THEPOWERGAME
Πετρέλαιο, τρόφιμα και ακίνητα ευθύνονται για τον υψηλό πληθωρισμό, ο οποίος αναμένεται να παραμείνει για αρκετό διάστημα σε υψηλά επίπεδα, με δεδομένο ότι η ακρίβεια συνεχίζει να ροκανίζει τα εισοδήματα των νοικοκυριών.
Στις 10 Μαΐου ανακοινώνεται ο πληθωρισμός για το μήνα Απρίλιο, όπου οι προβλέψεις παραπέμπουν σε διψήφιο νούμερο μετά από 28 χρόνια. Ο «δείκτης» τότε, τον Απρίλιο του 19994 είχε γράψει νούμερο 10,20%.
Και αυτόν, βέβαια, τον μήνα αναμένεται να «δώσουν καύσιμα» στο ράλι της ακρίβειας, οι συνεχιζόμενες ανατιμήσεις στην ενέργεια, στα καύσιμα, στα έξοδα κατοικίας, ενοικίων, αλλά και σε βασικά προϊόντα.
Σύμφωνα, δε, με τα προκαταρκτικά στοιχεία (flash estimates) που ανακοίνωσε η Eurostat τον μήνα Απρίλιο και αφορούν όμως τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών, η Ελλάδα έγραψε νέα υψηλά στο 9,4% από 8% τον Μάρτιο, ευρισκόμενη στην 6η θέση μεταξύ των χωρών μελών της ευρωζώνης μετά την Εσθονία, Λιθουανία, Λετονία, Ολλανδία και Σλοβακία με πληθυσμό άνω του 10%.
Συγκεκριμένα η Εσθονία ήταν στο+19%, η Λιθουανία στο +16,6%, η Λετονία στο + 13,2%, η Ολλανδία στο +11,2% και η Σλοβακία στο +10,9%.
Οι πιέσεις άλλωστε σε μια σειρά από είδη, είναι ήδη αποτυπωμένες στο δείκτη του αποκαλούμενου «εισαγόμενου πληθωρισμού», που καταγράφει τις τιμές των εισαγόμενων βιομηχανικών προϊόντων, συχνά βασικών για την εγχώρια παραγωγή.
Έτσι, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Εισαγωγών τον περασμένο Φεβρουάριο αυξήθηκε κατά 27,2% σε σχέση με τον Φεβρουάριο του 2021, έναντι αύξησης 6,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2021 με το 2020.
Σε ετήσια βάση (Φεβρουάριος 2021- Φεβρουάριος 2022) οι μεγαλύτερες αυξήσεις στα εισαγόμενα βιομηχανικά προϊόντα καταγράφηκαν: στην στο αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο 61,8%, οπτάνθρακα και προϊόντα διύλισης 61,1%, βασικά μέταλλα 28,9%, ηλεκτρονικοί υπολογιστές 14,3%, χαρτοποιία 10,8%, βιομηχανία ξύλου 10,4%, χημικές ουσίες 9,6% και βιομηχανία τροφίμων 6,2%.
Από μήνα σε μήνα (Ιανουάριος 2022- Φεβρουάριος 2022), οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν: προϊόντα διύλισης 10,6%, έπιπλα 4,3%, στην άντληση πετρελαίου και φυσικού αερίου 3,1% και στη χαρτοποιία 2,8%.
Δείκτης παραγωγού
Παράλληλα, έντονη πίεση στις τιμές λιανική αναμένεται να ασκηθεί από το κύμα ακρίβειας στις τιμές παραγωγού στη βιομηχανία. Έτσι άνοδο της τάξης του 46,2%, σημείωσε ο γενικός δείκτης τιμών παραγωγού στη βιομηχανία τον Μάρτιο εφέτος σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Μαρτίου 2021, έναντι αύξησης 9,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών το 2021 με το 2020.
