THEPOWERGAME
Την όρεξη για σημαντικές επενδύσεις στον κλάδο των τροφίμων – παραγωγής και μεταποίησης αγροτικών προϊόντων, που μπορεί να ανέλθουν και να ξεπεράσουν τα 600-700, προσεγγίζοντας ακόμη και τα 800 εκατομμύρια ευρώ, ανοίγει το Ταμείο Ανάκαμψης με τις δράσεις του για τον οικονομικό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα.
Η «καλή ημέρα» για τις επενδύσεις στον δυναμικό αυτό κλάδο της ελληνικής παραγωγής φάνηκε με το… καλημέρα: Μόλις άνοιξε η πλατφόρμα για την υποβολή αιτήσεων στο πρόγραμμα «Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων», εντός των πρώτων έξι ωρών, κατατέθηκαν 54 επενδυτικά σχέδια με αποτέλεσμα να υπερκαλυφθεί κατά 140% ο προϋπολογισμός (δημόσια δαπάνη) των 90,76 εκατομμυρίων ευρώ για ιδιωτικές επιχειρήσεις (ο αιτούμενος προϋπολογισμός ανήλθε στα 126,78 εκατ. ευρώ).
Μεγάλο ενδιαφέρον υπήρξε και από συνεταιρισμούς – ομάδες παραγωγών: κατατέθηκαν 19 αιτήσεις με αιτούμενο προϋπολογισμό 34,93 εκατ. ευρώ, όπερ σημαίνει ότι είναι διαθέσιμα άλλα 55,82 εκατ. ευρώ (το πρόγραμμα έχει συνολικό προϋπολογισμό 181,5 εκατ. ευρώ, ισόποσα κατανεμημένα σε επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς). Εάν τα 55,82 εκατ. ευρώ, δεν καλυφθούν από συνεταιρισμούς έως την 30η Σεπτεμβρίου που εκπνέει η προθεσμία υποβολής αιτήσεων, τότε θα ανακατανεμηθούν για τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων από ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Δεύτερος γύρος με την πρόσκληση της 18ης Ιουλίου
Καθώς, λοιπόν, κατατέθηκαν επενδυτικά σχέδια με αιτούμενο προϋπολογισμό (δημόσια δαπάνη) σχεδόν 162 εκατ. ευρώ, συνάγεται ότι ήδη είναι έτοιμες επενδύσεις άνω των 330-400 εκατ. ευρώ στην παραγωγή τροφίμων, ενώ τα διαθέσιμα 55,82 εκατ. ευρώ αναμένεται να μοχλεύσουν άλλα 110-140 εκατ. ευρώ,
Τα βλέμματα τώρα στρέφονται στον… δεύτερο γύρο, τη νέα πρόσκληση για τον εκσυγχρονισμό του αγροτικού τομέα, προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 98,11 εκατ. ευρώ, που θα είναι στον «αέρα» στις 18 Ιουλίου (οι δύο προσκλήσεις απευθύνονται σε εταιρείες με παρόμοιους ΚΑΔ σε μεγάλο ποσοστό). Στην αγορά εκτιμούν ότι το ενδιαφέρον θα είναι μεγάλο, αν και ο διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι πολύ μικρότερος και συγκεκριμένα 39,24 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη) για ιδιωτικές επιχειρήσεις και 58,86 εκατ. ευρώ για συνεταιρισμούς, οργανώσεις και ομάδες παραγωγών και αγροτικές εταιρικές συμπράξεις.
Και απ’ αυτήν τη δράση, πάντως, εκτιμάται ότι θα μοχλευτούν επενδύσεις της τάξης των 200-250 εκατ. ευρώ, άρα, αθροιστικά από τις δύο αυτές δράσεις αναμένονται επενδύσεις συνολικού ύψους 600-800 εκατ. ευρώ.
