THEPOWERGAME
«Αλλάξαμε την κουλτούρα αφερεγγυότητας» όσον αφορά στην εξυπηρέτηση του ιδιωτικού χρέους, επεσήμανε μιλώντας στο συνέδριο του Economist Ιmpact «Sustainable Finance in Uncertain Times», και συγκεκριμένα στο τελευταίο πάνελ με τον τίτλο «Ιδιωτικό χρέος: Ο ελέφαντας στο δωμάτιο», η Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών, Μαριαλένα Αθανασοπούλου, η οποία έκανε λόγο για «πολιτικά κακή διαχείριση του χρέους» από την τότε κυβέρνηση. Στο πάνελ συμμετείχαν επίσης ο κ. Aidan Williams, πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων της Ιρλανδίας (NAMA), ο κ. Javier Torres Riesco, πρόεδρος της Sareb της Ισπανίας και ο κ. Stefano Cappiello, πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων της Ιταλίας (AMCO).
Η κα Αθανασοπούλου επεσήμανε ακόμη πως αυτή τη στιγμή, το 40% των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι σε κάποια ρύθμιση και πως, παρότι η οικονομία αναπτύσσεται, η πίστωση βρίσκεται χαμηλά. «Το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα δεν είναι υψηλό, σε ό,τι αφορά το μέγεθός του», αν το συγκρίνουμε με τις υπόλοιπες χώρες σε ποσοστό του ΑΕΠ είναι κάτω από το μέσο όρο, τόνισε. «Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τα δάνειά μας», σημείωσε.
Από πλευράς του στο σχολιασμό του πάνελ, ο κ. Ελευθέριος Κρητικός, πρώην υποδιοικητής του EΦΚΑ και μέλος ΔΣ της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), μίλησε για κάτι που δεν είναι πλέον ο «ελέφαντας στο δωμάτιο», όπως είπε, αλλά ένα «τέρας στο δωμάτιο», το πώς δηλαδή «αυτά τα ιδρύματα μπορούν να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον που δεν υπάρχουν πλέον εύκολα χρήματα, αλλά υψηλά επιτόκια και θα έχουμε μία οικονομική επιβράδυνση. Θα δημιουργήσει ανάγκη για προσαρμογή σε ένα οικονομικό περιβάλλον με πολλές προκλήσεις, μετά την πανδημία και τον πόλεμο».
Αναλυτικά, οι ομιλητές ανέφεραν τα εξής:
Williams: Στόχος του ΝΑΜΑ να αποκτήσει όσο περισσότερα μετρητά για τον Ιρλανδό φορολογούμενο
Μέχρι σήμερα ο ΝΑΜΑ, έχει μεταβιβάσει πάνω από 3,25 δισ. ευρώ σε μετρητά στο ιρλανδικό κράτος, επεσήμανε ο κ. Aidan Williams, πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων της Ιρλανδίας (NAMA), ο οποίος εξήγησε πως ο οργανισμός ιδρύθηκε το 2009, σαν μία από τις πολιτικές απαντήσεις στην τραπεζική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-9. Ένα από τα προβλήματα των ιρλανδικών τραπεζών, ότι δεν μπορούσαν να αποκτήσουν την απαραίτητη ρευστότητα τότε, λόγω του μεγάλου ποσοστού των μη-εξυπηρετούμενων δανείων.
Το ιρλανδικό κράτος είχε περιορισμένη εμπειρογνωμοσύνη στον τραπεζικό τομέα. Ο ρόλος της ΝΑΜΑ να απελευθερώσει τους ισολογισμούς των τραπεζών με την απόκτηση των προβληματικών τραπεζικών δανείων και να συμβάλλει στη διαχείρισή τους. Κανένα από τα διεθνή προηγούμενα, δεν είχε να αντιμετωπίσει μία κρίση τέτοιας κλίμακας. Ο ιρλανδός νομοθέτης της έδωσε εντολή να ασχοληθεί ταχέως με χαρτοφυλάκιο δανείων που αποκτήθηκε, η ονομαστική αξία του οποίου ανερχόταν σε 74,4 δις. ευρώ, αλλά η αξία του οποίου κατά το χρόνο της απόκτησής του ήταν 26,2 δισ. συνολικά κατά. Ο οργανισμός κατέβαλε στα συμμετέχοντα ιδρύματα 31,2 δισ. ευρώ για το χαρτοφυλάκιο, συμπεριλαμβανομένης μίας επιπλέον πληρωμής ύψους 5,6 δισ. ευρώ, η οποία εγκρίθηκε από την ΕΕ, βάσει των κανόνων περί κρατικών ενισχύσεων.
