THEPOWERGAME
«Η κρίση της ενέργειας θα αφαιρέσει από την ευρωπαϊκή οικονομία 1 τρισ. ευρώ. Είναι σαν να επιβάλλεται ένας φόρος ύψους 1 τρισ. και δεν μπορεί κάποιος να ελπίζει ότι αυτό θα περάσει απαρατήρητο». Με αυτά τα απλά λόγια εξήγησε ο Ντέιβιντ Φολκερτς-Λάνταου, επικεφαλής οικονομολόγος της Deutshce Bank τι πρόκειται να συμβεί στην ευρωπαϊκή οικονομία μέσα στο 2023.
Για την ευρωζώνη πλέον η ύφεση είναι κάτι που δεν μπορεί να αποφευχθεί. Τα σενάρια (ακόμη και τα βασικά) δεν είναι καθόλου καλά με την οικονομική ναυαρχίδα της Γηραιάς Ηπείρου -τη Γερμανία- να βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της πορείας ύφεσης. Η Deutsche Bank θεωρεί ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ της Γερμανίας θα πέσει από 3% έως και 5%, θα υπάρξει ραγδαία άνοδος της ανεργίας και η κοινωνία δεν θα γλυτώσει κάτι που κανείς δεν περίμενε να επανέλθει στην Ευρώπη: το δελτίο. Όλοι θεωρούν ότι θα επιβληθεί και μάλιστα στην οικιακή κατανάλωση όπου δεν έχει παρατηρηθεί σημαντική εξοικονόμηση, σε αντίθεση με την βιομηχανία που έχει βάλει φρένο στην κατανάλωση κατά 20%.
Οι εκτιμήσεις για την ύφεση στην ευρωζώνη
Ανάλογη ύφεση αναμένεται και στην ευρωζώνη. Το βασικό σενάριο κάνει λόγο για πτώση κατά 2,2% με την πρόβλεψη να αφήνει ανοιχτή την ροή φυσικού αερίου στο 10% και τον χειμώνα να είναι ήπιος. Δυστυχώς, για πολλούς αναλυτές αυτό το σενάριο έχει ήδη ξεπεραστεί, καθώς το διαφαινόμενο σαμποτάζ στους δύο Nord Stream, αφήνει μικρές πιθανότητες για οποιαδήποτε ροή μέσω αγωγών. Η έναρξη λειτουργίας ενός σταθμού υγροποιημένου αερίου (LNG) στο Αμβούργο που αναμένεται να ξεκινήσει τον Δεκέμβριο, είναι προφανές ότι θα αντιμετωπίσει μικρό τμήμα των προβλημάτων ενέργειας της Γερμανίας. Άλλωστε, το θέμα δεν είναι πόσο μεγάλη ικανότητα θα έχει αυτός ο σταθμός, αλλά και το γεγονός ότι η Γερμανία θα πρέπει να αντιμετωπίσει και τον παγκόσμιο ανταγωνισμό του LNG με παλαιότερους πελάτες να αναζητούν και εκείνοι περισσότερο αέριο.
Πολλοί, λοιπόν, προτάσσουν πλέον το κακό σενάριο που εκμηδενίζει τις ροές από τη Ρωσία και ανεβάζει τις τιμές του φυσικού αερίου στα 400 ευρώ ανά μεγαβατώρα (χθες ήταν περίπου στα 185 ευρώ, αλλά μετά το μεσημέρι εκτοξεύτηκε στα 212 ευρώ, σημειώνοντας το απόγευμα νέο ράλι ανόδου κατά 20%, ενώ σήμερα ενισχύθηκε κατά 13,1% στα 209,61 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο Άμστερνταμ). Και όλα αυτά μέσα σε λίγες ώρες εν μέσω εκρήξεων στον Nord Stream 1 και απειλών της ρωσικής Gazprom προς την ουκρανική Naftogaz για επιβολή κυρώσεων, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς της ουκρανικής ενεργειακής εταιρείας αναφορικά με τις διαδικασίες διαιτησίας για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου.
Όρθια η Ελλάδα και το 2023
Σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, η Ελλάδα φαίνεται να γλιτώνει. Ενισχυμένη από την τουριστική χρονιά-ρεκόρ θα περάσει με φόρα στο 2023 με την ανάπτυξη να πέφτει, όμως γρήγορα. Από το 5,3% (ή 6% που προέβλεψε η ΤτΕ) θα πέσουμε σχεδόν στο μισό, με την επόμενη τουριστική σεζόν να αντιμετωπίζει σοβαρότατα προβλήματα. Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι εκτός από τους Γερμανούς, η κρίση αναμένεται να χτυπήσει τις βασικές χώρες απ’ όπου προέρχονται οι επισκέπτες μας. Η Αγγλία ήδη αναμένεται να αντιμετωπίσει σοβαρότατη ύφεση και μεγάλη άνοδο της ανεργίας, με την πτώση της λίρας στο 1 προς 1 με ευρώ και δολάριο να κάνει πάρα πολύ ακριβά τα ταξίδια για τους Βρετανούς. Χτυπημένοι από την κρίση θα είναι και οι Ιταλοί, αλλά και οι Γάλλοι.
Πάντως, ακόμη και με μικρότερα έσοδα από τον Τουρισμό, η οικονομία μας αναμένεται να σταθεί όρθια το 2023 και με δεδομένο ότι η εξάρτησή μας από το φυσικό αέριο είναι μικρή θα καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε την ζήτηση με εισαγωγές LNG και για την οικιακή κατανάλωση και για την βιομηχανία και για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Άλλωστε είναι σαφές ότι όλες οι μονάδες μας -οποιασδήποτε πηγής- θα πέσουν στη παραγωγή. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολύ σύντομα θα ξεκινήσει ακόμη και η λειτουργία του υδροηλεκτρικού σταθμού στο φράγμα Μεσοχώρας, το οποίο έχει ετοιμαστεί από το 1999 και δεν λειτούργησε ποτέ!.