THEPOWERGAME
Ολοκληρώθηκε η τρίτη ημέρα της 26ης Συζήτησης Στρογγυλής Τραπέζης του Economist, στο ξενοδοχείο Grand Resort Lagonisi, κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν τοποθετήσεις από πολιτικούς, επιχειρηματίες και επιστήμονες.
Αναλυτικά οι τοποθετήσεις των ομιλητών:
Ορέστης Τσακαλώτος, εκτελεστικός πρόεδρος και ιδρυτής, Όμιλος Qualco
Την ανάγκη ανάπτυξης μιας καινούργιας ανθεκτικότητας υπογράμμισε στο συνέδριο του Economist ο εκτελεστικός πρόεδρος και ιδρυτής του ομίλου Qualco Ορέστης Τσακαλώτος, ο οποίος προσπάθησε να περιγράψει το τι πρέπει να γίνει ώστε η Ελλάδα να δείξει το παράδειγμα και στην υπόλοιπη Ευρώπη. «Η Ελλάδα μπορεί να αξιοποιήσει αυτό το περιβάλλον και να δείξει τον δρόμο προς τα μπροστά» τόνισε, μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στις συνθήκες του σημερινού πληθωρισμού.
Τα τελευταία δύο-τρία χρόνια, άλλωστε, η χώρα έχει αποδείξει ότι όλα είναι εφικτά, πρόσθεσε ο κ. Τσακαλώτος. «Πρέπει να θέσουμε νέα θεμέλια για μια νέα σταθερότητα, με στόχο την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα», συνέχισε ο κ. Τσακαλώτος, προτού εστιάσει στον ρόλο των projects μεταμόρφωσης που πρέπει να υλοποιηθούν. Πρόκειται για έργα μεγάλης κλίμακας, τα οποία εμπλέκουν πολλούς ανθρώπους και πολλές κοινότητες, και τα οποία προϋποθέτουν δάνεια, χρήματα και χρόνο, δηλαδή χρονοδιαγράμματα, όπως είπε. Σε αυτό το σημείο έκανε λόγο για τέσσερις βασικούς πυλώνες, οι οποίοι σχετίζονται με τα μεγάλα projects μεταμόρφωσης: α) τεχνολογία της πληροφορίας, β) επιστημονική προσέγγιση, γ) δυνατότητα εκτέλεσης και δ) θεσμικά κεφάλαια. «Όλα αυτά είναι καταλυτικά (…) Είναι τέσσερις πυλώνες διαφορετικοί που πρέπει να δουλέψουν μαζι αυτήν τη φορά» σχολίασε, παράλληλα. Ο κ. Τσακαλώτος υπογράμμισε, τέλος, τη σημασία της εκτελεστικής δυνατότητας, παραπέμποντας στο επιτυχημένο παράδειγμα των ΣΔΙΤ.
Τζορτζ Γιαγκόπουλος, πρόεδρος και επικεφαλής επιστήμων, Regeneron Pharmaceuticals
Την τρέχουσα «εικόνα» της πανδημίας του κορονοϊού επιχείρησε να περιγράψει μέσω της τοποθέτησής του στο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος και επικεφαλής επιστήμων της Regeneron Pharmaceuticals Τζορτζ Γιαγκόπουλος, ο οποίος διαπίστωσε ότι παρότι τα κρούσματα είναι σε υψηλά επίπεδα, τα περιστατικά που χρειάζονται νοσοκομειακή περίθαλψη είναι χαμηλά. «Δεν ξέρουμε γιατί συμβαίνει αυτό. Μπορεί να είναι ένας συνδυασμός του εμβολιασμού και της φυσικής ανοσίας. Φαίνεται ότι ο ιός είναι πιο μεταδοτικός, αλλά δεν προκαλεί έντονη ασθένεια» εξήγησε, χαρακτηριστικά. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Γιαγκόπουλος αναγνώρισε ότι παρά την επιστήμη και την πρόοδο που έχει επιτευχθεί, υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα που εκκρεμούν. Άλλωστε, όπως διευκρίνισε, δεν μπορούμε να καταλαβαίνουμε τα πάντα. «Τα πράγματα βέβαια είναι πολύ καλύτερα σε σχέση με δύο χρόνια πριν και ελπίζω ότι θα συνεχίσουν έτσι», συμπλήρωσε.
Όσον αφορά τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, παραδέχθηκε ότι «δεν τα κάναμε όλα σωστά, αλλά μάθαμε». Εξάλλου, συνέχισε ο πρόεδρος της Regeneron, «ήταν δύσκολο να μάθουμε πράγματα εν μέσω μιας έκτακτης ανάγκης». Πάντως, μέσα από την περιπέτεια της covid έχουμε αποκτήσει πολλά όπλα, έσπευσε να προσθέσει, εκφράζοντας την ελπίδα ότι δεν θα ξαναβρεθούμε σε αντίστοιχη κατάσταση. Ειδική μνεία έκανε και στη σχέση κυβερνήσεων-πολιτών, τονίζοντας ότι οι πρώτες πρέπει να είναι ειλικρινείς ώστε να πείθονται οι δεύτεροι. «Οι πληροφορίες πρέπει να διοχετεύονται σωστά και όταν γίνεται αυτό, τότε ο κόσμος πείθεται. Η σωστή χρήση των σωστών πληροφοριών είναι σημαντική για να αποφεύγεται η δυσπιστία των ανθρώπων», υπογράμμισε ο κ. Γιαγκόπουλος.
