THEPOWERGAME
«Όλες οι λύσεις είναι ευπρόσδεκτες, αλλά πρέπει να αναλυθούν και να συζητηθούν, προκειμένου να αυξήσουμε τα οικονομικά και νομικά μας εργαλεία και λύσεις, ώστε σύντομα ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων να αποτελεί οριστικά παρελθόν».
Το μήνυμα αυτό έστειλε σήμερα από το βήμα της Διαρκούς Επιτροπής της Βουλής, ο πρόεδρος της Ελληνικής ΄Ενωσης Τραπεζών, κ. Γ. Χατζηνικολάου, σχολιάζοντας τόσο την επιτυχημένη πορεία του Ηρακλή, όσο και την πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για εθνική bad bank.
Aναφερόμενος στην πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη δημιουργία bad bank, επεσήμανε ότι η πρόταση αυτή βρίσκεται υπό αξιολόγηση σε συνεργασία με ειδικούς εξωτερικούς συμβούλους της Ένωσης Τραπεζών και σύντομα η ΕΕΤ θα τοποθετηθεί επί του θέματος.
Και πρόσθεσε ότι η δημιουργία bad banks είναι μέρος πλέον του ευρύτερου διαλόγου που διεξάγεται στην Ευρώπη μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Εξάλλου, σε πρόσφατα κείμενα της Κομισιόν αναφέρεται η χρησιμότητα των bad banks για τη διαχείριση των κόκκινων δανείων της πανδημίας, τα οποία στην Ευρώπη εκτιμάται πως θα εξαπλασιαστούν.
«Από την άλλη πλευρά, μέσω του Ηρακλή Ι και ΙΙ και σε συνδυασμό με όλα τα άλλα μέσα που διαθέτουμε σήμερα (π.χ. βιώσιμες ρυθμίσεις κλπ.), το τραπεζικό σύστημα δύναται να μειώσει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό εντός των επομένων 24 μηνών και φυσικά εκτός κάποιου απροόπτου.
Αφού, στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία στη χώρα μας, συμβάλλοντας στη μείωση των κόκκινων δανείων κατά 32 δισ. ευρώ σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα» τόνισε χαρακτηριστιικά ο κ. Χατζηνικολάου, χαρακτηρίζοντας επιτυχές το εγχείρημα.
Στο μεταξύ, οι ελληνικές τράπεζες τάσσονται υπέρ της παράτασης του σχεδίου «Ηρακλής» για τη συνέχιση των τιτλοποιήσεων.
Σε ότι αφορά την επίπτωση της πανδημίας στους ισολογισμούς των τραπεζών, από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η επιδείνωση στους δείκτες καθυστερήσεων στην Ελλάδα δείχνει διαχειρίσιμη παρά το γεγονός ότι η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα τον τριπλασιασμό των κόκκινων δανείων συνολικά στην Ευρώπη.
Αναλυτικότερα:
Η θέση της ΕΕΤ για τη bad bank
Είναι προφανές από τα ανωτέρω, ότι ενώ η πρόταση της ΤτΕ για τη δημιουργία εταιρείας διαχείρισης ενεργητικού είναι ευπρόσδεκτη καθώς διακρίνεται από σημαντικά στοιχεία καινοτομίας που επιτρέπουν, πέρα από τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, και την καλύτερη διαχείριση και της αναβαλλόμενης φορολογίας, ωστόσο, υπάρχουν διαστάσεις της πρότασης αυτής που χρειάζονται περαιτέρω ανάλυση και πιθανές εγκρίσεις από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μιας και δεν υπάρχει προηγούμενο, όπως με τον Ηρακλή.
Γι’ αυτό τον λόγο, στην Ελληνική Ένωση Τραπεζών και ύστερα από το αίτημα του Υπουργείου Οικονομικών να διατυπώσουμε τις παρατηρήσεις μας, βρισκόμαστε στη διαδικασία λεπτομερούς ανάλυσης της πρότασης της ΤτΕ, με την βοήθεια ειδικού εξωτερικού συμβούλου.
Τέλος, θέλω να αναφερθώ σε ένα ακόμη στοιχείο που δείχνει ότι το θέμα των bad bank, είναι ήδη μέρος του ευρωπαϊκού διαλόγου. Στην τελευταία συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβούλιου της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Ομοσπονδίας, συζητήθηκε το θέμα.
Και έχω στα χέρια μου ένα πιο πρόσφατο κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Σεπτέμβριος 2020), που εξετάζει πλέον το ενδεχόμενο αυτές οι εταιρείες διαχείρισης ενεργητικών να ασχοληθούν ειδικά με τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, που προκάλεσε, πανευρωπαϊκά, η πανδημία.
Και τούτο διότι η εκτίμησή τους είναι ότι η πανδημία ενδέχεται να τριπλασιάσει τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην Ευρώπη συνολικά.
Άρα χρειαζόμαστε όλα τα όπλα για να αντιμετωπίσουμε την πιθανή αυτή αύξηση, η οποία όμως στη χώρα μας φαίνεται να είναι σχετικά μικρή και σε κάθε περίπτωση διαχειρίσιμη, τουλάχιστον με τα στοιχεία που έχουμε έως σήμερα.
Όλες οι λύσεις επομένως είναι ευπρόσδεκτες, αλλά πρέπει να αναλυθούν και να συζητηθούν, προκειμένου να αυξήσουμε τα οικονομικά και νομικά μας εργαλεία και λύσεις, ώστε σύντομα ο όγκος των μη εξυπηρετούμενων δανείων να αποτελεί οριστικά παρελθόν.
