Το νέο πρόγραμμα που σχεδιάζει η ΕΚΤ για την καταπολέμηση του κατακερματισμού, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο που δημιουργούν οι μεγάλες διακυμάνσεις στο κόστος δανεισμού, επηρεάζοντας αρνητικά τη δυναμική του χρέους στις υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης, και έτσι να υποστηρίξει την πιστοληπτική ικανότητα των κρατών αυτών. Ωστόσο, βασικοί παράγοντες για την αξιολόγηση της κάθε χώρας παραμένει η πρόοδος στη σταθεροποίηση και τη μείωση του χρέους, σημειώνει ο οίκος Fitch.
Εάν οι αποδόσεις των ομολόγων αυξηθούν απότομα και σε διαφορετικές λήξεις, μπορεί να προκαλέσουν υπερβολικές διαφοροποιήσεις (κατακερματισμό) και τέτοιες κινήσεις μπορεί να γίνουν αυτοεκπληρούμενες, όπως την περίοδο 2011-2012, όταν η ευρωζώνη βίωσε ένα επίπεδο κατακερματισμού που η ΕΚΤ θα θέλει να μην επαναληφθεί και πάλι, προειδοποιεί η Fitch. Βέβαια, επισημαίνει πως τα spreads είναι πολύ μακριά από τα επίπεδα στα οποία είχαν εκτοξευθεί το 2011-2012 και η άνοδος των αποδόσεων είναι σχετικά περιορισμένη.
Fitch: Δύσκολη η συμφωνία στην ΕΚΤ
Σε κάθε περίπτωση, ο οίκος εκτιμά πως η επίτευξη συμφωνίας στο Δ.Σ. της ΕΚΤ και ο σχεδιασμός ενός αποτελεσματικού εργαλείου δεν θα είναι εύκολη, και το όποιο deal είναι πιθανό να περιέχει την προοπτική παρεμβάσεων ανά χώρα με ορισμένες προϋποθέσεις. Ωστόσο, οι απόψεις των μελών του Δ.Σ θα διαφέρουν ως προς την έκταση των συνθηκών και τον τρόπο παρακολούθησης τους. Η Fitch πιστεύει ότι το νέο πρόγραμμα θα περιλαμβάνει αγορές ομολόγων από συγκεκριμένες χώρες από την ΕΚΤ για να περιοριστούν τα spreads. Θεωρητικά, το πρόγραμμα ΟΜΤ που δημιουργήθηκε το 2012 αλλά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ, θα μπορούσε να το κάνει αυτό, αλλά υπόκειται σε μνημονιακούς όρους του ESM. Δημοσιεύματα αναφέρουν το νέο εργαλείο ενδεχομένως να έχει λιγότερο αυστηρούς όρους, και αυτό μπορεί να γίνει μέσω της συμμόρφωσης με τις τακτικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις οικονομίες της ευρωζώνης, με την ΕΚΤ να «αποστειρώνει» τις αγορές.
Το νέο εργαλείο στο νέο περιβάλλον
Το νέο αυτό εργαλείο θα αποσκοπεί στην αποφυγή δημιουργίας δυσμενών συνθηκών στην αγορά, καθώς η ΕΚΤ αυστηροποιεί την πολιτική, αλλά οι αποδόσεις των ομολόγων θα εξακολουθήσουν να είναι πολύ υψηλότερες από ό,τι την περίοδο από το 2015, εκτιμά ο οίκος. Αυτό θα μεταφραστεί σε υψηλότερες πληρωμές τόκων με την πάροδο του χρόνου και μείωση του δημοσιονομικού χώρου για τα κράτη της ευρωζώνης. Ένας σημαντικός παράγοντας στις αξιολογήσεις της Fitch θα είναι ο τρόπος με τον οποίο οι ρυθμίσεις της εγχώριας δημοσιονομικής πολιτικής προσαρμόζονται σε αυτό το νέο περιβάλλον. Οι χώρες που στοχεύουν και επιτυγχάνουν δημοσιονομικά πρωτογενή πλεονάσματα είναι πολύ πιθανό να θέσουν το χρέος/ΑΕΠ σε πτωτική πορεία, κάτι που θα ήταν συνήθως ένας θετικός παράγοντας στην αξιολόγησή του.
Όπως καταλήγει η Fitch, η οικονομική ανάπτυξη παραμένει το κλειδί για τη στήριξη της θετικής δυναμικής του χρέους. Στο πλαίσιο του πολέμου της Ουκρανίας και της ενεργειακής κρίσης, η αποτελεσματική χρήση των κονδυλίων του Next Generation της Ε.Ε και η εφαρμογή σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θα αποκτήσουν ολοένα μεγαλύτερη σημασία, ιδιαίτερα στις περιφερειακές χώρες υψηλού χρέους που είναι οι μεγαλύτεροι δικαιούχοι του NGEU.
