Οι προβλέψεις για άνοδο του πληθωρισμού σε υψηλότερα επίπεδα από τις προβλέψεις τόσο για φέτος, όσο και του χρόνου, είναι η βασικότερη παράμετρος που έχει αλλάξει από την κατάθεση του προσχεδίου προϋπολογισμού στις αρχές Οκτωβρίου. Στο προσχέδιο είχε καταγραφεί μέσος εναρμονισμένος πληθωρισμός στο 8,8% για φέτος και 3% το 2023. Οι νεότερες προβλέψεις όμως ανεβάζουν αυτά τα νούμερα στο 10% και το 5% αντίστοιχα. Αλλαγές έχουν υπάρξει και σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη του 2023, που όμως θα ξεκινήσει με καλύτερη αφετηρία, καθώς η χρονιά που τρέχει αναμένεται να κλείσει με 6% ή και παραπάνω (6,2% προβλέπει η Τράπεζα της Ελλάδος). Και μπορεί η Κομισιόν να κατεβάζει την ανάπτυξή μας σε χαμηλότερα επίπεδα το 2023 (στο 1%) ακόμη κι έτσι όμως, αυτό το ποσοστό είναι πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης.
Σε κάθε περίπτωση η διατήρηση του θετικού πρόσημου στην οικονομίας μας και του χρόνου δεν μπορεί να μειώσει την αρνητική επίδραση του πληθωρισμού σε όλη την οικονομία, και αυτό παραμένει ο βασικός πονοκέφαλος της κυβέρνησης, ιδίως λόγω της προεκλογικής περιόδου στην οποία ήδη βρισκόμαστε. Έτσι, αύριο Σάββατο στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους αναμένεται να μπουν οι τελευταίες πινελιές στο κείμενο που θα κατατεθεί στη Βουλή τη Δευτέρα, αλλάζοντας πιθανόν παραδοχές, κυρίως σε ό,τι αφορά τις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο έχει αποδειχθεί ρυθμιστής σε πάρα πολλά πράγματα για τη χρονιά που έρχεται.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, οι στόχοι του οικονομικού επιτελείου είναι πολλαπλοί:
- Να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις του πληθωρισμού, αλλά και των αναμενόμενων αυξήσεων των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
- Την πιθανή αύξηση των κόκκινων δανείων (όπως προέβλεψε η ΤτΕ),
- Την προσπάθεια η οικονομία μας να πετύχει του χρόνου πρωτογενές πλεόνασμα 0,7%
- Να εξασφαλίσει την επενδυτική βαθμίδα
Και όλα αυτά μέσα σε ένα περιβάλλον αστάθειας και αβεβαιότητας σε ό,τι αφορά τις τιμές της ενέργειας, του φυσικού αερίου και των καυσίμων.
Το κονδύλι του 1 δισ. ευρώ
Το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη εγγράψει στο προσχέδιο ένα ποσό ύψους 1 δισ. το οποίο μάλιστα δεν έχει καταχωρηθεί ως αποθεματικό αλλά ως μέρος των γενικών κρατικών δαπανών, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση μπορεί να το χρησιμοποιήσει κατά το δοκούν, ώστε να παρέμβει όπου χρειαστεί: με μορφή επιδότησης στην αντλία στα καύσιμα, με νέα επιταγή ακρίβειας κατά της ακρίβειας των τροφίμων, ή με στήριξη στο ηλεκτρικό ρεύμα. Για τις αποφάσεις αυτές στο Υπουργείο Οικονομικών τηρούν σιγή ιχθύος, καθώς άλλωστε θα υπάρξει συζήτηση (και τότε η κυβέρνηση θα ανοίξει τα χαρτιά της) στη Βουλή, μεταξύ 13 και 17 Δεκεμβρίου οπότε και θα ψηφιστεί ο προϋπολογισμός. Για τις προθέσεις της κυβέρνησης και το πως θα κατευθυνθούν οι ενισχύσεις προς την κοινωνία, έχει κάνει ήδη γενικές αναφορές ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών. Όπως είχε τονίσει ο Θεόδωρος Σκυλακάκης -με δεδομένο ότι η όποια παρέμβαση σήμερα επηρεάζει τα αποτελέσματα του αύριο- το πιθανότερο είναι η κυβέρνηση να «κρατήσει» δημοσιονομικές δυνάμεις το 2022, ώστε να τις διοχετεύσει στο 2023.
Η γενικότερη κατεύθυνση πάντως είναι ότι ο προϋπολογισμός έχει συγκεκριμένα όρια, λεφτόδεντρα δεν υπάρχουν και οι όποιες δημοσιονομικές θετικές εκπλήξεις (όπως ήταν ο τουρισμός φέτος) έχουν και αυτές όρια που δεν μπορούν να ξεπεραστούν. Άλλωστε (όπως μας έλεγε στέλεχος του 6ου ορόφου της οδού Νίκης) «οι περιορισμοί στην οικονομία δεν καταργούνται με πολιτική βούληση και όλα καθορίζονται από την παραγωγική δυνατότητα». Και να μην ξεχνάμε: Οι αγορές δεν χορεύουν με το νταούλι που παίζουν οι κυβερνήσεις (όπως κάποιοι νόμιζαν κάποτε) αλλά μάλλον το αντίθετο, όπως έδειξε πρόσφατα η εμπειρία με τον μίνι προϋπολογισμό της Μεγάλης Βρετανίας.