Στο ενδιάμεσο, 5 Ιουλίου, θα προκηρυχθεί και μια τρίτη δράση, για τον πράσινο αγροτουρισμό, προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) 49 εκατ. ευρώ, η οποία απευθύνεται σε επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα και για την οποία υπάρχει επίσης πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Από 500 χιλ. έως 10 εκατ. ευρώ τα επενδυτικά σχέδια
Στη δράση του εκσυγχρονισμού του αγροτικού τομέα μπορούν να υποβληθούν επενδυτικά σχέδια προϋπολογισμού 500 χιλιάδες έως 3 εκατ. ευρώ για τις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και 1-10 εκατ. ευρώ για τις μεγάλες επιχειρήσεις. Το ύψος της επιχορήγησης διαμορφώνεται ως εξής:
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ | ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ | ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ |
Βόρειο Αιγαίο | 40% | 50% | 50% |
Κρήτη | 35% | 50% | 50% |
Ανατολική Μακεδονία – Θράκη | 40% | 50% | 50% |
Κεντρική Μακεδονία | 40% | 50% | 50% |
Δυτική
Μακεδονία
|
40% | 50% | 50% |
Ήπειρος | 40% | 50% | 50% |
Θεσσαλία | 45% | 50% | 50% |
Ιόνια Νησιά | 35% | 50% | 50% |
Δυτική Ελλάδα | 40% | 50% | 50% |
Στερεά Ελλάδα (πλην Εύβοιας) | 35% | 40% | 50% |
Εύβοια | 40% | 50% | 50% |
Πελοπόννησος (πλην Αρκαδίας) | 35% | 50% | 50% |
Αρκαδία | 40% | 50% | 50% |
Νότιο Αιγαίο | 30% | 40% | 50% |
Ανατολική Αττική /
Δυτική Αττική /Πειραιάς & Νήσοι |
25% | 35% | 40% |
Δυτικός Τομέας Αθηνών | 15% | 25% | 35% |
Τέσσερις βασικές προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν τα επενδυτικά σχέδια
Για να μπορεί να ενταχθεί στη συγκεκριμένη δράση ένα επενδυτικό σχέδιο θα πρέπει:
- Το 40% της πρώτης ύλης που χρησιμοποιείται στην ενισχυόμενη επένδυση και για τρία χρόνια να προέρχεται από συμβολαιακή γεωργία με παραγωγούς, συνεταιρισμούς ή ομάδες παραγωγών.
- Να εκπληρώνει τουλάχιστον έναν από τους εξής στόχους:
- Η αύξηση του βαθμού συνεργασίας στον πρωτογενή τομέα
- Η βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας όλων των γεωργικών εκμεταλλεύσεων
- Η διευκόλυνση της αναδιάρθρωσης και του εκσυγχρονισμού των γεωργικών εκμεταλλεύσεων
- Η βελτίωση της θέσης του αγροτών στην αλυσίδα αξίας
- Η καθετοποίηση της παραγωγικής διαδικασίας
- Η εφαρμογή της συμβολαιακής γεωργίας
- Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων στις αγορές μέσα από την αξιοποίηση της έρευνας, της σύγχρονης τεχνολογίας και των ψηφιακών εργαλείων
- Η ενσωμάτωση διαδικασιών καινοτομίας και χρήσης νέων τεχνολογιών αλλά και διαδικασιών φιλικών προς το περιβάλλον, που περιορίζουν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής
- Η βιώσιμη ανάπτυξη και η αποδοτικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων
- Η δημιουργία του κατάλληλου υπόβαθρου για την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και στην τυποποίηση και εμπορία αυτών, ιδανικά σε συνθήκες που τονίζουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα.
- Να περιλαμβάνει τουλάχιστον μία από τις εξής δράσεις:
- Επεξεργασία βιολογικών Α’ υλών ή Α’ υλών παραγόμενων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον, μετά την ολοκλήρωση της επένδυσης.
- Επενδύσεις σε κτιριακές εγκαταστάσεις για την επίτευξη υψηλότερου συντελεστή ενεργειακής απόδοσης σε σχέση με τα ελάχιστα προβλεπόμενα στο ισχύον θεσμικό εθνικό και ενωσιακό πλαίσιο.
- Επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό με μειωμένη κατανάλωση ενέργειας.
- Προμήθεια οχημάτων του ανώτερου, διαθέσιμου προτύπου μέτρησης εκπομπών ρύπων, όπως ισχύει για κάθε κατηγορία οχημάτων.
- Επενδύσεις σε ΑΠΕ συμπεριλαμβανομένων των ΑΠΕ από ηλιακή ενέργεια.
- Επενδύσεις σε υποδομές που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ύδατος.
- Επενδύσεις σε μηχανολογικό εξοπλισμό που συμβάλλει στην εξοικονόμηση ύδατος.
- Να περιλαμβάνει τουλάχιστον μία δράση σε επενδύσεις με σκοπό την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων ή/και σύγχρονων παραγωγικών μεθόδων και διαδικασιών και περιγράφονται στην υποβαλλόμενη οικονομοτεχνική μελέτη. Ενδεικτικά αναφέρονται επενδύσεις σε σύγχρονα συστήματα τηλε-ελέγχου και καταγραφής/παρακολούθησης της παραγωγικής διαδικασίας.
Επιλέξιμες δαπάνες
Επιλέξιμες δαπάνες είναι:
- Κατασκευή και εκσυγχρονισμός ακινήτων.
- Διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μονάδας.
