THEPOWERGAME
Με τις σχέσεις Δύσης-Ρωσίας να φτάνουν στα άκρα, τη ρωσική οικονομία να απομονώνεται και τις δυτικές οικονομίες να καλούνται να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις των κυρώσεων αυτών, η παγκόσμια οικονομία εισέρχεται σε μία νέα φάση. Οι τελευταίες δύο δεκαετίες χαρακτηρίστηκαν από την επιβράδυνση και όχι επιτάχυνση της παγκοσμιοποίησης, ωστόσο το τέλος αυτής της περιόδου αναμένεται να προκαλέσει τεκτονικές αλλαγές. Ορισμένοι μάλιστα, αναλυτές αναφέρονται στο τέλος της παγκοσμιοποίησης και στην απαρχή ενός νέου ψυχρού πολέμου που θα αντικατοπτριστεί και στην οικονομία.
Σε ό,τι αφορά στα αγαθά, το παγκόσμιο εμπόριο, που είναι το άθροισμα των εμπορικών εισαγωγών και εξαγωγών, έχει υποχωρήσει κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2008, όταν κορυφώθηκε στο 47%, παρά τη μεγάλη ανάκαμψη του 2021. Αυτό συνέβη, γιατί ενώ το παγκόσμιο εμπόριο έχει αυξηθεί κατά 35% σε αξία και κατά 30% σε όγκο από το 2008, το παγκόσμιο ΑΕΠ αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα. Ο παράγοντας που ευθύνεται περισσότερο για την πτώση του παγκόσμιου εμπορίου έναντι του ΑΕΠ είναι η κατά 28 ποσοστιαίες μονάδες πτώση του εμπορικού μεριδίου της Κίνας από το 2006.
Η Goldman Sachs επιλέγει να χρησιμοποιήσει τον όρο «slowbalization» που αναφέρεται στην επιβράδυνση, αλλά όχι στον τερματισμό των διασυνοριακών εμπορικών συναλλαγών, για να περιγράψει την τάση που θα επικρατήσει στο εξής για αγαθά, κεφάλαια και ανθρώπους.
Από την πλευρά της, η Oxford Economics υποστηρίζει ότι η αποπαγκοσμιοποίηση δεν θα αποτελέσει ένα «big bang» για την παγκόσμια οικονομία, αλλά περισσότερο μια υφέρπουσα συστοιχία στοχευμένων μέτρων που θα εφαρμοστούν από μεμονωμένες χώρες.
Οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας και οι εντάσεις στη σχέση ΗΠΑ-Κίνας έχουν δείξει ότι η οικονομική «αποσύνδεση» των χωρών θα έχει ως επίκεντρο την τεχνολογία και τη ροή της γνώσης και της πληροφορίας. Η αποπαγκοσμιοποίηση των επόμενων ετών, με άλλα λόγια, δεν θα είναι μία διαδικασία επιστροφής στις συνθήκες που επικρατούσαν τη δεκαετία του 1980, αλλά μία νέα κατάσταση, με νέες συμμαχίες και νέα χαρακτηριστικά.
Κάνει επίσης, λόγο για «τεχνολογικό μερκαντιλισμό» από την πλευρά της Δύσης, με το μεγαλύτερο οικονομικό βάρος να πέφτει σε Κίνα και Ρωσία. Η Oxford Economics εκτιμά ότι μόνο ο περιορισμός της ροής της τεχνολογίας στη Ρωσία θα επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη στη χώρα κατά 0,2% φέτος και κατά 1,3% έως το 2030. Στο σενάριο που η ένταση μεταξύ Δύσης και Κίνα θα οδηγήσει σε μεταξύ τους τεχνολογική αποσύνδεση, ο αντίκτυπος για την Κίνα θα είναι 0,3 ποσοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξη του ΑΕΠ. Στο ίδιο σενάριο, ΗΠΑ και Ευρώπη θα επηρεαστούν μόλις κατά 0,1%.
Οι εμπορικές και χρηματοοικονομικές ροές θα συνεχίσουν σε μεγάλο βαθμό στο ίδιο πλαίσιο, υπό την προϋπόθεση ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις δεν θα κλιμακωθούν περαιτέρω. Όμως, στο μέτωπο της τεχνολογίας, η μάχη για την τελική επικράτηση θα είναι μεγάλη και η Δύση αναμένεται να είναι εκείνη που θα κάνει την πρώτη κίνηση.
Από την άλλη, η Goldman Sachs επισημαίνει πως η άνοδος της ψηφιακής διασυνοριακής δραστηριότητας θα συντηρήσει τους παγκόσμιους δεσμούς σε πολλά επίπεδα. Οπότε δεν έχουμε να κάνουμε με ξήλωμα της παγκοσμιοποίησης αλλά περισσότερο με μία νέα παγκόσμια κατάσταση, όπου η παγκοσμιοποίηση θα επιβραδύνει στον πραγματικό κόσμο αλλά θα επιταχύνει στον ψηφιακό.
Όσον αφορά στα κεφάλαια, η Goldman Sachs εκτιμά ότι οι διασυνοριακές ροές άμεσων επενδύσεων και οι επενδύσεις μετοχικών χαρτοφυλακίων έχουν μειωθεί απότομα ως ποσοστό του ΑΕΠ, από τα μέσα της δεκαετίας του 2000. Εντούτοις, οι ροές αυτές παραμένουν αρκετά μεγάλες για να οδηγούν σε άνοδο τις συνολικές διασυνοριακές επενδύσεις.