THEPOWERGAME
Μία και μόνη αίτηση έχει υποβληθεί μέχρι τώρα στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης καλλιεργειών του Ταμείου Ανάκαμψης, προϋπολογισμού 166,72 εκατ. ευρώ, γεγονός που οδηγεί την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων στο να εξετάζει την παράταση της προθεσμίας από τις 30 Δεκεμβρίου στις πρώτες εβδομάδες του 2023.
Αυτό, πάντως, που αποκλείεται, όπως καθιστά σαφές μέσω του powergame.gr υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου, είναι να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο της δράσης, που προβλέπει ότι δικαιούχοι είναι μόνο συλλογικά σχήματα (συνεταιρισμοί, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών) κι όχι μεμονωμένοι αγρότες.
Τέτοια αλλαγή αφενός θα ερχόταν σε αντίθεση με την κεντρική πολιτική επιλογή της κυβέρνησης να στηρίξει τα συλλογικά σχήματα («για να έχει μέλλον η αγροτική παραγωγή πρέπει να ενισχυθούν τα συνεργατικά σχήματα», τόνισε ο υπουργός, Γιώργος Γεωργαντάς, την περασμένη εβδομάδα στην Τρίπολη), αφετέρου θα απαιτούσε την έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η Ελλάδα δεν μπορεί να επιφέρει μονομερώς αλλαγές στο εγκεκριμένο από τις Βρυξέλλες Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0».
«Η ένταξη μόνο συλλογικών αγροτικών σχημάτων στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης καλλιεργειών είναι βασική μεταρρύθμιση της δράσης για τον οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα κι έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην προσπάθεια προώθησης των αγροτικών συλλογικοτήτων», επισημαίνει χαρακτηριστικά σε ανακοίνωσή της και η Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ), αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα να μη χαθεί η ευκαιρία αναδιάρθρωσης που δίνεται μέσω του προγράμματος.
«Η ένταξη σε ομαδικά σχήματα των δικαιούχων έχει πολύ μεγαλύτερα πλεονεκτήματα, αφού όλοι οι αιτούντες θα ενταχθούν και οι ενταγμένοι θα λάβουν ενίσχυση και για τα επιπλέον κόστη της εκρίζωσης των παλαιών δένδρων», εξηγεί η ΕΘΕΑΣ, ενώ όσον αφορά την πρόβλεψη για ένταξη επενδυτικών σχεδίων αναδιάρθρωσης καλλιεργειών στα Σχέδια Βελτίωσης, ξεκαθαρίζει: «(Ένα τέτοιο ενδεχόμενο) δεν έχει τις ίδιες προϋποθέσεις ένταξης, με κυριότερο ότι θα πρόκειται για Σχέδια Βελτίωσης με ανταγωνιστική διαδικασία αξιολόγησης, όποτε η ένταξη θα εξαρτάται από σειρά άλλων παραγόντων, που δεν θα αφορούν την αναδιάρθρωση και δεν θα ενισχύονται τα σημαντικά έξοδα εκρίζωσης».
Γιατί καθυστερούν οι φάκελοι – Προς παράταση ενός μήνα
Συνεταιριστικά στελέχη με εις βάθος γνώση του θέματος αποδίδουν την καθυστέρηση που παρατηρείται στην υποβολή αιτήσεων στο πρόγραμμα (η προθεσμία έχει ανοίξει από τις 31 Οκτωβρίου) κυρίως στο γεγονός ότι χρειάζεται να συμφωνήσουν επί του σχεδίου αναδιάρθρωσης (για παράδειγμα, ποιες ποικιλίες θα επιλεγούν σε κάθε χωράφι) πολλοί παραγωγοί μέσω του συλλογικού σχήματος. «Δεν πρόκειται για μια επένδυση ενός συνεταιρισμού, να πάρουν την απόφαση τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου. Εδώ χρειάζεται να μελετήσουν τα δεδομένα και να συμφωνήσουν πολλοί παραγωγοί, θέλει συλλογική δουλειά και χρόνο», τονίζουν τα ίδια στελέχη και εκτιμούν ότι το επόμενο διάστημα θα κατατεθούν αιτήσεις στο πρόγραμμα.
Ταυτόχρονα, όμως, θεωρούν επιβεβλημένη την παράτασή του. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΘΕΑΣ προσανατολίζεται να ζητήσει παράταση δύο μηνών, με το υπουργείο να προσανατολίζεται, με τα σημερινά ισχύοντα, σε παράταση ενός μήνα.
Ανακατανομή πόρων σε άλλα προγράμματα
Σε περίπτωση, πάντως, που δεν απορροφηθούν οι διαθέσιμοι πόροι στο σύνολό τους, τότε θα ανακατανεμηθούν σε άλλα προγράμματα, στο πλαίσιο της δράσης για τον οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα του Ταμείου Ανάκαμψης. Πρόκειται για τα προγράμματα Καινοτομία και «πράσινη» μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων, εκσυγχρονισμός πρωτογενούς τομέα και αγροτουρισμός, στα οποία υποβλήθηκαν 408 επενδυτικά σχέδια, ύψους 402.646.799 ευρώ, που μπορούν να οδηγήσουν σε κινητοποίηση πόρων, ύψους 813.819.348 ευρώ.
Επιλέξιμες δαπάνες – ύψος επιδότησης
Το πρόγραμμα της αναδιάρθρωσης καλλιεργειών αφορά επενδυτικά σχέδια από 500 χιλιάδες έως 1 εκατομμύριο και το ύψος της επιδότησης διαμορφώνεται ως εξής:
- 50% σε Δυτική Ελλάδα, Θεσσαλία, Ήπειρο, Κεντρική Μακεδονία, Ανατολική Μακεδονία – Θράκη, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησο, Κρήτη, Στερεά Ελλάδα, Δυτική Μακεδονία
- 75% Νησιά Αιγαίου Πελάγους (εκτός από την Κρήτη και την Εύβοια) Βόρειο Αιγαίο & Νότιο Αιγαίο,
- 40% Αττική 40%.
Σύμφωνα με την προκήρυξη, το ύψος της επιδότησης μπορεί να αυξηθεί κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες με «κόφτη» στο 80% και επιδοτούνται οι εξής δαπάνες:
- Εκρίζωση υφιστάμενης φυτείας.
- Προμήθεια και εγκατάσταση νέων δενδρυλλίων.
- Προμήθεια και εγκατάσταση συστήματος στήριξης (γραμμική φύτευση – παλμέτα).
- Δαπάνες που αφορούν τις ώρες εργασίας, όπως προβλέπονται στη σχετική μελέτη του Πανεπιστημιακού Φορέα.
Οι νέες, επιλέξιμες ποικιλίες θα πρέπει:
- Να είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή.
- Να είναι ανθεκτικές σε εχθρούς και ασθένειες που έχουν καταγραφεί και επηρεάζουν την παραγωγικότητα και τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεων.
- Τα παραγόμενα αγαθά και προϊόντα να έχουν εξαγώγιμο εμπορικό προσανατολισμό.
Επισημαίνεται ότι δεν είναι επιλέξιμες οι οινοποιήσιμες ποικιλίες αμπέλου και η ελαιοκαλλιέργεια.