THEPOWERGAME
Οι χειρότεροι φόβοι των Ευρωπαίων όσον αφορά στην ενεργειακή θωράκιση της Ευρώπης ενόψει του χειμώνα, φαίνεται παίρνουν σάρκα και οστά, καθώς βρισκόμαστε μόλις δύο ημέρες πριν από την ημερομηνία-ορόσημο της 21ης Ιουλίου, οπότε και θα φανεί αν οι Ρώσοι προτίθενται να συγκρουστούν με την Ευρώπη, κλείνοντας τη στρόφιγγα του Nord Stream 1, ή θα επιλέξουν ένα υβριδικό παιχνίδι γάτας και ποντικού. Σε αυτό το δεύτερο και μάλλον καλό σενάριο, η κρατική Gazprom θα ανοιγοκλείνει τις ροές προς τη Γερμανία και άρα κατ’ επέκταση και προς την υπόλοιπη Ευρώπη, δίνοντας με το σταγονόμετρο όσο αέριο απαιτείται, ώστε να γεμίσουν οριακά οι υπόγειες αποθήκες, κρατώντας όμως παράλληλα σε υψηλό επίπεδο τις τιμές.
Τα δεδομένα δεν επιτρέπουν κανενός είδους προβλέψεις, καθώς οι ειδήσεις γύρω από τον Nord Stream είναι διφορούμενες. Από τη μία, η τουρμπίνα του αγωγού που είχε πάει στον Καναδά για επισκευή επέστρεψε στη Γερμανία (γεγονός που έκανε έξαλλο τον Ζελένσκι), από την άλλη, δεν αποκλείεται όμως να χρειαστούν ακόμη και πέντε ημέρες για να φτάσει στη Ρωσία. Αυτό σημαίνει ότι πρακτικά, καθίσταται αδύνατη η επανέναρξη της ροής αερίου προς τη Γερμανία στις 21 Ιουλίου και άρα το θρίλερ ενδέχεται να συνεχιστεί όλη την εβδομάδα. Από την άλλη, το Reuters αποκάλυψε την ύπαρξη επιστολής της Gazprom που ενημερώνει μεγάλο Ευρωπαίο πελάτη της που δεν κατονομάζεται, ότι λόγω ανωτέρας βίας δεν θα συνεχίσει να τον προμηθεύει με φυσικό αέριο. Πρόκειται για τη Γερμανία; Η απάντηση είναι μάλλον ναι.
Εξόρμηση στις αγορές φυσικού αερίου
Την ίδια στιγμή, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, βλέποντας τον κόμπο να έχει πλέον φτάσει στο χτένι, αποφάσισαν έστω και την τελευταία στιγμή να ξεχυθούν στην παγκόσμια αγορά αερίου, ώστε να πάρουν από τους περιφερειακούς παραγωγούς όσο περισσότερες ποσότητες μπορούν. Έτσι, ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς ξεκίνησε συζητήσεις με τον Αλ Σίσι της Αιγύπτου, με στόχο να τον πείσει να διοχετεύσει στην Ευρώπη και όχι στην Ασία (όπως έκανε μέχρι πρότινος) μέρος των 8,9 δισ. κυβικών μέτρων LNG που εξάγει ετησίως.
Την ίδια στιγμή -δείχνοντας σε πόσο κρίσιμο σημείο βρίσκεται η κατάσταση- ο Μάριο Ντράγκι, ενώ τελεί υπό παραίτηση από την πρωθυπουργία της Ιταλίας, άφησε την πολιτική θύελλα της χώρας του και επισκέφθηκε την Αλγερία. Στόχος του να οριστικοποιήσει την εκεί συνεργασία της Ιταλικής ENI με την Sonatrach για αύξηση της παροχής αερίου στην χώρα του. Η Αλγερία πριν τον πόλεμο προμήθευε την Ιταλία με 23 δισ. κυβικά μέτρα όταν η Ρωσία έδινε 29 δισ.. Ήδη πάντως η Αλγερία έχει παραδώσει 13,9 δισ. κυβικά μέτρα ξεπερνώντας κατά 113% τον προγραμματισμό, ενώ από την Παρασκευή έχει ανακοινώσει αύξηση κατά 4 δισ. για τους επόμενους μήνες.