Βασίλης Κοντοζαμάνης, σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα υγείας
Τη διαχείριση της πανδημίας στην Ελλάδα εξήρε ο σύμβουλος του πρωθυπουργού αρμόδιος για θέματα υγείας Βασίλης Κοντοζαμάνης, ο οποίος διαμήνυσε ότι η χώρα «αναμφίβολα τα κατάφερε», γιατί είχε μια συγκεκριμένη στρατηγική και δόθηκε προτεραιότητα στην ανθρώπινη ζωή. «Η κυβέρνηση δεν σκέφτηκε το πολιτικό κόστος. Πήρε δύσκολες αποφάσεις και για αυτό ακόμη απολαμβάνει την εμπιστοσύνη του λαού» τόνισε, μεταξύ άλλων και συμπλήρωσε: «Καταρρίψαμε ταμπού, συνεργαστήκαμε με τους ιδιώτες και περάσαμε το μήνυμα ότι ο δημόσιος χαρακτήρας του συστήματος υγείας είναι αναμφισβήτητος». Ξεχωριστή αναφορά έκανε και στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία, η οποία εν μέσω covid εξήγαγε φάρμακα σε χώρες που είχαν ελλείψεις. Στο ίδιο πλαίσιο, χαιρέτισε τις πρωτοβουλίες ελληνικών εταιρειών για την ανάπτυξη rapid test και την παραγωγή μασκών, ενώ τέλος επανέλαβε ότι το βασικό όπλο κατά της πανδημίας είναι το εμβόλιο, το οποίο σώζει ζωές.
Θάνος Πλεύρης, υπουργός Υγείας
Την ανάγκη επενδύσεων στον φαρμακευτικό κλάδο υπογράμμισε από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης, ο οποίος έκανε λόγο για ένα διττό επενδυτικό πρόγραμμα, το οποίο αφορά τόσο την καινοτομία (δηλαδή τα νέα φάρμακα και τα νέα εμβόλια), όσο και την παραγωγή. «Πρέπει να υπάρξουν παραπάνω πόροι και για τους δύο τομείς» τόνισε, αναγνωρίζοντας ότι αυτό στην Ελλάδα είναι κάπως πιο δύσκολο, γιατί το clawback είναι ένας παράγοντας ο οποίος αποτρέπει τις επενδύσεις. «Δεν υπάρχει ένα προβλέψιμο περιβάλλον. Προσπαθούμε με διαρθρωτικά ή πυροσβεστικά μέτρα –ήδη υπογράφηκαν οι σχετικές αποφάσεις– να ισορροπήσουμε την αγορά και να μειώσουμε τις στρεβλώσεις, δίνοντας μια προβλεψιμότητα στις εταιρείες».
Παράλληλα, ο κ. Πλεύρης υποστήριξε ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν είναι θέμα τιμών αλλά θέμα καταναλώσεων, κάτι που δεν αποτελεί αρμοδιότητα των εταιρειών αλλά των κυβερνήσεων. «Προσπαθούμε να βρούμε μια ισορροπία. Θέλουμε την καινοτομία και τις επενδύσεις, αλλά θέλουμε η κατανάλωση να γίνεται εκεί που τα φάρμακα έχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Προς αυτήν την κατεύθυνση θα κινούνται τα μέτρα του επενδυτικού clawback, συμπλήρωσε ο υπουργός. Ο κ. Πλεύρης εκτίμησε ότι το 2022 παραμένει μια δύσκολη χρονιά για τον φαρμακευτικό κλάδο, αλλά σίγουρα θα είναι καλύτερη σε σχέση με το 2021 και το 2020. Τέλος, για το νέο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα στεφθεί με επιτυχία και ότι στο τέλος της χρονιάς θα υπάρχουν περισσότερες εγγραφές από τους πολίτες.
Chris Allen, εκπρόσωπος στην Αθήνα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ECFIN)
Η Ευρώπη στάθηκε όρθια στην αντιμετώπιση της covid, αναγνώρισε ο Chris Allen, εκπρόσωπος στην Αθήνα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG ECFIN), υπενθυμίζοντας ότι η Ε.Ε. είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας εμβολίων σε όλο τον κόσμο. Αναφέρθηκε επίσης στα διδάγματα που αντλήθηκαν από την υγειονομική κρίση, τα οποία απαρίθμησε ως εξής: α) η ανάγκη για έναν κοινό σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης και ο συντονισμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο με κοινές προμήθειες εμβολίων και προμηθειών, β) η ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και θεραπειών αλλά και η αναθεώρηση της φαρμακευτικής νομοθεσίας, με επιτάχυνση του χρόνου έγκρισης από τις ρυθμιστικές αρχές και κίνητρα για νέα φάρμακα, γ) οι αλλαγές στα συστήματα υγείας όλης της Ευρώπης, καθώς στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα προβλέπονται 5 δισ. ευρώ και στο Ταμείο Ανάκαμψης 25 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας υγείας.
