «ελάχιστης υποχρέωσης που έχετε απέναντι σε αυτές με την έγκαιρη καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος».
Οι διαμαρτυρίες των μικρότερων τεχνικών εταιρειών δεν περιορίζονται στην… παραδοσιακή στάση πληρωμών του Δημοσίου. Στον ΣΑΤΕ υποστηρίζουν πως «η κατάσταση στον χώρο των κατασκευαστών τεχνικών έργων επιδεινώνεται συνεχώς, αφού κανένα από τα θεσμικά ζητήματα που αποτελούν πάγια αιτήματα του κλάδου δεν έχει προχωρήσει». Μεταξύ άλλων, αναφέρουν το γεγονός πως δεν έχει ακόμα θεσπιστεί το νέο σύστημα ανάλυσης τιμών εργασιών και δίκαιου υπολογισμού της αναθεώρησης κόστους των έργων, πως «καθημερινά υπό τον μανδύα του κατεπείγοντος ανατίθενται έργα με “απευθείας διαπραγμάτευση”, με πρόσκληση περιορισμένου αριθμού εργοληπτών (συνήθως οι ίδιοι και οι ίδιοι)». Προσθέτουν πως «οι ειδικοί όροι (εντελώς φωτογραφικοί) εμφανίζονται πολύ συχνά στις διακηρύξεις, με προκλητικό τρόπο, χωρίς καμία αντίδραση από τη μεριά των αρμόδιων αρχών».
