Σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από ό,τι αρχικά είχε υπολογιστεί έκλεισε πέρυσι το πρωτογενές έλλειμμα. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή διαμορφώθηκε στο 5% του ΑΕΠ έναντι εκτίμησης για έλλειμμα 7%. Το δε χρέος γενικής κυβέρνησης περιορίστηκε το 2021 σε 193,3% του ΑΕΠ από 206,3% το 2020.
Πάντως, παρά τη θετική έκπληξη στο ύψος του περυσινού ελλείμματος, οι κινήσεις του οικονομικού επιτελείου γίνονται με μεγάλη προσοχή όσον αφορά στον σχεδιασμό των «φρένων» στις τιμές της ενέργειας μετά τις συστάσεις από τους δανειστές. Την ώρα που ο ΟΔΔΗΧ οργανώνει νέα εκδοτική προσπάθεια, στόχος είναι να μην προκληθούν νέες δημοσιονομικές αναταράξεις που θα στείλουν λάθος μηνύματα στις αγορές.
Όλα αυτά την ώρα που τα μέτρα στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις απειλούν το φετινό έλλειμμα που έχει φτάσει στα 3,6 δισ. ευρώ δηλαδή στο 2% του ΑΕΠ με την ενεργειακή κρίση να συνεχίζεται.
Εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί αφού οι παράμετροι που θα καθορίσουν τη διάρκεια και την ένταση της κρίσης είναι άγνωστοι, το οικονομικό επιτελείο εκφράζει τις επιφυλάξεις του για την πορεία των δημόσιων οικονομικών έτσι ώστε να μην χαθεί το θετικό momentum μετά το κλείσιμο του ελλείμματος του 2021 χαμηλότερα στο 5% του ΑΕΠ έναντι αρχικής εκτίμησης για 7%.
Τα στελέχη του ΥΠΟΙΚ τονίζουν ότι οι κινήσεις πρέπει να γίνονται με προσοχή την ώρα που καραδοκεί ο κίνδυνος υποτροπιασμού και των μεγαλύτερων πληθωριστικών «χτυπημάτων» στην πραγματική οικονομία. Εάν συμβεί αυτό τότε το έλλειμμα θα βρεθεί εκτός ελέγχου και η πορεία του προϋπολογισμού θα επηρεαστεί αρνητικά.
Το κυβερνητικό σχέδιο για τα μέτρα που αντισταθμίζουν το κύμα ακρίβειας δεν είναι «κλειδωμένο» και ανάλογα με τις εξελίξεις επικαιροποιείται. Παράλληλα οι ταμειακές αντοχές που αποτελούν κομβικό παράγοντα είναι περιορισμένες.
Έτσι, τα χρήματα που θα διαθέτει η κυβέρνηση για επουλώσει τις πληγές της ακρίβειας, θα δίνονται με μέτρο έτσι ώστε να μην βγει εκτός σχεδίου για τον περιορισμό του φετινού ελλείμματος και να επιστρέψει η χώρα από την επόμενη χρονιά στα πρωτογενή πλεονάσματα.
Τα σενάρια που αφορούν την προσθήκη φορολογικών αναχωμάτων στο πακέτο είναι αρκετά, ωστόσο όλα εξετάζονται σε θεωρητικό επίπεδο. Πάντως σίγουρο θεωρείται ότι οι ενισχύσεις θα συνεχιστούν και τον Μάιο σε ό,τι αφορά τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, ενώ δεν αποκλείεται να παραταθεί το μέτρο και τους επόμενος μήνες με τις πιθανότητες να δείχνουν ότι είναι πιθανή και η επέκταση της επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης.
Το οικονομικό επιτελείο, εξετάζοντας το κόστος για τα δημόσια ταμεία και τον πραγματικό αντίκτυπο στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς δεν φαίνεται να ετοιμάζεται να προχωρήσει σε επιπλέον μέτρα. Αναφορικά με τις αυξημένες τιμές σε συγκεκριμένα είδη διατροφής είναι υπό εξέταση η πρόταση για προσωρινές μειώσεις στο ΦΠΑ.
Το υπουργείο Οικονομικών τονίζει σε κάθε ευκαιρία ότι υπάρχει δεξαμενή για να τροφοδοτήσει επιπλέον μέτρα που ίσως χρειαστεί να ληφθούν σε περίπτωση που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, ωστόσο επισημαίνει ότι δεν θα γίνουν βιαστικές και χωρίς σκέψη δημοσιονομικές κινήσεις.
Εάν κοινή και συντονισμένη δράση για την αντιμετώπιση της πληθωριστικής κρίσης, στήριξη μπορεί να παρέχει η ΕΕ με παρεμβάσεις στην αγορά ενέργειας για να σταματήσει το ράλι και να ενεργοποιηθούν πρόσθετοι πόροι για να γίνει απόσβεση των ζημιών στα εισοδήματα και στην αγορά που δεν θα μετράνε στο δημοσιονομικό ισοζύγιο των χωρών.
Τα τέλη Μαΐου θα είναι περίοδος αποφάσεων, καθώς όλα θα κριθούν στη Σύνοδο Κορυφής. Πάντως, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε εθνικές παρεμβάσεις σε περίπτωση που δεν βρεθεί ευρωπαϊκή λύση με μεγάλα ζητούμενα την αποτελεσματικότητα των μέτρων και την επίπτωση στον προϋπολογισμό.