Θεόδωρος Τρύφων, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ)
Στο κομμάτι των επενδύσεων έδωσε έμφαση κατά την ομιλία του στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) Θεόδωρος Τρύφων, ο οποίος υπενθύμισε ότι πριν την πανδημία η Ευρώπη εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από τρίτες χώρες σε επίπεδο εισαγωγών. Στόχος, όπως διαμήνυσε, είναι να υπάρξει επαναπατρισμός της φαρμακευτικής παραγωγής και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Εκτίμησε δε ότι ο πόλεμος και ο πληθωρισμός θα επιταχύνουν τις εξελίξεις, καθώς θα πρέπει να βρούμε γρηγορότερα λύσεις. Όσον αφορά την Ελλάδα, έπειτα από μια περίοδο μεγάλης αποεπένδυσης –μέχρι το 2019 υπολογίζεται ότι χάθηκαν κεφάλαια 500 εκατ. ευρώ– η πανδημία αναβάθμισε τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα του κλάδου, όπως διαπίστωσε ο κ. Τρύφων και συμπλήρωσε: «Οι εταιρείες κάλυψαν τον Έλληνα ασθενή σχεδόν πλήρως και εξήγαγαν φάρμακα και σε άλλες χώρες».
Από το 2019, εξάλλου, με μια σειρά κινήτρων και μέτρων έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση, ανέφερε ο πρόεδρος της ΠΕΦ, διευκρινίζοντας ότι μαζί με το Ταμείο Ανάπτυξης θα υλοποιηθούν επενδύσεις 1,1 δισ. ευρώ έως το 2023. «Έχουμε ένα σημαντικό πλαίσιο για να είμαστε δυνατοί την επόμενη ημέρα. Ήδη υλοποιούνται σημαντικές επενδύσεις από ελληνικές και ξένες εταιρείες», είπε. Βέβαια, δεν απουσιάζουν και οι αστερίσκοι, οι οποίοι –σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΕΦ– είναι οι εξής: Πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στα κίνητρα, οι κανόνες ανταγωνισμού να είναι πιο ελαστικοί σε περιόδους κρίσης, τα κίνητρα της περιόδου της covid να παραταθούν, καθώς και να υπάρχει μεγαλύτερη ευελιξία στο αναπτυξιακό clawback. Στη βεντάλια των προβλημάτων πρόσθεσε, επίσης, τον πληθωρισμό, την αύξηση του κόστους παραγωγής και το ζήτημα του clawback. «Αυτά είναι τα αγκάθια που υπονομεύουν το ευνοϊκό περιβάλλον» υπογράμμισε ο κ. Τρύφων.
Δημήτρης Δέμος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ)
Την ανάγκη για εξωστρέφεια υπογράμμισε από το βήμα του Economist ο Δημήτρης Δέμος, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ), ο οποίος υποστήριξε ότι το επιχειρηματικό μοντέλο δεν πρέπει να βασίζεται στην εγχώρια κατανάλωση. «Οι επενδύσεις πρέπει να έχουν διεθνή χαρακτήρα», σημείωσε, εκτιμώντας ότι η τρέχουσα περίοδος –εξαιρώντας τις ανθρώπινες απώλειες– είναι αρκετά ευνοϊκή για την Ε.Ε., καθώς οι διοικούντες κινούνται με ταχύτερο ρυθμό προς μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. «Η Ευρώπη πρέπει να αντιληφθεί ότι πρέπει να έχει τη δική της παραγωγή τουλάχιστον στα βασικά αγαθά. Για να είσαι ανεξάρτητος πρέπει να είσαι ανεξάρτητος σε ενέργεια, τρόφιμα και φάρμακα», είπε. Ο κ. Δέμος υπενθύμισε ότι η μοναδική χώρα που δεν είχε ελλείψεις σε φάρμακα την περίοδο της πανδημίας ήταν η Ελλάδα, γιατί έχει τοπική παραγωγή και διέθετε ένα μοντέλο με πολλούς προμηθευτές στα νοσοκομεία, όπως εξήγησε. «Όχι μόνο δεν είχαμε έλλειμμα, αλλά δώσαμε και στα δημόσια νοσοκομεία της Ευρώπης», ανέφερε. Τέλος, χαρακτήρισε το επενδυτικό clawback ως το πιο επιτυχημένο μοντέλο ΣΔΙΤ, εκτιμώντας ότι με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα μπορεί να καταστεί ο πρωταγωνιστής των φαρμάκων στην Ευρώπη.
Αλέξης Χαρίτσης, τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, πρώην υπουργός Εσωτερικών
Κριτική στην ΕΕ ότι δεν διαχειρίστηκε σωστά τη γεωπολιτική της παρουσία έκανε από το βήμα του Economist ο τομεάρχης Ανάπτυξης και Επενδύσεων του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και πρώην υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης, μιλώντας για έλλειψη κοινής εξωτερικής πολιτικής, ενώ πρόσθεσε ότι οι «μεγάλες χώρες» της Ένωσης ακολούθησαν διαφορετικές πορείες, κάτι που είναι μειονέκτημα όσον αφορά την ολοκλήρωση της ενεργειακής αγοράς. Εκτίμησε ότι το RepowerEU έπρεπε να είναι πιο φιλόδοξο, πιο «πράσινο» και να έρθει πιο νωρίς, αλλά ωστόσο είναι ένα σημαντικό εργαλείο γενικά για την ΕΕ αλλά και για την Ελλάδα. Τόνισε ότι στην Ελλάδα πληρώνουμε τις υψηλότερες τιμές ενέργειας και ότι η χώρα δεν ήταν προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει την κρίση. Ο κ. Χαρίτσης αναφέρθηκε σε 4 άξονες του RepowerEU, ενεργειακή επάρκεια, διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων, επιτάχυνση της διείσδυσης των ΑΠΕ και «έξυπνες» επενδύσεις, και άσκησε κριτική στην κυβέρνηση Μητσοτάκη όσον αφορά αυτούς τους 4 άξονες. Τέλος, επεσήμανε ότι η κυβέρνηση έχει ακολουθήσει μια μη ρεαλιστική πολιτική απολιγνιτοποίησης.
