THEPOWERGAME
Τα πάνω κάτω έχει φέρει στο διεθνές εμπόριο η ισχυροποίηση του δολαρίου στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 20 ετών έναντι των σημαντικότερων νομισμάτων και η ελληνική οικονομία δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Η μεγάλη άνοδος του «greenback», όπως ονομαζόταν το αμερικανικό νόμισμα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως η ταχύτερη αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και η επιδείνωση των παγκόσμιων συνθηκών που στρέφει τους επενδυτές σε αναζήτηση ασφαλών καταφυγίων.
Το ευρώ υποχώρησε κάτω από την πλήρη ισοτιμία με το δολάριο στις 22 Αυγούστου και σήμερα διαπραγματεύεται στα 0,97 δολάρια, επίπεδο που είχε να καταγραφεί από το 2002.
Αυτό που ενδιαφέρει κυρίως την ελληνική οικονομία είναι η αλλαγή των συσχετισμών στο διεθνές εμπόριο όπου περίπου το 40% των παγκόσμιων συναλλαγών γίνεται σε δολάρια. Η βασική αρχή είναι ότι η άνοδος του δολαρίου και η ταυτόχρονη πτώση του ευρώ, καθιστά πιο ακριβές τις εισαγωγές και πιο ανταγωνιστικές τις εξαγωγές που γίνονται σε όρους ευρώ/δολαρίου. Επειδή λοιπόν η Ελλάδα είναι χώρα με εμπορικό έλλειμμα, εισάγει δηλαδή περισσότερα από όσα εξάγει, η συνολική επίδραση της πτώσης του ευρώ είναι πολύ αρνητική.
Τα επίσημα στοιχεία το επιβεβαιώνουν. Σύμφωνα με χθεσινή ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ, το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο της Ελλάδας για το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2022 εκτινάχθηκε κατά 60,5%, κυρίως εξαιτίας της απίστευτης ανόδου του κόστους των εισαγωγών κατά 52,5%. Την ίδια ώρα, η αξία των εξαγωγών ενισχύθηκε κατά 43,2%.
Μία επιχείρηση που κάνει εισαγωγές έχει δει το ευρώ να υποχωρεί σε ποσοστό άνω του 10% τους τελευταίους πέντε μήνες και πάνω από 20% τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Και μόνο αυτή η μεταβολή είναι ικανή να την καταστρέψει οικονομικά καθώς χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ρευστότητα σε εποχές με διαδοχικές κρίσεις που η ζήτηση είναι εξαιρετικά ασταθής.
Γενικότερα, το γεγονός ότι η ενέργεια τιμολογείται κυρίως σε δολάρια, συμβάλλει στην αναθέρμανση του πληθωρισμού. Εξάλλου, ο πληθωρισμός τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες και οφείλεται κυρίως στην τρομακτική αύξηση του ενεργειακού κόστους. Γι’ αυτό δεν χρειάζονται πολυσύνθετες οικονομικές αναλύσεις για να γίνει αντιληπτός ο ρόλος της εξασθένησης του ευρώ στην επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Αρκεί να δούμε την ενέργεια. Παρόμοιος είναι και ο αντίκτυπος σε ολόκληρη την οικονομία. Οι εισαγωγές γίνονται πιο ακριβές και οι εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές, αλλά όχι όσο θα μπορούσαν εξαιτίας του ενεργειακού κόστους.
Το καλό για την Ελλάδα είναι η βασική της βιομηχανία που είναι ο τουρισμός, αποτελεί εξαγωγικό προϊόν. Όσο υποχωρεί το ευρώ τόσο φθηνότερο γίνεται κυρίως για όσους έχουν δολάρια να επισκεφθούν τη χώρα μας. Φέτος μάλιστα, μεγάλο μέρος των τουριστικών εσόδων προήλθε από την αγορά των ΗΠΑ. Με φθηνότερο ευρώ, θα είναι ακόμη πιο εύκολο να έρθουν και του χρόνου Αμερικανοί τουρίστες, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν θα μεταβληθεί σημαντικά η ισοτιμία από τα τρέχοντα επίπεδα. Η δυναμική του τουρισμού φαίνεται και στα στοιχεία Αυγούστου, όπου οι εξαγωγές αυξήθηκαν σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2021 κατά 70%.
Σημειώνεται πως στις αρχές της φετινής τουριστικής περιόδου, 1 ευρώ ανταλλασσόταν έναντι 1,088 δολαρίων και σήμερα ανταλλάσσεται με 0,974 δολάρια, που συνεπάγεται ότι το ευρώ έχει καταγράψει πτώση άνω του 10%.
Η αδυναμία του ευρώ έναντι του δολαρίου αποτελεί ένα «βαρίδι» στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Το κατά πόσο αυτό το βαρίδι θα είναι βραχυπρόθεσμο ή όχι καθώς και το πόσο θα επηρεάζει αρνητικά την οικονομική δραστηριότητα, θα εξαρτηθεί από τη βελτίωση των συνθηκών και κυρίως τη βελτίωση των προοπτικών, κάτι που δεν αναμένεται να συμβεί μέσα στα επόμενα 3-4 τρίμηνα. Επομένως, το δολάριο είναι πολύ πιθανό να συνεχίσει να δίνει τον ρυθμό στις αγορές για το μεγαλύτερο μέρος του 2023, αφού ακόμη και στην περίπτωση που θα αποκλιμακωθούν οι γεωπολιτικές εντάσεις, αναλυτές εκτιμούν ότι υπάρχουν διαρθρωτικοί παράγοντες που θα περιορίσουν την ανατίμηση του ευρώ τα επόμενα χρόνια.