Ως αντάλλαγμα για τα δάνεια, ο ΝΑΜΑ εξέδωσε ομόλογα με εξόφληση ύψους 30,2 δισεκατομμυρίων, οπότε απέκτησε περισσότερα από 12.000 δάνεια, τα οποία εξασφαλίστηκαν από περισσότερα από 60.000 ακίνητα που βρίσκονταν κυρίως σε Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη, αλλά με έκθεση παγκοσμίως και με τους δανειολήπτες να περιλαμβάνουν τόσο ιδιώτες, όσο και εταιρείες.
«Η επιτυχής δραστηριότητα απομόχλευσης του ΝΑΜΑ εξασφάλισε ότι απέφερε σταθερά ετήσιο κέρδος, το οποίο με τη σειρά του επέτρεψε την επιτάχυνση των εξοφλήσεων του χρέους με εξοφλητική προτεραιότητα, με τελική εξόφληση να πραγματοποιείται τον Οκτώβριο του 2017» σημείωσε. «Τον Ιούνιο του 2020, μπόρεσαν να αρχίσουν τη μεταφορά πληρωμών στο ιρλανδικό υπουργείο Οικονομικών. Μέχρι σήμερα, έχει μεταβιβάσει πάνω από 3,25 δισ. ευρώ σε μετρητά στο ιρλανδικό κράτος». Επεσήμανε δε ότι το τελικό ποσό των 5 δισ. ευρώ, αναμένεται να έχει μεταβιβαστεί στο ιρλανδικό κράτος ως το 2025.
Riesco: Αποφασίστηκε πως οι τράπεζες θα διαχειρίζονταν καλύτερα τα κόκκινα δάνεια
«Αναρωτιέμαι αν δεν θα έπρεπε εμείς να μάθουμε από την εμπειρία της Ελλάδας», τόνισε από πλευράς του ο κ. Javier Torres Riesco, πρόεδρος του αντίστοιχου οργανισμού Sareb της Ισπανίας, αναφερόμενος στην εμπειρία της χώρας του το 2012. «Η τραπεζική κρίση ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα. Οι τράπεζες προσπαθούσαν να βρουν διαφορετικές λύσεις, μία από αυτές ήταν η μεταφορά σε ειδικούς διαχειριστές που θα εκμεταλλεύονταν τις οικονομίες κλίμακας ( τους λεγόμενους servicers)».
Στόχος του, σημείωσε, ήταν να πάρει από τους ισολογισμούς των τραπεζών αυτά τα περιουσιακά στοιχεία και να τα διαχειριστεί ώστε να δημιουργηθεί η βάση για μία βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη.
Όπως επισήμανε, το Sareb είχε μόνο περιουσιακά στοιχεία και όχι κόκκινα δάνεια, καθώς αποφασίστηκε πως αυτά τα δάνεια θα μπορούσαν οι τράπεζες να τα διαχειριστούν καλύτερα. Το Sareb έπρεπε να επιβάλλει διαρθρωτικά μέτρα και να ρευστοποιήσει πολλές εταιρείες. Οι πόροι των 5 δισ. που χρησιμοποιήθηκαν από το Sareb, βρέθηκαν από ιδιώτες επενδύτες. Επιπλέον ο οργανισμός εξέδωσε ομόλογα 117 δισ. ευρώ (11% του Ισπανικού ΑΕΠ), με περικοπές δανείων της τάξεως του 30% σε ορισμένες περιπτώσεις.
Το να βρεις την κανονική τιμή ενός χαρτοφυλακίου δεν είναι μόνο επιστημονική άσκηση… Η μεταφορά πρέπει να γίνει σε σύντομο οικονομικό διάστημα και ιδιαίτερα χρηματολογικά περιβάλλοντα. Ένα κούρεμα μπορεί να μην είναι επαρκές ή να είναι υπερβολικό, ενώ ο ίδιος τάχθηκε υπέρ του επιθετικού κουρέματος.
Ο κ. Riesco εξήγησε και το ιδιαίτερο πρόβλημα με τα ακίνητα. Στον προϋπολογισμό του Sareb υπάρχουν ακόμη περιουσιακά στοιχεία για τα οποία προσπαθούμε να βρούμε τη σωστή λύση, ειδικά στα ακίνητα. Στα διαμερίσματα με ενυπόθηκα δάνεια, εξήγησε, συχνά είναι νοικιασμένα, και πρέπει να τα αδειάσουμε πρώτα, κάτι που δεν είναι πολύ εύκολο. Κι αυτό γιατί οι οικογένειες που μένουν σ’ αυτά τα σπίτια πολλές φορές έχουν κριτήρια ευαλωτότητας, που κάνουν τις λύσεις αυτές πιο δύσκολες. Το επιχειρηματικό σχέδιο του Sareb δεν έχει εκπληρωθεί πλήρως, επεσήμανε, αποτελεί μέρος της προσπάθειας αναδιάρθρωσης των τραπεζών, που μείωσε όμως πολύ ως τώρα την έκθεση των ισπανικών τραπεζών.