Johannes Luebking, κύριος σύμβουλος και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου,
Recovery and Resilience Task Force (RECOVER), Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Στα κονδύλια του RepowerEU για τον ενεργειακό μετασχηματισμό αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο κύριος σύμβουλος και συντονιστής του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου του Recovery and Resilience Task Force (RECOVER) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Johannes Luebking.
Εστίασε στην ανάγκη να επιταχυνθεί η απανθρακοποίηση, να προωθηθούν οι πράσινες πηγές ενέργειας, να διαφοροποιηθεί η προμήθεια ενέργειας, ενώ επίσης αναφέρθηκε στην απανθρακοποίηση της βιομηχανίας και την επέκταση της χρήσης υδρογόνου. Ο κ. Luebking τόνισε ότι η Ελλάδα έχει αυξήσει σημαντικά το ποσοστό των ΑΠΕ στο ενεργειακό της μείγμα. Επίσης, εστίασε στην ανάγκη βελτιστοποίησης των δεξιοτήτων που έχουν σχέση με την πράσινη ενέργεια και σημείωσε ότι το φθινόπωρο θα υπάρξουν συζητήσεις με όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ ώστε να προχωρήσει η νομοθέτηση και η υλοποίηση των μέτρων πολιτικής που αφορούν την ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ.
Κώστας Καραμανλής, υπουργός Υποδομών και Μεταφορών της Ελλάδας
Στις εξελίξεις στον τομέα των μεταφορών και υποδομών αναφέρθηκε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής. Μίλησε για ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα έργων στον τομέα αυτόν. Σημείωσε ότι ο τομέας έχει διαδραματίσει κομβικό ρόλο στο brain gain. Μεταξύ άλλων, ο υπουργός αναφέρθηκε διεξοδικότερα στη σύνδεση των λιμένων (Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη) με τα βιομηχανικά κέντρα και με ένα εξηλεκτρισμένο σιδηροδρομικό σύστημα, στα βιομηχανικά κέντρα Θριάσιο 1 και 2 (για τα οποία είπε ότι ξεμπλοκάρουν), στην ηλεκτροκίνηση (στην οποία, όπως είπε, η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια), στην αναβάθμιση του στόλου των λεωφορείων (είπε ότι θα είναι ο μεγαλύτερος πράσινος στόλος λεωφορείων στην Ευρώπη), στην ανάπτυξη σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων κ.ά. Ο κ. Καραμανλής έδωσε έμφαση στα σιδηροδρομικά έργα και τη μεταρρύθμιση του τομέα αυτού. Η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει τη γεωστρατηγική της θέση, κάτι που σημαίνει ότι υπάρχουν μεγάλες προοπτικές για τη βιομηχανία του logistics, υπογράμμισε.
Γεώργιος Μυλωνογιάννης, πρόεδρος ΔΣ, Όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ
Οι κατασκευές και τα projects υποδομής βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής της Ελλάδας και υποστηρίζονται ιδιαίτερα από το Ταμείο Ανάκαμψης, τόνισε κατά την ομιλία του στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος ΔΣ του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ Γεώργιος Μυλωνογιάννης. Ο στόχος είναι η βελτίωση της ποιότητας ζωής και η αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας. Ο κ. Μυλωνογιάννης έκανε λόγο για «ασύμμετρες απειλές» αναφερόμενος στην πανδημία και τον πόλεμο, που έχουν προκαλέσει, όπως είπε, δραματική αύξηση κόστους ενέργειας και πρώτων υλών αλλά και προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Επεσήμανε ότι ο κατασκευαστικός τομέας προσπαθεί να βρει τρόπους να ξεπεράσει το πρόβλημα της αύξησης των τιμών των πρώτων υλών, που είναι βασικές για τα projects. Σημείωσε ότι η απο-παγκοσμιοποίηση δυσχεραίνει την κίνηση των κεφαλαίων, ενώ και οι επενδύσεις στην άμυνα –ως αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία– στερούν πόρους από την κατασκευαστική βιομηχανία.
Paolo Fioretti, επικεφαλής του ESM για την Ελλάδα
Δεν βλέπει προς το παρόν κάποια ουσιαστική χειροτέρευση της κατάστασης αναφορικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) –λόγω των πιέσεων της νέα κρίσης– ο επικεφαλής του ESM για την Ελλάδα Paolo Fioretti. Ερωτηθείς σχετικά εκτίμησε ότι είναι πιθανόν να φανεί επίπτωση στην αρχή του επόμενου έτους, κάτι που εξαρτάται όμως από τα σενάρια που τρέχει ο ESM. Προς το παρόν τρέχει το πρώτο βασικό σενάριο, αν και πλησιάζει ολοένα στο δεύτερο, ανέφερε. Σαφώς, όπως είπε, αν μπούμε σε φάση ύφεσης θα επηρεαστούν οι τράπεζες, οι οποίες είναι μεν πιο ισχυρές και πιο αποδοτικές, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι έχουν και ανοσία σε ό,τι αφορά την ποιότητα των περιουσιακών τους στοιχείων. Ο κ. Fioretti τόνισε πάντως ότι έχει βελτιωθεί η διακυβέρνηση και η διαχείριση κινδύνου ως μια ασπίδα απέναντι σε μια ταχεία αύξηση των NPEs και τώρα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη προσοχή στην ενσωμάτωση του ρίσκου κατά την έγκριση δανείων.