Καύσιμα
Επιπλέον, η εκτίναξη των τιμών στην αντλία δεν έχει τέλος τροφοδοτώντας περαιτέρω την άνοδο στον πληθωρισμό. Είναι ενδεικτικό ότι το brent κινείται σε τιμές στα 113 δολ./βαρέλι έχοντας σημειώσει εβδομαδιαία άνοδο της τάξης του 5,52% και σε επίπεδο μήνα 12,99%.
Σε σχέση με πέρυσι η τιμή είναι ανεβασμένη κατά 65,57%. Βέβαια, αναλυτές ενώ αποκλείουν, ότι σε ορίζοντα 12 μηνών τιμές στα 124- 125 δολάρια.
Στέγαση
Τα πλήγματα στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς επιτείνει και η εκρηκτική άνοδος των τιμών στη στέγαση, με ετήσια αύξηση της τάξης του 30%, έναντι μόλις 0,1% το 2021. Με βάση, μάλιστα, παράγοντες της αγοράς, η μεγάλη αύξηση των ενοικίων, οφείλεται κυρίως στην συσσώρευση πολλών ετών τόσο της υποαπόδοσης των κατοικιών, που οδήγησε πολλούς ιδιοκτήτες στην απότομη αύξηση των ζητούμενων ενοικίων, προκειμένου να περιορίσουν τις ζημίες των χρόνων της οικονομικής κρίσης, αλλά και στη μη δυνατότητα των ενδιαφερομένων να επενδύσουν στην αγορά ακινήτου για τη κάλυψη της στεγαστικής τους ανάγκης.
Μάλιστα, όπως τονίζεται π.χ., όσον αφορά το κέντρο της Αθήνας, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις, οι τιμές ενοικίασης έχουν αυξηθεί κατά 20%-30% κατά μέσον όρο την τελευταία τετραετίας, ενώ στις περιοχές εκτός του κέντρου η αντίστοιχη άνοδος εκτιμάται ότι κινήθηκε πέριξ του 10%- 15%. Ενώ το 2021, η αύξηση των ενοικίων κυμάνθηκε από 3% έως 7%.
Βασικά είδη
Την ίδια ώρα, νέες ανατιμήσεις της τάξης του 5-20%, ήδη δρομολογούνται, με βάση πηγές της αγοράς, για τα ράφια των σουπερμάρκετ.
Όπως αναφέρεται, αναμένονται αυξήσεις με διψήφιο ποσοστό σε προϊόντα όπως αλλαντικά και πίτες, ακόμη και σε γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι κινήσεις βέβαια αυτές πλήττουν τους περισσότερο οικονομικά ευάλωτους, καθώς στο δικό τους καλάθι τιμών τα τρόφιμα έχουν μεγαλύτερη στάσθμιση.
Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η αύξηση πωλήσεων, εσχάτως, στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, δηλαδή αυτά που προσφέρονται από τα σούπερ μάρκετ με τη δική τους επωνυμία.
Πάντως, λόγω ακρίβειας, οι Έλληνες καταναλωτές προχωρούν σε περιορισμό των δαπανών του ακόμη και για είδη πρώτης ανάγκης με 7 στους 10 να προχωρούν σε επαναξιολόγηση των προτεραιοτήτων τους, ενώ 8 στους 10 κάνουν πιο προσεκτική διαχείριση των δαπανών τους.
Αναπόφευκτα, η ένδυση, η διασκέδαση εκτός σπιτιού και η εστίαση είναι οι κατηγορίες που περνούν σε δεύτερη μοίρα. Συνολικά, δε, το 72% των Ελλήνων έχει επαναξιολογήσει τις προτεραιότητές του, ενώ προσοχή στη διαχείριση των εξόδων γίνεται από το 82% των καταναλωτών.
Σε επίπεδο στρατηγικών διαχείρισης, το 39% δηλώνει ότι αγοράζει τη φθηνότερη επιλογή από τα προϊόντα που θέλει, το 31% περιμένει να βρει τα προϊόντα που συνήθως αγοράζει σε προωθητική ενέργεια, ενώ το 30% αναφέρει ότι επιλέγει τις χαμηλότερες τιμές ανεξάρτητα από τη μάρκα.