Cappiello: Σημαντικό το πρόγραμμα με τις κρατικές εγγυήσεις σε μεγάλες δόσεις
Το θέμα αυτής της συζήτησης είναι απολύτως επίκαιρο, σημείωσε ο κ. Stefano Cappiello, πρόεδρος του Οργανισμού Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων της Ιταλίας (AMCO). «Η βιώσιμη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων είναι ένας από τους λόγους ύπαρξης της ΑΜCO» για τη χρηματοοικονομική επίβλεψη και εποπτεία.
«Η Ιταλία βρέθηκε στο απόγειο των μη-εξυπηρετούμενων δανείων το 2015, η έκθεση τότε ήταν μέγιστη, με 361 δισεκατομμύρια, σχεδόν όλο είχε γραφεί στους ισολογισμούς των τραπεζών. Στην πάροδο των ετών, μέχρι το 2021, καταφέραμε να «καθαρίσουμε τους ισολογισμούς», είπε, αφαιρώντας τα κόκκινα δάνεια, που βρίσκονται πλέον στους ισολογισμούς εξειδικευμένων εταιρειών, που ασχολούνται με τη διαχείρισή τους και μόνο.
«Πώς το καταφέραμε; Το πρόγραμμα με τις κρατικές εγγυήσεις σε μεγάλες δόσεις ήταν σημαντικό, βοηθώντας τις τράπεζες να αποκτήσουν επάρκεια ανάλυσης στο χαρτοφυλάκιό σου». Επίσης, ανέφερε, σημαντικό ήταν και το σύστημα απονομής δικαιοσύνης. Συνεχίζουμε να επενδύουμε σ’ αυτό μέσω του RRF. Σημαντική η δικαστική οδός, αλλά και η εξωδικαστική αναδιάρθρωση, που ήταν μία σημαντική μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών.
Ο κ. Cappiello αναφέρθηκε τέλος, σε δύο πολύ καινοτόμα προγράμματα: 1. Ένα ταμείο που αποτελείται από δάνεια «unlikely to pay», προκειμένου τα δάνεια αυτά να τύχουν σωστής διαχείρισης. 2. Η ενεργής διαχείριση ενεργοποιημένων δανείων. Αυτή η απόφαση επαλήθευσε ότι το πρόγραμμα χρηματοδοτείται μόνο μέσω κρατικής χρηματοδότησης. Κομμάτι αυτών μεταφέρθηκε σε μία πλατφόρμα διαχείρισης από ιδιώτες επενδυτές, στους οποίους η AMCO ήταν ο βασικός servicer.
Αθανασοπούλου: Το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα δεν είναι υψηλό, σε ό,τι αφορά το μέγεθός του
«Μαθαίνουμε πολλά ο ένας από τον άλλο και δημιουργούμε γέφυρες για να μοιραστούμε κάποιες κοινές σκέψεις, διότι έχουμε κοινά προβλήματα», επεσήμανε η κα Μαριαλένα Αθανασοπούλου – Ειδική Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους του υπουργείου Οικονομικών.
«Το ιδιωτικό χρέος στην Ελλάδα δεν είναι υψηλό, σε ό,τι αφορά το μέγεθός του», αν το συγκρίνουμε με τις υπόλοιπες χώρες σε ποσοστό του ΑΕΠ είναι κάτω από το μέσο όρο, τόνισε. «Το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι δεν μπορούμε να εξυπηρετήσουμε τα δάνειά μας», σημείωσε. Η εξυπηρέτηση του χρέους είναι πολύ βαριά, διότι υπήρχε μία μακρά ύφεση στην οικονομία μας και λόγω και της πολιτικά κακής διαχείρισης του χρέους.
