THEPOWERGAME
Προβληματισμός επικρατεί στην κυβέρνηση και στο οικονομικό επιτελείο από την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη Μαρίνα της Καλαμαριάς. Η απόφαση που έλαβε Δ’ Τμήμα του δικαστηρίου σχετικά με την προσφυγή του Δήμου Καλαμαριάς κατά της απόφασης διενέργειας διαγωνισμού για την παραχώρηση της μαρίνας, δημιουργεί σημαντικά εμπόδια στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, ενώ ναρκοθετεί και πολλά άλλα κατασκευαστικά έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη, όπως οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού, ο ΒΟΑΚ κ.ά.
Η απόφαση του Δ’ Τμήματος του ΣτΕ δεν ακυρώνει την αξιοποίηση του συγκεκριμένου περιουσιακού στοιχείου, εν προκειμένω της Μαρίνας Καλαμαριάς. Αντίθετα, είναι άλλο τμήμα του δικαστηρίου θα αποφασίσει την τύχη της επένδυσης αυτής και συγκεκριμένα επί του Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) το οποίο έχει υποβάλλει το υπουργείο Τουρισμού, προκειμένου να φανεί αν είναι περιβαλλοντικά σύννομη η επένδυση. Το σχέδιο ΠΔ ήδη έχει υποβληθεί από το υπ. Τουρισμού και αναμένεται η σχετική απόφαση.
Αυτό που επιβάλλει η απόφαση του ΣτΕ επί της προσφυγής του Δήμου Καλαμαριάς, είναι ότι για να εκκινήσει ο διαγωνισμός ανάθεσης του έργου παραχώρησης της μαρίνας Καλαμαριάς, πρέπει πρώτα να προηγηθεί η έκδοση του σχετικού ΠΔ, όπως επίσης και η Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που εξειδικεύει τους επιμέρους όρους της επένδυσης. Έτσι η απόφαση ακυρώνει ως διοικητική πράξη την πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος που προκηρύχθηκε στις αρχές του 2021.
Το πρόβλημα δεν είναι ότι η διαδικασία της αποκρατικοποίησης της Μαρίνας Καλαμαριάς ξεκινά από την αρχή. Αυτό έχει ξανασυμβεί πολλάκις με άλλες αποκρατικοποιήσεις. Το εμπόδιο συνίσταται ότι η σχετική απόφαση δημιουργεί δικαστικό προηγούμενο για την σειριακή διαδικασία έκδοσης πρώτα του ΠΔ, στη συνέχεια της ΚΥΑ και κατόπιν της δημοσιοποίησης της πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Και αυτό συμβαίνει σε αντίθεση με όσα προβλέπονται, τόσο στον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ (ν. 3891/2011), όσο και στο νόμο περί παραχωρήσεων (ν. 4413/2016).
Οι δύο προαναφερόμενοι νόμοι επιτρέπουν την παράλληλη ροή έκδοσης ΠΔ και διενέργειας ενός διαγωνισμού, όπως συνέβη πολλές φορές στο παρελθόν. Για να δικαιολογήσει την απόφαση του αυτή το Δ’ τμήμα του ΣτΕ επικαλείται νόμο του 1993 (ν. 2160/1993) και κυρίως αναγνωρίζει την αξιοποίηση της Μαρίνας Καλαμαριάς, κυρίως ως κατασκευαστικό έργο αφού διαθέτει σημαντικές ανακατασκευές, παρά ως 35ετή παραχώρηση της εκμετάλλευσης.
Με άλλα λόγια, η απόφαση του Δ’ Τμήματος του ΣτΕ σημαίνει ότι οι διαδικασίες αποκρατικοποίησης που σήμερα χρειάζονται 3 έως 4 χρόνια υπό κανονικές συνθήκες για να ευοδωθούν, τώρα θα απαιτούν 7 έως 10 χρόνια. Ουσιαστικά, ορίζεται μια ακόμη πιο αργόσυρτη διαδικασία αποκρατικοποιήσεων με , συνεπάγεται αυτό για την προσέλκυση επενδυτών.
Μέχρι σήμερα, έχουν γίνει δεκάδες αποκρατικοποιήσεις όπου οι διαδικασίες εξελίσσονταν παράλληλα (π.χ. Μαρίνα Αλίμου, το ακίνητο στις Γούρνες Ηρακλείου, Ελληνικό κ.ά.). Η διαδικασία του διαγωνισμού έτρεχε, παράλληλα με την έκδοση του ΠΔ περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πάντοτε η ανάθεση μιας αξιοποίησης ενός περιουσιακού στοιχείου ακινήτου, είχε ως προϋπόθεση την έκδοση του σχετικού ΠΔ (ΕΣΧΑΔΔΑ). Και αυτό συνέβαινε όχι τόσο γιατί το επέβαλε ο νόμος, αλλά γιατί κανένας επενδυτής δεν επιθυμούσε την ανάληψη μιας επένδυσης χωρίς την έκδοση των περιβαλλοντικών όρων, μετά τον Βοτανικό και τη χρεοκοπία του Μπάμπη Βωβού. Έτσι, όλοι ανεξαιρέτως οι επενδυτές απαιτούσαν πρώτα την έκδοση του ΠΔ και στη συνέχεια την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης/αξιοποίησης του ακινήτου.
Αναφορικά με την ΚΥΑ, που επίσης επιβάλλεται η έκδοσή της προ της έναρξης του διαγωνισμού εξεύρεσης του επενδυτή, συνίσταται ένα ακόμα εμπόδιο. Με την πράξη αυτή καλείται ο φορέας αποκρατικοποίησης (εν προκειμένω το ΤΑΙΠΕΔ) να κάνει το master και business plan της επένδυσης. Στην πράξη, το ΣτΕ ζητεί από το ΤΑΙΠΕΔ να ορίσει επακριβώς τους όρους αξιοποίησης που περιουσιακού στοιχείου για λογαριασμό του επερχόμενου επενδυτή.
Μέχρι σήμερα, κατά κανόνα, η έκδοση της ΚΥΑ που είναι υποχρεωτική, αφηνόταν στον ίδιο τον προτιμητέο επενδυτή, προκειμένου να εμφυσήσει σε αυτή το όραμά του και τους όρους απόσβεσης της επένδυσης του, πάντοτε μέσα στο πλαίσιο των όρων που θέτει το ΠΔ. Πολλοί φοβούνται ότι η σχετική απόφαση μπορεί να «χτυπήσει» ακόμη και άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα, όπως τον ΒΟΑΚ και τον Flyover στη Θεσσαλονίκη, όπου θα γίνουν παραχωρήσεις.