Για την επενδυτική βαθμίδα είπε ότι μπορεί να μην υπάρχει ανησυχία, αλλά η κυβέρνηση, οι επιχειρήσεις και οι πολίτες πρέπει να είναι προσεκτικοί στη διαχείριση οικονομίας και προϋπολογισμών. Επιβεβαίωσε ότι υφίσταται η προοπτική επιστροφής σε επενδυτική βαθμίδα, όχι τόσο βραχυπρόθεσμα, υποθέτοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να φτάσει σε αυτό το ορόσημο το 2023 περί τα μέσα ή στο δεύτερο μισό του έτους, αλλά –όπως σχολίασε– εξαρτάται από τα γεγονότα κι αυτό είναι και ένα κίνητρο για μεταρρυθμίσεις και καλύτερη διαχείριση της κατάστασης.
Η εμπιστοσύνη πάντως έχει αποκατασταθεί στον τραπεζικό τομέα, σύμφωνα με τον Paolo Fioretti, ο οποίος αναφέρθηκε στις θεσμικές αλλαγές που προωθήθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά τη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης. Έγιναν βήματα, όπως είπε, στο θέμα της ευρωπαϊκής τραπεζικής ένωσης, με τον Ενιαίο Μηχανισμό Εξυγίανσης (SRM) και το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF), τον ESM, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέσπισε αυστηρό πλαίσιο ρευστότητας συνεισφέροντας στην ανθεκτικότητα των τραπεζών και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Μπορούν να γίνουν περισσότερα, είπε ο κ. Fioretti, ενώ έδωσε έμφαση μεταξύ άλλων και στις επενδύσεις στην ψηφιοποίηση.
Julia Lendvai, επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Δεν θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα αναφορικά με την ένταξη της οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα, εκτίμησε η επικεφαλής της αποστολής για την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Julia Lendvai, η οποία απαντώντας σε σχετική ερώτηση σημείωσε ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας λόγω της συγκυρίας. Τα αυξανόμενα επιτόκια, πρόσθεσε, ποτέ δεν είναι μια καλή είδηση στις ανεπτυγμένες χώρες, αλλά αυτό που φαίνεται από την ανάλυση της βιωσιμότητας του χρέους είναι ότι ο πληθωρισμός βοήθησε, διότι αύξησε τον παρονομαστή και δεδομένης της διάρθρωσης του ελληνικού δημόσιου χρέους η άνοδος των επιτοκίων δεν έχει ουσιαστικό αντίκτυπο ακόμη. Οι προοπτικές είναι πολύ καλές και –όπως είπε– το κλειδί είναι οι μεταρρυθμίσεις ευελπιστώντας σε θετικές εξελίξεις τον επόμενο χρόνο. Ενδεικτικά, η κ. Lendvai αναφέρθηκε στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) που ήταν στο 40% το 2019, πήγαν στο 30% στο τέλος του 2020 και τώρα είναι στο 10%. Πρόκειται για τεράστιο βήμα προς τα εμπρός σε συνδυασμό με την αύξηση της κερδοφορίας, είπε. Αναφέρθηκε επίσης σε προκλήσεις όπως η βελτίωση στον τομέα της διακυβέρνησης, της ανθεκτικότητας και της ποιότητας των κεφαλαίων.
Η κ. Lendvai σημείωσε ότι η ισχυρή χρηματοοικονομική επίδοση θα συνεχιστεί αρκεί να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, κάτι που συνδέεται με ισχυρές επιδόσεις της οικονομίας. Έδωσε συγχαρητήρια στην ομάδα που συνεργάστηκε σχεδόν 1,5 χρόνο στο πλαίσιο του RRF και τόνισε τα οφέλη για τις τράπεζες, καθώς ένα σημαντικό μέρος χρηματοδότησης του πακέτου, 12,5 δισ. ευρώ, θα διοχετευθεί στην αγορά μέσω των τραπεζών.
Martin Bijsterbosch, επικεφαλής της ομάδας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την Ελλάδα
«Μπορείς να δανείζεις αλεύρι σε όποιον έχει σιτάρι», είπε με νόημα από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο επικεφαλής της ομάδας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την Ελλάδα Martin Bijsterbosch μιλώντας για τις προκλήσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα και εξηγώντας ότι δανείζεις όποιον έχει δυνατότητα να πληρώσει.
Αναφέρθηκε στις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, από το φιλικό επενδυτικό περιβάλλον μέχρι την ψηφιοποίηση, που έχουν θέσει θεμέλια για την οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα. Ανέφερε ότι έγιναν άλματα και από τις τράπεζες στον τομέα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), αλλά τόνισε πως οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν. Πρόσθεσε ότι η γραμμή τερματισμού φαίνεται, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμη εκεί και προειδοποίησε για τον κίνδυνο δημιουργίας νέων ΜΕΔ. Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Bijsterbosch αναφέρθηκε ειδικότερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες είναι πιο ευάλωτες στις υψηλές τιμές και περιέγραψε κατηγορίες ΜΕΔ που πρέπει να διευθετηθούν. Πάντως, παραδέχθηκε ότι έχει αλλάξει η νοοτροπία τα τελευταία δύο χρόνια και υπάρχει αισιοδοξία για το μέλλον, που βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία βελτίωσης. Ο κ. Bijsterbosch τόνισε ωστόσο ότι δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος.