Το σύνολο αυτού του χρέους ήταν γύρω στο 66% το 2017, στο 63% σήμερα, δηλαδή το ιδιωτικό χρέος το οποίο είναι υπερήμερο. Διευκρίνισε πως «έχουμε φορολογικές αρχές που έχουν μεγάλο χρέος και έχουμε χρέος στις τράπεζες». Ήταν πολύ σημαντικό να βγάλουμε τα NPL από τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Τα NPL, δυστυχώς, παραμένουν εντός της οικονομίας, απλά μετακινούνται από το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών στο χαρτοφυλάκιο των servicers, των εταιρειών εξυπηρέτησης, δηλαδή το πρόβλημα δεν έχει λυθεί επί της ουσίας. Υπογράμμισε δε πως «αλλάξαμε την κουλτούρα αφερεγγυότητας», αλλά και πως επιλύουμε τα προβλήματα και βρίσκουμε έξυπνες λύσεις, ανέφερε.
Από τον Απρίλιο, είπε, έχουμε σημαντική εισροή νέων αιτημάτων και ολοκλήρωση αιτημάτων. Μηνιαία βλέπουμε μικρή πρόοδο, τόνισε, αλλά συνεχίζουμε τις αναδιαρθρώσεις. «Τους επόμενους 5-6 μήνες ελπίζουμε να φτάσουμε το 1 δισ. των δανείων με συμβιβασμό». Τόνισε πως «αυτή τη στιγμή έχουμε 40% των μη εξυπηρετούμενων δανείων που είναι σε κάποια ρύθμιση». Επισήμανε δε πως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός καλύπτει μόνο τα 42 εκατ. ευρώ του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Αναφέρθηκε στο πρόβλημα της αναχρηματοδότησης. Είπε ότι οι τράπεζες έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν ακόμα, για να αποκαταστήσουν το λόγο δανείων προς καταθέσεις. «Η οικονομία αναπτύσσεται, αλλά η πίστωση βρίσκεται χαμηλά, πρέπει να συνεργαστούμε πολύ στενά όλοι για να «καθαρίσουμε» την οικονομία μας».
Αυτά που πρέπει να κάνει το υπουργείο είναι: Να αποκαταστήσει την ασυμμετρία της πληροφόρησης, μέσω του κεντρικού μητρώου πίστωσης και μέσω του δημόσιου γραφείου πίστωσης, ώστε οι πιστωτές να λαμβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις σε επίπεδο παροχής πίστωσης.
Αποκάλυψε δε πως γίνεται μεγάλη κουβέντα αυτό το διάστημα με τους εταίρους, για να δημιουργηθούν επιπρόσθετα κανάλια χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, όπως είπε.
Κρητικός: Μετά τον ελέφαντα στο δωμάτιο, το τέρας στο δωμάτιο….
«Το πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους ήταν έντονο το 2010, και δεν είχαμε, όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, έτοιμες λύσεις» επεσήμανε ο κ. Ελευθέριος Κρητικός, πρώην υποδιοικητής του EΦΚΑ, μέλος ΔΣ της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Οι περισσότεροι από μας προσπάθησαν μέσω της δοκιμής και του λάθους να διευθετήσουν το πρόβλημα. «Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε είναι ότι βάσει των συνθηκών και ενώ το πρόβλημα ήταν μεγάλων διαστάσεων, οι νεοσυσταθέντες μηχανισμοί έδειξαν μία καταπληκτική επίδοση» υπογράμμισε.
Τώρα, είπε, «αυτό που έπεται στις οικονομίες μας είναι ότι αρχικά και -νομίζω ότι ισχύει για την Ελλάδα- θα πρέπει να παρακολουθήσουμε εκ του σύνεγγυς το ιδιωτικό χρέος που δημιουργείται από υποχρεώσεις προς το κράτος, απλήρωτους φόρους ή κοινωνικές εισφορές» .
Παράλληλα, «οι περισσότεροι από τους οργανισμούς αυτούς έχουν ημερομηνίες λήξης. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να βρουν τρόπο να διατηρήσουν αυτή τη συσσωρευμένη εμπειρία, μετά το κλείσιμό τους». Και καταλήγοντας, σχολίασε: «Τέλος, κατά τη γνώμη μου και δεν είναι μόνο ένας ελέφαντας, αλλά το τέρας στο δωμάτιο, που είναι το εξής: Πώς αυτά τα ιδρύματα μπορούν να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον που δεν υπάρχουν πλέον εύκολα χρήματα, αλλά υψηλά επιτόκια και θα έχουμε μία οικονομική επιβράδυνση«, σημειώνοντας ότι αυτό «θα δημιουργήσει ανάγκη για προσαρμογή σε ένα οικονομικό περιβάλλον με πολλές προκλήσεις, μετά την πανδημία και τον πόλεμο.
«Το ιδιωτικό χρέος είναι ένας ελέφαντας στο δωμάτιο, αλλά χάρη σε αυτούς τους οργανισμούς, φαίνεται πως είναι ένας ελέφαντας που έχει εξημερωθεί».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
