THEPOWERGAME
Κατά τη διάρκεια της 20ετίας μέχρι και την πανδημική κρίση, οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές ήταν σχεδόν υποτονικές, με αποτέλεσμα οι νεότεροι να μην έχουν αποκτήσει επαφή με το φαινόμενο του πληθωρισμού. Βασικός παράγοντας, αν και όχι μοναδικός, ήταν το χαμηλό μισθολογικό κόστος στη μεταποίηση μετά το άνοιγμα των οικονομιών στις χώρες που ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση και την Κίνα. Στο μεταξύ, το κόστος δανεισμού στον ανεπτυγμένο κόσμο γίνονταν προοδευτικά όλο και πιο ελκυστικό, με τα ονομαστικά επιτόκια στα 10ετή ομόλογα των ΗΠΑ να είναι χαμηλότερα από το 3%, στη Βρετανία να υπερβαίνουν το 1%, στη Γερμανία να κινούνται στις 40 μονάδες βάσης και στην Ιαπωνία να φλερτάρουν με το μηδέν.
Όλα αυτά ίσχυαν μέχρι την κρίση της πανδημίας της νόσου Covid-19. Ακολούθησε η κρίση στον κλάδο ενέργειας πέρσι το φθινόπωρο λόγω μείωσης των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία και ο πόλεμος που κήρυξε η Μόσχα στην Ουκρανία. Μετά άλλαξαν τα δεδομένα και η παγκόσμια οικονομία μεταφέρθηκε σε ένα άκρως πληθωριστικό περιβάλλον με το κόστος της ενέργειας, των βιομηχανικών μετάλλων και των αγροτικών εμπορευμάτων να έχουν φθάσει στα ύψη. Και έτσι η γενιά Ζ, δηλαδή όσοι έχουν γεννηθεί από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2010, έχει έρθει αντιμέτωπη με μεγάλες ανατιμήσεις στα καύσιμα, το κόστος θέρμανσης, τις πρώτες ύλες, την στέγαση και τα τρόφιμα.
Πρόκληση ο πληθωρισμός
«Ο πληθωρισμός είναι πρόκληση για τη νεότερη γενιά διότι επωμίζονται όλες τις δαπάνες που προκύπτουν από τον πληθωρισμό αλλά δεν διαθέτουν απαραιτήτως τα περιουσιακά στοιχεία για να τις καλύψουν» σχολιάζει στο Bloomberg ο Τζεφ Μακντέμοντ, αρμόδιος σε θέματα οικονομικού προγραμματισμού στην Create Wealth Financial Planning. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, οι απόφοιτοι των πανεπιστημίων που διανύουν το αρχικό στάδιο της καριέρας έχουν επίσης να καλύψουν τις δόσεις φοιτητικών ή και στεγαστικών δανείων. Στον προϋπολογισμό τους προστίθεται επίσης το κόστος ενοικίασης στέγης, το οποίο στην Ευρώπη παρουσίασε άνοδο περίπου 15% το α΄ τρίμηνο του έτους σε σχέση με πέρσι.
Συν τοις άλλοις, οι πραγματικοί μισθοί παρέμειναν χαμηλά, τουλάχιστον, στην Ε.Ε. Αναμένονταν μια αναπροσαρμογή μετά τις ανατιμήσεις των καταναλωτικών αγαθών εν μέσω της πανδημίας, η οποία προκάλεσε πάσης φύσεως καθυστερήσεις από την πλευρά της προσφοράς σε ένα περιβάλλον ισχυρής ζήτησης. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως το ωρομίσθιο στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 1,5%, ετησίως, το δ’ τρίμηνο του περσινού έτους, δηλαδή αρκετά χαμηλότερα από τον πληθωρισμό που είχε φθάσει το 4,6% την ίδια περίοδο.
«Η αύξηση μισθών θα παραμείνει υποτονική κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, παρατηρεί ο Κάρστεν Μπρέσκι, επικεφαλής οικονομολόγος στον όμιλο ING, αναφερόμενος στην αποδυνάμωση του οικονομικού κλίματος. Ανησυχητικό είναι πως οι ανοδικές τάσεις στο κόστος των αγαθών θα διαρκέσουν όσο υπάρχει η γεωπολιτική αβεβαιότητα από τον πόλεμο στην Ουκρανία και επιμένουν οι καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες.