THEPOWERGAME
Αμετάβλητη διατήρησε την αξιολόγηση ΒΒ (high) για το ελληνικό αξιόχρεο ο καναδικός οίκος DBRS, η οποία παραμένει μια βαθμίδα κάτω από την επενδυτική, ενώ έθεσε σταθερές προοπτικές στο rating.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της DBRS, η σταθερή τάση αντανακλά την άποψή της ότι η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοσιονομικών και του χρέους, παρά τις δυσμενείς παγκόσμιες οικονομικές επιπτώσεις της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η ισχυρή ανάκαμψη της τουριστικής δραστηριότητας, η οποία αναμένεται να ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019 θα βοηθήσει την οικονομία φέτος, ωστόσο, η οικονομική αβεβαιότητα που σχετίζεται με τα γεωπολιτικά γεγονότα έχει εκτιναχθεί. Οι κύριοι κίνδυνοι για τις προοπτικές συνδέονται με τις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις, τη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής και την πιθανή αποκοπή από το ρωσικό φυσικό αέριο. Παρά τη φθίνουσα εξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα παραμένει μέτρια εκτεθειμένη στις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας. Ωστόσο, οι προσπάθειες διαφοροποίησης έχουν ενταθεί με την επέκταση των υφιστάμενων και την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων ΥΦΑ και την έναρξη νέου αγωγού φυσικού αερίου. Η αυστηροποίηση των νομισματικών πολιτικών προσθέτει πίεση στο κόστος δανεισμού της Ελλάδας, με τις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων (GGB) να αυξάνονται πρόσφατα σε πάνω από 4,0% μετά από ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Κατά την άποψη της DBRS Morningstar, το ευνοϊκό προφίλ χρέους της Ελλάδας, τα υψηλά ταμειακά αποθέματα και η στήριξη της ΕΚΤ προς τις ΟΕΔ σε μια κατάσταση διαταραχής της αγοράς, συμβάλλουν στην εξισορρόπηση των κινδύνων.
Οι αξιολογήσεις της Ελλάδας, συνεχίζει η DBRS, υποστηρίζονται από τη συμμετοχή της στη ζώνη του ευρώ και από την εφαρμογή προηγούμενων οικονομικών μεταρρυθμίσεων που έχουν ενισχύσει την ανθεκτικότητα της οικονομίας. Επιπλέον, η χώρα πρόκειται να λάβει περίπου 70 δισεκατομμύρια ευρώ κεφαλαίων από το χρηματοδοτικό μέσο της ΕΕ επόμενης γενιάς και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο τα επόμενα χρόνια. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της Ελλάδας (Greece 2.0) αποτελείται από μεταρρυθμίσεις που εάν εφαρμοστούν θα μπορούσαν να τονώσουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις χωρίς αποκλεισμούς, μειώνοντας το επενδυτικό χάσμα μεταξύ της Ελλάδας και των ομολόγων της στη ζώνη του ευρώ. Αντίθετα, οι αξιολογήσεις περιορίζονται από τις οικονομικές κληρονομιές που κληρονόμησαν από την παρατεταμένη κρίση της Ελλάδας, δηλαδή από τον πολύ υψηλό δείκτη δημόσιου χρέους και τα ακόμη υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τραπεζικό σύστημα. Επιπλέον, οι χαμηλές επενδύσεις επιβαρύνουν τις αναπτυξιακές επιδόσεις της Ελλάδας με το επενδυτικό κενό να παραμένει υψηλό. Οι επενδυτικές δαπάνες μειώθηκαν τα χρόνια της κρίσης από 21% του ΑΕΠ το 2009 σε 12,8% το 2021, το χαμηλότερο στη ζώνη του ευρώ και πολύ μακριά από τον μέσο όρο του 22,2%.
Στήριξη από τον τουρισμό και τα μέτρα της κυβέρνησης
Αφού γνώρισε βαθιά συρρίκνωση το 2020, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού και των σχετικών περιοριστικών μέτρων, η ελληνική οικονομία ανέκαμψε ισχυρά το 2021, τονίζει η DBRS. Το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8,3%, ωθούμενο από την ισχυρή ανάπτυξη των επενδύσεων και των εξαγωγών και τη συστολή της ιδιωτικής κατανάλωσης. Τις επιπτώσεις στον τομέα των ταξιδιών και του τουρισμού το 2020 ακολούθησε μερική ανάκαμψη το 2021, με τις ταξιδιωτικές εισπράξεις από τον τουρισμό να αγγίζουν περίπου το 60% των επιπέδων του 2019. Επιπλέον, η αγορά εργασίας συνέχισε να ανακάμπτει, με το ποσοστό ανεργίας να υποχωρεί κάτω από το 13,0%.
