Σε ρυθμούς ΔΕΘ κινείται η πολιτική σκηνή της χώρας, με τους πάντες να έχουν επικεντρωθεί στις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη από τη Θεσσαλονίκη για το νέο πακέτο ελαφρύνσεων και την ανάλυση για τη λεπτή ισορροπία μεταξύ δημοσιονομικής προσαρμογής και στήριξης της πραγματικής οικονομίας.
Πάντως, ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε συγκρατημένος στην τοποθέτησή του στη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, με στόχο να συγκρατήσει τις υπερβολικές προσδοκίες που αναπτύσσονται, καθώς φαίνεται ότι στη δύσκολη αυτή εξίσωση συμπεριλαμβάνει τις δημοσιονομικές δυνατότητες και τις δυσκολίες που έρχονται για την οικονομία το επόμενο έτος.
Βασική πρόκληση είναι να ανακτήσει η ελληνική οικονομία την επενδυτική βαθμίδα, καθώς αυτό θα προστατεύσει τα ελληνικά ομόλογα την ώρα που το μέλλον είναι αβέβαιο. Για να επιτευχθεί ο «εθνικός στόχος» δεν θα πρέπει να υπάρχουν αστοχίες στους δημοσιονομικούς στόχους του 2022 και του 2023, καθώς και παρεκκλίσεις από την ατζέντα της κυβέρνησης για τις μεταρρυθμίσεις. Αυτό μεταφράζεται στο ότι δεν πρέπει με αφορμή την κρίση, οι οίκοι αξιολόγησης και οι αγορές να δουν τη χώρα μας να επιστρέφει στην κατάσταση που την οδήγησε στα μνημόνια.
Στο τραπέζι των προκλήσεων βρίσκεται και η πραγματική οικονομία, που προσπαθεί να επανέλθει από την οικονομική κρίση που γονάτισε τη χώρα και από τις επιπτώσεις της πανδημίας την ώρα που η ενεργειακή κρίση της δίνει νέα χτυπήματα. Αναφορικά με τη στήριξη επιχειρήσεων και πολιτών από τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, η Ελλάδα έχει ανακηρυχθεί πρώτη, σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Bruegel.
Σε κάθε περίπτωση, τα χρήματα που θα τροφοδοτήσουν τα μέτρα στήριξης δεν θα προέλθουν από δανεισμό, έτσι ώστε να μην αυξηθεί το έλλειμμα και το χρέος. Κατά συνέπεια, οι παρεμβάσεις θα πρέπει να χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από την υπέρβαση φορολογικών εσόδων. Αυτός είναι ο λόγος άλλωστε που τα μέτρα δίνονται σταδιακά και αναλόγως με την πορεία που σημειώνει η ελληνική οικονομία.
Μόνιμες ελαφρύνσεις
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπερβολικές προσδοκίες αφορούν τις μόνιμες ελαφρύνσεις, οι οποίες θα ισχύσουν από το 2023. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζει ότι η Ελλάδα θα πρέπει να περάσει από το πρωτογενές έλλειμμα σε πλεόνασμα εκτός από τις μειώσεις των φόρων.
Η χώρα θα πρέπει να περάσει σε πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ (περίπου 2 δισ. ευρώ), καθώς το 2022 αναμένεται να παρουσιάσει έλλειμμα 2% του ΑΕΠ (περίπου 4 δισ. ευρώ). Για να επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος, θα απαιτηθεί προσαρμογή 6 δισ. ευρώ.
Η επέκταση της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους έρχεται να προσθέσει ακόμα 450 εκατ. ευρώ στο παραπάνω ποσό, ενώ θα χρειαστούν ακόμα 500 εκατ. ευρώ για τις αυξήσεις στους συνταξιούχους, που δεν έχουν προσωπική διαφορά. Το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να εξασφαλίσει ακόμα 500 εκατ. ευρώ για επέκταση της ισχύος των χαμηλών συντελεστών ΦΠΑ σε τουρισμό, εστίαση, μεταφορές, θέατρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια και σχολές χορού και για το 2023.
Έτσι, την ώρα που η Ευρωζώνη απειλείται με ύφεση από το τέλος του 2022, μόνο με τα μέτρα που έχουν ήδη εξαγγελθεί, η βελτίωση από χρόνο σε χρόνο θα πρέπει να ξεπεράσει τα 7 δισ. ευρώ.
Περιορισμοί από την Ευρώπη
Εν τω μεταξύ, αυστηρούς περιορισμούς σε ό,τι αφορά στην υλοποίηση μόνιμων μέτρων στα κράτη-μέλη θέτει η παράταση της ρήτρας συνολικής διαφυγής και το 2023 με την Κομισιόν να διαμηνύει ταυτόχρονα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις υπόλοιπες χώρες με υψηλό χρέος ότι θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικές με τις δαπάνες τους το 2022 και το 2023.
Η εντολή που ήρθε με τις κατευθυντήριες γραμμές για τον επόμενο χρόνο είναι οι υπερχρεωμένες χώρες να στηρίξουν στοχευμένα τους οικονομικά ευάλωτους και παράλληλα να μειώσουν έλλειμμα και χρέος. Έτσι, η κυβέρνηση δεν θέλει η Ελλάδα να γίνει ξανά στόχος επικριτικών σχολίων από τους Θεσμούς.