Η επιτυχία του Ηρακλή
Στις προσπάθειες των τραπεζών να μειώσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, καθοριστικό ρόλο έχει παίξει η επιτυχία του προγράμματος ΗΡΑΚΛΗΣ. Μέσω του προγράμματος ΗΡΑΚΛΗΣ, η πολιτεία εγγυάται την φερεγγυότητα των ομολόγων που εκδίδονται από την τιτλοποίηση δανείων και που έχουν την υψηλότερη πιστοληπτική διαβάθμιση, σε σχετικούς όρους.
Με αυτό τον τρόπο, διευκολύνεται η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Το πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ αντέγραψε το ιταλικό μοντέλο που ήταν ήδη δοκιμασμένο και εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, κάτι που έκανε την έγκριση του πολύ πιο εύκολη.
Από τον Νοέμβριο του 2019, όταν άρχισε να εφαρμόζεται το πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ, οι Τράπεζες έχουν ήδη τιτλοποιήσει και συνεπώς μειώσει 9 δισ. (ήδη εκτελεσμένα) και έχουν προγραμματίσει άλλα 21,5 δισ.ευρώ.
Δηλαδή το πρόγραμμα ΗΡΑΚΛΗΣ οδήγησε σε μείωση των μη εξυπηρετούμενων κατά 31 δισ.ευρώ.
Λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη περαιτέρω μείωσης, ώστε το τραπεζικό σύστημα να καταλήξει με μονοψήφιο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων, η κυβέρνηση προχωρά, με την πλήρη συναίνεση του τραπεζικού συστήματος, στην επέκταση και παράταση του προγράμματος, με τον ΗΡΑΚΛΗ ΙΙ.
Υπολογίζεται ότι για την επέκταση και παράταση θα απαιτηθούν ακόμη 10 δισ.ευρώ εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου (στο ΗΡΑΚΛΗΣ Ι οι εγγυήσεις ανήλθαν σε 12δισ.ευρώ), που θα υποστηρίξουν μια περαιτέρω μείωση 30 δισ.ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Εκτιμώ ότι μέσω του ΗΡΑΚΛΗ Ι και ΙΙ και σε συνδυασμό με όλα τα άλλα μέσα που διαθέτουμε σήμερα (π.χ. βιώσιμες ρυθμίσεις κλπ.), το τραπεζικό σύστημα δύναται να μειώσει το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε μονοψήφιο ποσοστό εντός των επομένων 24 μηνών και φυσικά εκτός κάποιου απροόπτου.
Τα πλάνα χρηματοδότησης το 2021
Οι προοπτικές για τη χρηματοδότηση του 2021 θα είναι εν συντομία, ανάλογες με εκείνες του 2020, όπως είπε ο πρόεδρος της ΕΕΤ, κ. Γ. Χατζηνικολάου.
Ειδικότερα, «Στα πλαίσιο της ανάκαμψης της Ελληνικής οικονομίας, το τραπεζικό σύστημα είναι έτοιμο να χρηματοδοτήσει όλες τις φερέγγυες και παραγωγικές πρωτοβουλίες της οικονομίας.
Με βάση τους προγραμματισμούς των τραπεζών μελών μας, υπολογίζουμε ότι το τραπεζικό σύστημα θα διαθέσει πάνω από 15 δισ. σε νέες χρηματοδοτήσεις.
Το τραπεζικό σύστημα είναι επίσης έτοιμο να συνεργαστεί με την Πολιτεία για τη διοχέτευση πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης προς επενδυτικά έργα του ιδιωτικού τομέα.
Σημειώνεται ότι μέσω της συμμετοχής των τραπεζών σε αυτές τις χρηματοδοτήσεις εξασφαλίζεται η μόχλευση των πόρων του Ταμείου.
Τονίζουμε και πάλι, ότι το πιο ασθενές κομμάτι της οικονομίας θα πρέπει να στηριχθεί από την πολιτεία μέσω των διαφόρων προγραμμάτων, όπως η επιστρεπτέα προκαταβολή, το πρόγραμμα ΓΕΦΥΡΑ ΙΙ, και άλλα παρόμοια προγράμματα.»
Πώς θα γίνεται η διαχείριση των κόκκινων δανείων
«Η χώρα μας βγαίνει από μια μακρά κρίση που ξεκίνησε το 2009, η οποία, λόγω της μεγάλης πτώσης στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν (που πλησίασε το 30%), υπονόμευσε σημαντικά – για να μην πω διέλυσε – την ικανότητα πολλών οικονομικών μονάδων, τόσο ιδιωτών, όσο και επιχειρήσεων, να εξυπηρετήσουν τα υφιστάμενα δάνεια τους – εξ’ ου και το «τσουνάμι» των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Αυτή είναι η πραγματικότητα, και απεικονίζεται δυστυχώς στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Και παρεμπιπτόντως, αυτός είναι ο κύριος λόγος που επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των εταιρειών και ιδιωτών να λάβουν νέα δάνεια.
Oπως ανέφερα, οι τράπεζες προσπαθούν συστηματικά να μειώσουν αυτά τα δάνεια. Συγκεκριμένα, από την κορύφωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων το 2016 μέχρι σήμερα τα δάνεια μειώθηκαν κατά 46 δισ.ευρώ, από 106 δισ. σε 66 δισ.ευρώ, ή κατά 43%.
Αυτό επιτεύχθηκε κυρίως μέσω βιώσιμων ρυθμίσεων, ρευστοποίηση ενεχύρων μεγάλης αξίας, από πωλήσεις δανείων στη δευτερογενή αγορά και τιτλοποιήσεις δανείων.
Και επαναλαμβάνω ότι οι προσπάθειες των τραπεζών προς αυτήν την κατεύθυνση είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον στόχο τους να βελτιώσουν την πιστοληπτική ικανότητα των οικονομικών μονάδων με τα προβληματικά δάνεια.»