Γιάννης Γεωργούλας, πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών, μη εκτελεστικό μέλος ΔΣ της ECOMMBX
Για τις fintech το μέλλον είναι διαφορετικό από αυτό για τις παραδοσιακές τράπεζες, σύμφωνα με τον Γιάννη Γεωργούλα, πρόεδρο του Κυπριακού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Χρήματος και Ιδρυμάτων Πληρωμών και μη εκτελεστικό μέλος ΔΣ της ECOMMBX, ο οποίος εξήγησε ότι στον κλάδο του το μέλλον δεν έχει μετρητά, καθώς η διαθεσιμότητα συστημάτων ψηφιακών πληρωμών επιτρέπει σε ιδιώτες και επιχειρήσεις να μη χρησιμοποιούν το παραδοσιακό μοντέλο, ενώ ταυτόχρονα υπόσχεται αποδοτικότητα, ευελιξία και διαφάνεια. Υπό αυτήν την έννοια, μπορεί να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη, όπως πρόσθεσε, αν και –όπως σημείωσε– πολλοί βλέπουν τις fintech ως απειλή και όχι ως μια ευκαιρία συνεργασίας σε νέους τομείς επιχειρηματικής δράσης για αύξηση της κερδοφορίας. Ο κ. Γεωργούλας είπε ότι οι fintech και ειδικά οι οργανισμοί πληρωμών έχουν έρθει για να μείνουν και αναφέρθηκε σε ενδεικτικές τάσεις, όπως η χρηματοοικονομική εμπιστοσύνη και η συμπερίληψη, τα ψηφιακά νομίσματα και τα ψηφιακά πορτοφόλια. Αναφερόμενος στις πληρωμές λιανικής, σημείωσε ότι χρειάζεται ευελιξία και ήδη υπάρχουν καινοτόμοι πρακτικές, ενώ έθιξε και το θέμα των πληρωμών μέσω IoT που επηρεάζουν το τοπίο των πληρωμών όσο αυξάνεται ο αριθμός των συνδεδεμένων συσκευών.
Γεωργία Σταματέλου, γενική διευθύντρια, επικεφαλής φορολογικών και νομικών υπηρεσιών, KPMG στην Ελλάδα
H γενική διευθύντρια και επικεφαλής φορολογικών και νομικών υπηρεσιών της KPMG στην Ελλάδα Γεωργία Σταματέλου αναφέρθηκε κατά τη συμμετοχή της στο συνέδριο του Economist στη δέσμευση που απαιτείται από πολιτικά κόμματα και παραγωγικές δυνάμεις της χώρας για το rebranding του φόρου με ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο που θα βασίζεται στη διαφάνεια, την εμπιστοσύνη και τη βιωσιμότητα. Μίλησε για την άρση ανταγωνιστικών μειονεκτημάτων της ελληνικής οικονομίας, αλλά τόνισε πως χρειάζεται να γίνουν περισσότερα. Όπως είπε, το κλειδί για τη διαφάνεια εντοπίζεται στην ψηφιοποίηση, σημειώνοντας ενδεικτικά ότι γίνονται βήματα με το My Data. H κ. Σταματέλλου αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη ενίσχυσης της συνδεσιμότητας των φορολογικών αρχών με τα μεγάλα δεδομένα των φορολογουμένων, στη σημαντική επένδυση που απαιτείται τόσο σε εξοπλισμό όσο και σε επανειδίκευση του προσωπικού της φορολογικής διοίκησης και θεώρησε θέμα επείγουσας προτεραιότητας την απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας, τονίζοντας ότι οι επενδυτές χρειάζονται κίνητρα και ένα σταθερό, προβλέψιμο και απλό φορολογικό πλαίσιο για να αναλάβουν ρίσκο. Πρότεινε μέτρα για την προσέλκυση και διευκόλυνση ξένων επενδύσεων συνδυαστικά με κίνητρα, όπως ένα σημείο επαφής για την επίλυση όλων των φορολογικών θεμάτων, συμφωνίες APAs για μεγάλες επενδύσεις και θέσπιση διαδικασίας για καθορισμό ενός σταθερού πλαισίου για τους φόρους μιας επένδυσης για μια προκαθορισμένη περίοδο.
Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης
Ως “game changer” χαρακτήρισε τη διαλειτουργικότητα και την ψηφιοποίηση των συναλλαγών του πολίτη με το κράτος ο γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος. «Η κρίση έφερε ανατροπές στη ζωή των πολιτών, στην κυβέρνηση και στις επιχειρήσεις και αυτό απαιτούσε γρήγορες και καινοτόμους λύσεις». Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Αναγνωστόπουλος τόνισε πως η κυβέρνηση αντέδρασε γρήγορα και δημιούργησε το gov.gr, το οποίο προσφέρει 1.400 ενιαίες υπηρεσίες στους πολίτες, ενώ έδωσε έμφαση στο ψηφιακό πιστοποιητικό εμβολιασμού, κάτι που –όπως είπε– πρότεινε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. «Η διαλειτουργικότητα ήταν η λέξη κλειδί (…) Οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται με αυτόματο τρόπο, ενώ πέρυσι είχαμε 500 εκατομμύρια διαλειτουργικές συναλλαγές», σημείωσε ο κ. Αναγνωστόπουλος.