Ταυτόχρονα, και η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν βρέθηκε στο Αζερμπαϊτζάν, όπου συναντήθηκε με τον Πρόεδρο Ιλχάμ Αλίγιεβ -έναν μάλλον αμφιλεγόμενο για τις δημοκρατικές του απόψεις ηγέτη- τον οποίο όμως χαρακτήρισε αξιόπιστο προμηθευτή της Ευρώπης. Η πρόεδρος της Κομισιόν στο Μπακού υπέγραψε ένα μνημόνιο που όπως είπε, «έκανε την ενεργειακή συνεργασία Ευρώπης – Αζερμπαϊτζάν ακόμη πιο δυνατή». Όπως τόνισε κατά τις κοινές της δηλώσεις με τον Αλίγιεβ, «με αυτό το Μνημόνιο, οι δύο πλευρές δεσμευόμαστε στην επέκταση του νοτίου διαδρόμου φυσικού αερίου, ο οποίος είναι μία πολύ σημαντική προμηθευτική οδός για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτή τη στιγμή, παραδίδει περισσότερα από 8 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο και θα αυξήσουμε την χωρητικότητά του στα 20 δισ. κυβικά μέτρα σε μερικά χρόνια. Από την επόμενη χρονιά, θα μπορέσουμε να φτάσουμε τα 12 δισ. κυβικά μέτρα».
Οι άγνωστοι Χ για το υπουργείο Οικονομικών
Στην Ελλάδα πάντως, η κυβέρνηση εμφανίζεται καθησυχαστική και θεωρεί ότι η Ρωσία δεν πρόκειται να προχωρήσει σε πλήρη διακοπή της παροχής αερίου προς την Γερμανία αν και είναι σαφές ότι έχει ήδη καταρτιστεί το χειρότερο σενάριο για πλήρη διακοπή των ροών. Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης σε συζήτηση που είχε με δημοσιογράφους, δεν μπόρεσε να ξεδιαλύνει όλα τα σύννεφα γύρω από τις επιπτώσεις που θα επιφέρει και στην ελληνική οικονομία η πιθανή αναστάτωση της ροής του Nord Stream. Άλλωστε είναι χαρακτηριστικό, ότι παρά τη δυναμική αύξηση του τουρισμού (που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις θα ξεπεράσει τα έσοδα του 2019) και παρά τα αυξημένα φορολογικά έσοδα τον Ιούνιο κατά 875 εκατομμύρια (με εφάπαξ καταβολές του ΕΝΦΙΑ και της επιστρεπτέας προκαταβολής), ο άγνωστος Χ της τιμής του φυσικού αερίου μπορεί να εξανεμίσει όλον αυτόν τον δημοσιονομικό χώρο. Στα θετικά είναι ότι ενώ τον προηγούμενο μήνα, ο κ. Σκυλακάκης είχε εξηγήσει πως 10 ευρώ αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, κοστίζει 600 εκατομμύρια στον ελληνικό προϋπολογισμό, αυτό το ποσό έχει μειωθεί και αναμένεται να συρρικνωθεί περεταίρω, καθώς αυξάνονται όλες οι εναλλακτικές μορφές παραγωγής ηλεκτρισμού, ήτοι μέσω λιγνίτη, ντίζελ και φυσικά ΑΠΕ.
Σε κάθε περίπτωση, στην παρούσα φάση, κανένα στέλεχος του Υπουργείου Οικονομικών δεν μπορεί να δεσμευθεί ότι θα υπάρξει κάποιο νέο βοήθημα τύπου Pass από το φθινόπωρο, καθώς υπάρχουν κι άλλες παράμετροι που δεν έχουν οριστικοποιηθεί. Τέτοιες είναι τα επιτόκια της ΕΚΤ που αναμένεται να αυξηθούν κατά 25 μονάδες βάσης και η ανακοίνωσή τους θα γίνει στις 21 Ιουλίου, και η δημοσιοποίηση του πολυσυζητημένου (αλλά ακόμη άγνωστου στις λεπτομέρειές του) εργαλείου για την προστασία της αγοράς κρατικών ομολόγων από τον κατακερματισμό, με στόχο τη συγκράτηση των σπρεντ ιδίως για τις οικονομίες με υψηλό χρέος, όπως είναι εκείνες της Ιταλίας και της Ελλάδας.