- Οχήματα με τα οποία η επιχείρηση διενεργεί μεταφορές Α΄ υλών και προϊόντων (έτοιμων και ημι-έτοιμων), εντός του χώρου της μονάδας. Επιλέξιμα είναι τα ηλεκτρικά οχήματα, τα οχήματα μηδενικών εκπομπών CO2 και τα οχήματα που εκπέμπουν CO2 μικρότερο των 50g/Km.
- Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένου και του εξοπλισμού εργαστηρίων στο βαθμό που εξυπηρετεί την λειτουργία της μονάδας.
- Απόκτηση του συνόλου στοιχείων ενεργητικού, που ανήκουν σε επιχειρηματική εγκατάσταση που έχει κλείσει και η οποία αποκτάται από επενδυτή που δεν σχετίζεται με τον πωλητή και αποκλείει την απλή εξαγορά των μετοχών μιας επιχείρησης
- Δαπάνες εξοπλισμού μηχανοργάνωσης της επιχείρησης (όπως αγορά τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, δικτύων ενδοεπικοινωνίας, ηλεκτρονικών υπολογιστών και περιφερειακών μηχανημάτων, φωτοτυπικών, συστημάτων ασφαλείας εγκαταστάσεων, συστημάτων πυροσβεστικής προστασίας εγκαταστάσεων). Στον εξοπλισμό μηχανοργάνωσης συμπεριλαμβάνονται και οι δαπάνες για απομακρυσμένη και έξυπνη διαχείριση με την εγκατάσταση συστημάτων τηλε-ελέγχου καθώς και κάθε άλλη επένδυση η οποία οδηγεί σε ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων. Επιλέξιμος είναι ο εξοπλισμός ο οποίος λειτουργεί κατά τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον και συνοδεύεται από αντίστοιχες πιστοποιήσεις εφόσον υφίστανται στην αγορά.
- Δαπάνες για τη διασφάλιση της προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρία.
- Στην περίπτωση αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των δικτύων διανομής (logistic) της επιχείρησης, επιλέξιμος είναι ο μηχανολογικός εξοπλισμός ο οποίος έχει μοναδικό κωδικό αναγνώρισης (serial number) και οι κτιριακές εγκαταστάσεις με την προϋπόθεση ότι το αίτημα πληρωμής συνοδεύεται από τοπογραφικό με γεωχωρική σήμανση και φωτογραφίες με γεωχωρική σήμανση και χρονοσήμανση, όπου αποτυπώνεται η κατάσταση πριν και μετά την επένδυση.
- Άυλες δαπάνες όπως απόκτηση λογισμικού και αποκτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, εμπορικών σημάτων (συμπεριλαμβάνονται και επενδύσεις σε ψηφιακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων) / Τεχνικές προδιαγραφές και σχεδιασμός προϊόντων / Έρευνες αγοράς / Εταιρική ταυτότητα & branding (logos, εταιρικές παρουσιάσεις κ.λπ.) / Σχεδιασμός προωθητικών ενεργειών και υλικού για εταιρείες και προϊόντα. Επιπλέον, επιλέξιμα είναι η απόκτηση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας από αρμόδιους οργανισμούς (όπως ISO, HACCP, BRC GlobalStandards, IFS FoodStandard, GLOBALG.A.P. κ.λπ.) τα οποία εξασφαλίζουν στον καταναλωτή την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων που καταναλώνει.
- Τα άυλα στοιχεία ενεργητικού είναι επιλέξιμα για τον υπολογισμό των επενδυτικών δαπανών, εφόσον χρησιμοποιούνται αποκλειστικά στην επιχειρηματική εγκατάσταση που λαμβάνει την ενίσχυση, είναι αποσβεστέα, αγοράζονται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς από τρίτους που δεν έχουν σχέση με τον αγοραστή και περιλαμβάνονται στα στοιχεία ενεργητικού της επιχείρησης στην οποία χορηγείται η ενίσχυση και παραμένουν συνδεδεμένα με το έργο για το οποίο χορηγείται η ενίσχυση επί τουλάχιστον πέντε έτη ή τρία έτη στην περίπτωση των ΜΜΕ.
Συμβουλευτικές υπηρεσίες – συμμετοχή σε εμπορικές εκθέσεις – παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ
- Ενισχύσεις για συμβουλευτικές υπηρεσίες σε ΜΜΕ (έως το 50% της επιλέξιμης δαπάνης). Οι επιλέξιμες δαπάνες συνίστανται στο κόστος των συμβουλευτικών υπηρεσιών που παρέχονται από εξωτερικούς συμβούλους. Οι εν λόγω υπηρεσίες δεν πρέπει να αποτελούν συνεχή ή περιοδική δραστηριότητα ούτε να συνδέονται με τις συνήθεις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης, όπως τακτικές υπηρεσίες παροχής φορολογικών και νομικών συμβουλών ή διαφημιστικές υπηρεσίες.
