Με τις ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου να αυξάνονται το πρωί της Τετάρτης έως και 20% στα 117 ευρώ την μεγαβατώρα, αφού η Ρωσία διέκοψε τις προμήθειες στην Πολωνία και τη Βουλγαρία, η Παγκόσμια Τράπεζα προειδοποιεί για τη μεγαλύτερη κρίση στις αγορές των εμπορευμάτων από τη δεκαετία του ΄70 εξαιτίας του πολέμου που έχει κηρύξει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η άνοδος των τιμών από το φυσικό αέριο μέχρι το σιτάρι και το βαμβάκι αρχίζει να έχει τεράστιες οικονομικές και ανθρωπιστικές επιπτώσεις, με τα νοικοκυριά όλου του κόσμου να επηρεάζονται από τις ανατιμήσεις.
Οι μεγαλύτερες αυξήσεις θα σημειωθούν στο ευρωπαϊκό κόστος του φυσικού αερίου που θα υπερδιπλασιαστεί φέτος προτού υποχωρήσει το επόμενο έτος και το 2024. Αλλά ακόμη και τότε οι τιμές θα είναι υψηλότερες κατά 15% σε σχέση με το 2021, διαβλέπει η Παγκόσμια Τράπεζα. Η Ρωσία, η οποία έχει δεχτεί μια σειρά οικονομικών κυρώσεων από τη Δύση για αυτόν τον πόλεμο, μαζί με την Ουκρανία διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο στις αγορές της ενέργειας, των λιπασμάτων όπως επίσης των βιομηχανικών και των αγροτικών εμπορευμάτων.
Σε ανάλογο μήκος κύματος, οι τιμές του πετρελαίου θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα μέχρι το 2024. Ειδικότερα, η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί πως είναι πιθανό η τιμή του πετρελαίου Μπρεντ να κινηθεί στα 100 δολάρια το βαρέλι για το υπόλοιπο του έτους, μια πρόβλεψη που εάν επιβεβαιωθεί τότε θα επιτείνει τον πληθωρισμό σε διεθνή κλίμακα. Παρομοίως, η τιμή του σιταριού αναμένεται να ενισχυθεί κατά 42,7%, του κριθαριού κατά 33,3%, της σόγιας κατά 20%, των μαγειρικών ελαίων κατά 29,8% και του κοτόπουλου κατά 41,8%.
Η Ευρώπη αναγκαστικά θα προχωρήσει στη διαφοροποίηση των εισαγωγών ενέργειας καθώς η Ρωσία αποδεικνύεται αναξιόπιστος προμηθευτής, όπως επανέλαβε την Τετάρτη η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Καθώς η Μόσχα χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως γεωπολιτικό όπλο, πυροδοτώντας από πέρσι το φθινόπωρο μια σειρά ανατιμήσεων με τη μείωση των ροών προς την Ευρώπη, η Ε.Ε δέχεται όλο και μεγαλύτερες πιέσεις για να επισπεύσει την ενεργειακή της απεξάρτηση από τη Ρωσία ιδιαίτερα μετά την εισβολή στην Ουκρανία προ δυο μηνών. Σε σχέση με έναν χρόνο πριν, το κόστος του φυσικού αερίου έχει επταπλασιαστεί.
Η Παγκόσμια Τράπεζα υπογραμμίζει στην έκθεση πως η παγκόσμια οικονομία έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη άνοδο στις τιμές ενέργειας μέχρι τον φετινό Μάρτιο από την πετρελαϊκή κρίση του 1973. Δεδομένου ότι η Ρωσία καλύπτει το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ευρώπη και αντίστοιχα το 27% του πετρελαίου, η Ε.Ε αποφεύγει ένα ενεργειακό εμπάργκο παρά τη σφοδρή επιθετικότητα της Μόσχας στην Ουκρανία και τις πιέσεις των γειτονικών χωρών, όπως η Πολωνία, για τη λήψη δραστικότερων μέτρων. Παράλληλα, όμως, το Κρεμλίνο απαίτησε την άμεση πληρωμή του φυσικού αερίου σε ρούβλια από τις αρχές Απριλίου, με τις κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Βουλγαρίας που αρνούνται κάθετα.
Ουκρανία: Όχι νωρίτερα από το 2024 μια ισχυρή ανάκαμψη
Δυσοίωνες είναι, επίσης, οι προβλέψεις του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών Σπουδών της Βιέννης για την ανατολική Ευρώπη. Ακόμη και εάν υπάρχει ανακωχή μέσα στους επόμενους μήνες, η Ουκρανία θα χάσει το 38% του ΑΕΠ της κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους. Ανεξάρτητα από το εάν θα υπάρξει πολιτική λύση ή όχι, μια ισχυρή ανάκαμψη δεν θα υπάρξει μέχρι το 2024 καθώς οι επενδυτές θα διστάσουν να επιστρέψουν στην Ουκρανία, η οποία έχει μπει στο στόχαστρο του Κρεμλίνου και των επεκτατικών προθέσεων του, παρατηρεί το ινστιτούτο.
Με βαθιά ύφεση είναι επίσης αντιμέτωπη η ρωσική οικονομία που θα κινηθεί φέτος από 9% λόγω των κυρώσεων της Δύσης μέχρι το 15% στην περίπτωση που υπάρξει εμπάργκο στον ενεργειακό κλάδο. Μεγάλες αναμένεται να είναι οι επιπτώσεις στην ανατολική Ευρώπη, με την υπόλοιπη Γηραιά Ήπειρο να συνέρχεται ταχύτερα. Όμως συγκεκριμένοι κλάδοι, όπως οι αυτοκινητοβιομηχανίες, θα υποστούν μεγαλύτερες συνέπειες από την άνοδο του κόστους των πρώτων υλών και τις καθυστερήσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Πάντως, ο Δρ. Αντρέι Ιλαριόνοφ, πρώην οικονομικός σύμβουλος του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, τόνισε πρόσφατα πως ένα «πραγματικό εμπάργκο» στον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας ενδεχομένως να σταματούσε τον πόλεμο στην Ουκρανία. Κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες, όμως, ο πόλεμος αναμένεται να διαρκέσει αρκετά ακόμα.