Ezat Azem, γενικός διευθυντής, Roche Hellas
Ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas Ezat Azem από το βήμα του ετήσιου συνεδρίου του Economist αναφέρθηκε στην ανάπτυξη και την παροχή λύσεων εξατομικευμένης φροντίδας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της αξιοποίησης των προσωπικών δεδομένων των ασθενών για την ιατρική καινοτομία, την πολιτική υγείας και τους ασθενείς.
«Οφείλω να πω ότι τα τελευταία 3 χρόνια η ψηφιοποίηση του κρατικού μηχανισμού ήταν εντυπωσιακά γρήγορη και θα ήθελα να δω την ίδια ανάπτυξη και στον τομέα της υγείας», σημείωσε ο κ. Azem. Παράλληλα, αναφερόμενος στην εξατομικευμένη φροντίδα, ο κ. Azem τόνισε πως «όταν έχεις μεγάλες βάσεις δεδομένων, μπορείς να ανακαλύψεις ακόμη και νέα θεραπευτικά μονοπάτια (…) Αν θέλουμε να σημειώσουμε περαιτέρω πρόοδο στην υγεία και να της αποδώσουμε έναν πραγματικά ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα πρέπει να προβούμε σε ριζικές αλλαγές όπως η συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων, τόσο για τις κλινικές αποφάσεις όσο και για τις αποφάσεις αποζημίωσης, και να δώσουμε τη δυνατότητα στον ασθενή να λάβει τη θεραπεία ακόμα και στο σπίτι του. Χρειαζόμαστε εξατομίκευση και όχι την ίδια προσέγγιση για όλους, ώστε να βελτιστοποίησουμε τις εκβάσεις των ασθενών αλλά και τη βιωσιμότητα του ίδιου του συστήματος υγείας», υπογράμμισε ο γενικός διευθυντής της Roche Hellas κατά την τοποθέτησή του.
Ηλίας Μόσιαλος, καθηγητής της Πολιτικής της Υγείας, κάτοχος της έδρας Brian-Abel Smith, LSE
Την ανάγκη δημιουργίας μιας παγκόσμιας συνθήκης υγείας επεσήμανε σε τοποθέτησή του στο συνέδριο του Economist ο καθηγητής της Πολιτικής της Υγείας του LSE Ηλίας Μόσιαλος, τονίζοντας πως είναι βαρύνουσας σημασίας για να μπορέσουμε να συζητήσουμε το πώς θα αντιδρούμε σε περιπτώσεις προβλημάτων. Όπως είπε «χρειαζόμαστε ένα ολοκληρωμένο σύστημα, ενοποιώντας την παροχή υπηρεσιών υγείας με τον φαρμακευτικό τομέα, την πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια υγεία, ενώ θα πρέπει να εμπλακεί ο ανθρώπινος και ο τεχνολογικός παράγοντας στις θεραπείες.
Αναφερόμενος στον «χάρτη» των πολιτικών υγείας που εφαρμόζονται παγκοσμίως, ο κ. Μόσιαλος, τόνισε πως η Παγκόσμια Τράπεζα δημιουργεί ένα mega fund για την αντιμετώπιση πανδημιών, οι G20 προτείνουν ένα Συμβούλιο Οικονομικών και Υγείας για να δημιουργήσει μια ανταπόκριση σε θέματα υγείας, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι ΗΠΑ προτείνουν αλλαγές στα εθνικά συστήματα υγείας. «Δεν ξέρουμε σε ποιον βαθμό οι χώρες που ανήκουν στον ΠΟΥ μπορούν να σκεφτούν ότι τέτοιου είδους προσεγγίσεις μπορούν να παρεμβαίνουν στις εθνικές τους πολιτικές», σημείωσε και υπογράμμισε πως θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός.
Γκίκας Χαρδούβελης, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας, καθηγητής στο τμήμα Χρηματοοικονομικής και Τραπεζικής Διοικητικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς
«Το πρόβλημα με τον πληθωρισμό αφορά τους επόμενους 12 μήνες, καθώς οι προσδοκίες για τον μακροπρόθεσμο πληθωρισμό έχουν αυξηθεί, αλλά εξακολουθούν και βρίσκονται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Αν δεν φτάσουμε στον αναμενόμενο πληθωρισμό, μετά από 12 μήνες, οι πιθανότητες να μπούμε, παγκοσμίως, σε σπιράλ πληθωρισμού, αυξάνονται», παρατήρησε κατά την τοποθέτησή του στο ετήσιο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Εθνικής Τράπεζας και καθηγητής Γκίκας Χαρδούβελης, υπογραμμίζοντας ότι υπάρχει και μια θετική επίδραση του πληθωρισμού, στους δείκτες των δημόσιων οικονομικών: «για παράδειγμα, στο τέλος του 2022, ο λόγος του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ θα έχει μειωθεί από το 1,93 στο 1,70».