- Ενισχύσεις για συμμετοχή ΜΜΕ σε εμπορικές εκθέσεις ΜΜΕ (έως το 50% της επιλέξιμης δαπάνης). Επιλέξιμες οι δαπάνες συμμετοχής σε οποιαδήποτε εμπορική έκθεση (μίσθωσης, εγκατάστασης και διαχείρισης περιπτέρου).
- Ενισχύσεις καινοτομίας για ΜΜΕ (έως το 50% της επιλέξιμης δαπάνης). Επιλέξιμες είναι οι δαπάνες για την απόκτηση, την επικύρωση και την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και λοιπών άυλων στοιχείων ενεργητικού καθώς και οι δαπάνες για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας.
- Ενισχύσεις για επαγγελματική κατάρτιση ΜΜΕ (έως το 50% της επιλέξιμης δαπάνης). Επιλέξιμες είναι οι ακόλουθες δαπάνες:
- Δαπάνες προσωπικού των εκπαιδευτών, για τις ώρες κατά τις οποίες οι εκπαιδευτές συμμετέχουν στην επαγγελματική κατάρτιση.
- Λειτουργικές δαπάνες εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων που σχετίζονται άμεσα με το έργο επαγγελματικής κατάρτισης, όπως έξοδα μετακίνησης, έξοδα διαμονής, υλικά και εφόδια που σχετίζονται άμεσα με το έργο, αποσβέσεις των υλικοτεχνικών μέσων και του εξοπλισμού, στον βαθμό που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για το έργο επαγγελματικής κατάρτισης.
- Δαπάνες προσωπικού των εκπαιδευόμενων και γενικές έμμεσες δαπάνες (διοικητικές δαπάνες, μισθώματα, γενικά έξοδα) για τις ώρες κατά τις οποίες οι εκπαιδευόμενοι συμμετέχουν στην επαγγελματική κατάρτιση.
- Επενδυτικές ενισχύσεις για την προώθηση της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (έως το 30% των δαπανών του επενδυτικού σχεδίου).
- Ενισχύσεις για επενδύσεις σε ενσώματα ή σε άυλα στοιχεία ενεργητικού σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις που συνδέονται με πρωτογενή γεωργική παραγωγή:
- Κατασκευή και βελτίωση ακινήτων (σε επίπεδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων π.χ. στάβλοι, γεωργικές αποθήκες κ.ά.).
- Αγορά μηχανημάτων και εξοπλισμού, μέχρι το ύψος της αγοραίας αξίας του στοιχείου ενεργητικού.
- Απόκτηση ή ανάπτυξη λογισμικού υπολογιστών και απόκτηση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών εκμετάλλευσης, δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και εμπορικών σημάτων.
Μπορούν να υπαχθούν, επενδυτικά σχέδια της πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής στους ακόλουθους τομείς, τα οποία αφορούν συγκεκριμένα:
- Στον τομέα φυτικής παραγωγής: Εκμεταλλεύσεις όλων των τύπων και παραγωγικών συστημάτων φυτικής παραγωγής, όπως συμβατική, πιστοποιημένη -ολοκληρωμένη, βιολογική, κ.λπ. – υπαίθρια, υπό κάλυψη (θερμοκήπια, θάλαμοι καλλιέργειας μανιταριών θερμοκηπιακού τύπου, δικτυοκήπια κ.ά.).
- Στον τομέα ζωικής παραγωγής: Κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις για ίδρυση νέων, εκσυγχρονισμό υφιστάμενων εγκαταστάσεων όπως αυτές περιγράφονται στο Ν. 4056/2012 (ΦΕΚ 52Α΄/2012). Συγκεκριμένα υπάγονται επενδυτικά σχέδια όλων των παραγωγικών κατευθύνσεων καθώς και όλων των τύπων εκτροφής.
Ενισχύσεις για μέτρα προώθησης γεωργικών προϊόντων:
- Οι επιλέξιμες δαπάνες αφορούν στη διοργάνωση διαγωνισμών και εκθέσεων, καθώς και δημοσιεύσεις για να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό για τα γεωργικά προϊόντα, υπό την προϋπόθεση ότι δεν γίνεται αναφορά σε καμία συγκεκριμένη επιχείρηση, εμπορική επωνυμία ή προέλευση
- Οι επιλέξιμες δαπάνες για τη δημοσιεύσεις με σκοπό την ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού για τα γεωργικά προϊόντα περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: το κόστος δημοσιεύσεων σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή, δαπάνες για τη διάδοση επιστημονικών γνώσεων καθώς και τεκμηριωμένων πληροφοριών σχετικά με συστήματα ποιότητας και σχετικά με γενόσημα γεωργικά προϊόντα, τα διατροφικά τους οφέλη και τις προτεινόμενες χρήσεις τους.