THEPOWERGAME
Μία ακόμη Σύνοδος Κορυφής, αυτή που ξεκινά αύριο, Πέμπτη, στην Πράγα, βρίσκει την Ευρωπαϊκή Ένωση διχασμένη. Όχι τόσο για το πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και τις λεπτομέρειες του μέτρου, αλλά για τη γενικότερη αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Ενώ όλα τα μέλη της Ένωσης συμφωνούν στο ότι πρέπει να υπάρξει αλληλεγγύη και μια κοινή γραμμή, διαφωνούν όπως σχεδόν πάντα, στον τρόπο με τον οποίο θα καλυφθεί το οικονομικό κόστος της όποιας στρατηγικής επιλεγεί.
Για το πλαφόν, οι πληροφορίες θέλουν τους Ευρωπαίους να καταλήγουν σε συμφωνία για ένα προσωρινό μέτρο επιβολής ανώτατου ορίου στις κοινές προμήθειες, ωστόσο λείπει μία συνολική προσέγγιση, μία αποτελεσματική λύση που θα προστατεύει τα νοικοκυριά σε βάθος χρόνου.
Το ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα της έκδοσης κοινού χρέους επανήλθε στο προσκήνιο μέσω των Επιτρόπων, Πάολο Τζεντιλόνι και Τιερί Μπρετόν, οι οποίοι σε κοινό τους άρθρο πρότειναν τον κοινό δανεισμό, ως την πλέον ενδεδειγμένη λύση απέναντι στην ενεργειακή κρίση. Μόνο μία αντίδραση σε επίπεδο ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, η οποία θα υποστηρίζει τις κινήσεις της ΕΚΤ, μπορεί να έχει αποτέλεσμα και να περιορίσει τη μεταβλητότητα στις χρηματαγορές, υποστηρίζουν οι Επίτροποι Οικονομικών και Εσωτερικής Αγοράς.
Σε τρια στρατόπεδα η ΕΕ
Με λίγα λόγια, η Ευρώπη σήμερα είναι χωρισμένη σε τρία στρατόπεδα. Το ένα ζητεί ουσιαστικά τη δημιουργία ενός νέου «Ταμείου Ανάκαμψης», αυτή τη φορά για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Ένα έκτακτο ταμείο που μέσω κοινού ευρωπαϊκού δανεισμού θα χρηματοδοτήσει όλα τα μέτρα που θα χρειαστεί να εφαρμοστούν για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Ο απερχόμενος Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, είναι από τους πρώτους που έχουν ταχθεί υπέρ του κοινού δανεισμού, υποστηρίζοντας ότι μπροστά στις κοινές απειλές της εποχής μας, οι χώρες της Ευρώπης δεν πρέπει να διχαστούν ανάλογα με τα περιθώρια των εθνικών τους προϋπολογισμών.
Το… καμπανάκι του Ντράγκι, χτυπάει για τη Γερμανία, η οποία ηγείται του στρατοπέδου της μόνιμης απόρριψης του κοινού δανεισμού. Το Βερολίνο ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα δημιουργήσει ένα ταμείο εκτός προϋπολογισμού ύψους 200 δισ. ευρώ, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από νέο δανεισμό και θα λειτουργήσει έως το 2024, με στόχο να καλύψει το κόστος του πλαφόν για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, την αναδιάρθρωση ενεργειακών εταιρειών και όποια άλλα μέτρα απαιτηθούν.
Την ώρα που η Γερμανία βάζει βαθιά το χέρι στην τσέπη, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Κρίστιαν Λίντνερ απορρίπτει κάθε σκέψη για νέα έκδοση ευρωομολόγου, συνεχίζοντας την πάγια τακτική του Βερολίνου να τάσσεται κατά της όποιας αμοιβαιοποίησης του χρέους στην Ευρώπη. Ο Λίντνερ βρήκε μάλιστα έναν απρόσμενο σύμμαχο στο πρόσωπο του Γάλλου ομολόγου του, Μπρούνο Λεμέρ. Το Παρίσι εμφανίζεται επιφυλακτικό απέναντι στην προοπτική νέου κοινού δανεισμού και προκρίνει μία λύση παροχής εγγυήσεων για την εξασφάλιση δανεισμού από κάθε κράτος-μέλος ξεχωριστά.
Απρόσμενο, γιατί τον περασμένο Μάρτιο ο Γάλλος πρόεδρος είχε υποστηρίξει ότι η έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους θα επιτάχυνε την ευρωπαϊκή σύγκλιση και θα απορροφούσε τις οικονομικές επιπτώσεις της διάλυσης των σχέσεων με τη Ρωσία. Στη Σύνοδο Κορυφής των Βερσαλλιών, ο Εμανουέλ Μακρόν είχε μάλιστα πει ότι οι 27 στηρίζουν ομόφωνα την υλοποίηση τεράστιων επενδύσεων για αν επιτευχθεί η ευρωπαϊκή σύγκλιση σε όλα τα επίπεδα.
Η στάση της Γερμανίας
Όμως, η Γερμανία δεν κινείται ούτε εκατοστό από τη θέση της, που λέει ότι πλήρης ευρωπαϊκή σύγκλιση και η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης μπορούν να επιτευχθούν μόνο αν όλα τα κράτη-μέλη τηρούν απαρέγκλιτα ένα πλαίσιο αυστηρών κανόνων. Κανόνων που σήμερα έχουν ανασταλεί… Επιπλέον, η Γερμανία δεν επιθυμεί να δώσει το πράσινο φως σε μία νέα έκτακτη έκδοση για δεύτερη φορά μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα καθώς ακόμη εκφράζονται φωνές για μονιμοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Διεθνείς επενδυτικοί οίκοι εκτιμούν ότι το πακέτο των 200 δισ. ευρώ που ανακοίνωσε η Γερμανία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να διαμορφώσει εμμέσως το έδαφος έτσι ώστε οι Ευρωπαίοι να συμφωνήσουν τελικά στην έκδοση κοινού χρέους. Το μέγεθος του γερμανικού δημοσιονομικού «μπαζούκα» είναι τέτοιο που θα δυσκολέψει την προσπάθεια της γερμανικής κυβέρνησης να αντισταθεί στις φωνές για μεγαλύτερη αμοιβαιοποίηση των κινδύνων. Σύμφωνα με τους ίδιους αναλυτές, τα πράγματα θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολα για τη Γερμανία και πιο εύκολα για τις χώρες που τάσσονται υπέρ της έκδοσης κοινού χρέους, στην περίπτωση που παρά την εφαρμογή του πλαφόν, οι τιμές του φυσικού αερίου δεν υποχωρήσουν αισθητά τους επόμενους μήνες.