Αναφερόμενος στο ενδεχόμενο της ύφεσης, σημείωσε ότι για τις ΗΠΑ οι πιθανότητες είναι 35% και για την ΕΕ 33%. «Σύμφωνα με ακαδημαϊκή έρευνα που έχω κάνει από τη δεκαετία του ΄80 –και ως τώρα δεν έχει κάνει λάθος στην πρόβλεψή της– αν η καμπύλη αποδόσεων, δηλαδή, η διαφορά αποδόσεων στα δεκαετή ομόλογα σε σύγκριση με τα τριμηνιαία γίνει αρνητική για περισσότερο από ένα τρίμηνο, τότε την επόμενη χρονιά έρχεται ύφεση. Τώρα αυτό δεν φαίνεται», συμπλήρωσε ο κ. Χαρδούβελης.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, τα νοικοκυριά αντιλαμβάνονται τα προβλήματα στην οικονομία και αντιμετωπίζουν ώριμα την κατάσταση, όπως και οι επιχειρήσεις. «Υπάρχουν επιχειρήσεις που επιβίωσαν της οικονομικής κρίσης. Πολλές επιχειρήσεις μπορούσαν να δανειστούν από τα κρατικά προγράμματα κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά δεν το έκαναν. Τα κόκκινα δάνεια δεν αυξάνονται, προς το παρόν. Ο τουρισμός πάει πολύ καλά. Πολλά θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας», πρόσθεσε, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι η Ελλάδα πρέπει να ακολουθεί μία αξιόπιστη πολιτική «και το κάνει, σε αυτήν τη φάση».
Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας
Για ένα πολύ απαιτητικό διεθνές περιβάλλον για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής έκανε λόγο από το βήμα του συνεδρίου του Economist ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, σημειώνοντας πως την ώρα που είχαμε καταφέρεi να πάρουμε ανάσα από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, δεχθήκαμε το «πλήγμα» από μια σειρά αρνητικών κλυδωνισμών. Ο κ. Στουρνάρας αναφέρθηκε στις επιπτώσεις από την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τονίζοντας πως ο πληθωρισμός έχει σκαρφαλώσει σε επίπεδα ρεκόρ στην Ευρωζώνη, καθιστώντας αναγκαία την εξομάλυνση της νομισματικής μας πολιτικής.
Ο dιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος επεσήμανε ότι εξετάζεται ένα νέο μέσο για την άμβλυνση των επεισοδίων κατακερματισμού, ενώ πρόσθεσε ότι θα υπάρξει ευελιξία στον τρόπο επανεπένδυσης των ομολόγων που λήγουν στο πλαίσιο του έκτακτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης ΡΕΡΡ. Σύμφωνα με τον κ. Στουρνάρα, στόχος είναι ο πληθωρισμός να επιστρέψει μεσοπρόθεσμα και για αυτό χρειάζεται βελτίωση της αρχιτεκτονικής της ζώνης του ευρώ.
Mario Centeno, πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Πορτογαλίας
Για ένα περιβάλλον με ανατροπές, εξαιτίας της πανδημίας και της αδικαιολόγητης εισβολής στην Ουκρανία μίλησε στο συνέδριο του Economist ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Πορτογαλίας Mario Centeno, τονίζοντας πως ένας από τους πρωταρχικούς στόχους είναι να ξεπεράσουμε τον υψηλό πληθωρισμό.
Όπως ανέφερε ο κ. Centeno, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας απέδειξε την ανθεκτικότητά του κατά τη διάρκεια της πανδημίας και διατηρήθηκε η χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όμως –σύμφωνα με τον ίδιο– τα προβλήματα δεν έχουν τελειώσει. «Πρέπει να δράσουμε σταδιακά, με ευελιξία και να διευρύνουμε την εργαλειοθήκη μας. Είναι πολύ σημαντικό να δούμε τι έγινε την άνοιξη του 2020, όταν λειτουργήσαμε με ένα πνεύμα συντονισμού». Παράλληλα, αναφέρθηκε στην αύξηση των επιτοκίων, κάτι το οποίο –όπως είπε– ενέχει και κινδύνους, επισημαίνοντας πως η πολιτική της Fed είναι διαφορετική γιατί και η πραγματικότητα στην Ευρώπη είναι διαφορετική συγκριτικά με τις ΗΠΑ.
Κωνσταντίνος Ηροδότου, διοικητής Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου
Ο Κωνσταντίνος Ηροδότου, διοικητής Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, χαρακτήρισε τον τραπεζικό τομέα στην Ευρώπη ως κομβικής σημασίας για την αντιμετώπιση της κρίσης. «Οι προκλήσεις για τις τράπεζες είναι να ξεπεράσουν την κρίση της πανδημίας και του πολέμου και αυτό θα είναι το καύσιμο για την ανάπτυξη», σημείωσε.
Επιπλέον, ο κ. Ηροδότου ανέφερε πως όλοι νιώθουμε τον αντίκτυπο στις τιμές από την εισβολή στην Ουκρανία, τονίζοντας πως τα σταθερά και χαμηλά επίπεδα πληθωρισμού είναι αυτό που χρειαζόμαστε. «Δώσαμε περαιτέρω οδηγίες για αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, ενώ προωθούμε εργαλεία κατά του κατακερματισμού. Ζούμε σε εποχές αβεβαιότητας που θα διαρκέσουν. Το σημαντικό είναι να είμαστε συντονισμένοι και ενωμένοι», πρόσθεσε.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