Οι συνέπειες της σύγκρουσης στην Ουκρανία έχουν θολώσει τις προοπτικές ανάπτυξης, επισημαίνεται στην αξιολόγηση. Οι κύριοι κίνδυνοι για τις προοπτικές συνδέονται με τις αυξανόμενες πληθωριστικές πιέσεις, οι οποίες αναμένεται να οδηγήσουν σε ασθενέστερη κατανάλωση. Ο πληθωρισμός του ΔΤΚ έφτασε στο 11,4% ετησίως τον Αύγουστο, κυρίως λόγω των τιμών της ενέργειας, ωστόσο, τα κρατικά μέτρα στήριξης έχουν αμβλύνει τον αντίκτυπο του αυξημένου ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μέχρι στιγμής. Η Ελλάδα παραμένει μέτρια εκτεθειμένη στις ρωσικές εισαγωγές ενέργειας. Ωστόσο, οι προσπάθειες διαφοροποίησης έχουν ενταθεί με την επέκταση των υφιστάμενων και την κατασκευή νέων εγκαταστάσεων ΥΦΑ και την έναρξη νέου αγωγού φυσικού αερίου. Επιπλέον, οι συνεχείς βελτιώσεις στην αγορά εργασίας και οι ισχυρές επιδόσεις του τουριστικού τομέα θα αμβλύνουν τις επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού. Τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν μια ισχυρή απόδοση του τουριστικού τομέα φέτος, με ταξιδιωτικές εισπράξεις που πιθανότατα θα ξεπεράσουν τα επίπεδα του 2019. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις προοπτικές της για το καλοκαίρι του 2022 προβλέπει ανάπτυξη 4,0% το 2022 και 2,4% το 2023, αναθεωρημένη προς τα κάτω από προηγούμενες προβλέψεις (Χειμώνας 2022) 4,9% το 2022 και 3,5% το 2023. Ωστόσο, οι ισχυρές οικονομικές επιδόσεις στο πρώτο εξάμηνο του 2022, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 7,7% σε ετήσια βάση, πιθανότατα θα οδηγήσει σε αναθεώρηση προς τα πάνω. Το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών αναθεώρησε την πρόβλεψή του για την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ για φέτος από 3,1% σε 5,3%.
Τα κεφάλαια από το NGEU θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία, η οποία σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα μπορούσε να αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ κατά 2,1-3,3% έως το 2026, εξαιρουμένων των πιθανών επιπτώσεων από την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο του σχεδίου. Το σχέδιο αποτελείται από 106 επενδύσεις και 68 μεταρρυθμίσεις που επικεντρώνονται κυρίως στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Η Ελλάδα θα λάβει 17,8 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις από τις οποίες έχουν ήδη εκταμιευθεί 4,0 δισ. Κατά την άποψη της DBRS Morningstar, η διάθεση κονδυλίων της ΕΕ, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη συνεχή εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, πιθανότατα θα βελτιώσει τις προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας και θα δικαιολογήσει μια θετική ποιοτική αξιολόγηση στο δομικό στοιχείο «Οικονομική Δομή και Απόδοση», αναφέρει η DBRS.
Η δημοσιονομική θέση βελτιώνεται, αλλά οι κίνδυνοι παραμένουν αυξημένοι
Η μείωση των εσόδων και τα πακέτα στήριξης για τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας οδήγησαν σε υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα 10% του ΑΕΠ το 2020 από πλεόνασμα το 2019, συνεχίζουν οι αναλυτές. Μια ισχυρή απόδοση εσόδων υποστηριζόμενη από ένα καλύτερο από το αναμενόμενο αποτέλεσμα ανάπτυξης το 2021 και χαμηλότερες δαπάνες, οδήγησαν σε δημοσιονομικό έλλειμμα στο 7,4% του ΑΕΠ έναντι αρχικών εκτιμήσεων 9,6%. Το πρωτογενές έλλειμμα προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω από 5,0% του ΑΕΠ το 2021 σε 2,0% φέτος και να μετατραπεί σε πλεόνασμα από το 2023 και μετά. Ως απάντηση στο αυξημένο ενεργειακό κόστος, η κυβέρνηση έχει εισαγάγει μέτρα στήριξης για τον μετριασμό των επιπτώσεων στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, τα οποία περιλαμβάνουν επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Από τον Σεπτέμβριο του 2022 το συνολικό κόστος των μέτρων εκτιμάται σε περίπου 3,8% του ΑΕΠ, με την άμεση δημοσιονομική επίπτωση στο 1,5% του ΑΕΠ καθώς καλύπτεται εν μέρει από έσοδα από το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS).
Οι κύριοι κίνδυνοι για τις δημοσιονομικές προοπτικές σχετίζονται με πιθανή ανάγκη για πρόσθετες δαπάνες που προκύπτουν από υψηλότερες από τις αναμενόμενες τιμές ενέργειας που θα υπερβαίνουν τα έσοδα από το ETS και την ενεργοποίηση κρατικών εγγυήσεων που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όπως επισημαίνεται. Η ισχυρή δημοσιονομική θέση της Ελλάδας πριν την πανδημία υποστηρίζει την άποψη της DBRS Morningstar ότι η Ελλάδα διατηρεί τη δέσμευσή της για δημοσιονομική εξυγίανση και θα συμμορφωθεί πλήρως με τις κατευθυντήριες γραμμές των ευρωπαϊκών θεσμών μόλις αποκατασταθούν οι στόχοι.
Η προηγούμενη αξιολόγηση
Υπενθυμίζεται ότι η DBRS είχε τοποθετήσει την αξιολόγηση της χώρας μας μόλις ένα «σκαλί» (notch) από την επενδυτική βαθμίδα (investment grade – IG).
Ειδικότερα, η DBRS είχε αναβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας από BB σε ΒΒ High, στις 18 Μαρτίου 2022, με σταθερή προοπτική από θετική.
Μία αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα, έστω και στην κλίμακα αξιολόγησης της DBRS, θα μπορούσε να εξισώσει τα ελληνικά ομόλογα με όλα τα υπόλοιπα ώστε να συμμετέχουν στα προγράμματα χρηματοδότησης της ΕΚΤ, καθώς και σε όποιο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, χωρίς να χρειάζονται ειδικές αναφορές και ξεχωριστές δράσεις.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
