Πληθωρισμός: Ανησυχία για επιστροφή στη δεκαετία του 1970

Τον φόβο να εγκλωβιστούν οι οικονομίες του ανεπτυγμένου κόσμου σε μια μορφή στασιμοπληθωρισμού, όπου θα κυριαρχεί υψηλός πληθωρισμός με χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως συνέβη τη δεκαετία του ΄70 εκφράζουν επιφανείς οικονομολόγοι. Ο πόλεμος στην Ουκρανία εντείνει το ράλι στις τιμές των εμπορευμάτων και τις καθυστερήσεις στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες που προκλήθηκαν από την πανδημίας της νόσου Covid-19, οδηγώντας τον πληθωρισμό σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα.

Ο Τσαρλς Γκούντχαρτ, πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, ή ο Μπιλ Γκρος, γνωστός επενδυτής στη Wall Street για την εξειδίκευσή του στις επενδύσεις ομολόγων ως συνιδρυτής της PIMCO, συμμερίζονται την άποψη πως ο πληθωρισμός στον ανεπτυγμένο κόσμο θα κυμαίνεται λίγο έως πολύ στο 4% για τα επόμενα χρόνια.

Αυτήν την εβδομάδα ανακοινώθηκε πως οι τιμές στην αμερικανική οικονομία, την ισχυρότερη του κόσμου, αναρριχήθηκαν τον Φεβρουάριο στο υψηλό 40ετίας, παρουσιάζοντας άνοδο στο 7,9% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Στην Ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) ανακοίνωσε μετά την πρόσφατη συνεδρίαση του Μαρτίου πως θα επιταχύνει τη μείωση των τοποθετήσεων σε κρατικά ομόλογα της Ευρωζώνης ύστερα από την προς τα πάνω αναθεώρηση για τον φετινό πληθωρισμό από το 3,2% στο 5,1%. Η ΕΚΤ διαβλέπει επίσης πως η ανάπτυξη θα κινηθεί φέτος στο 3,7% αντί του 4,2% που είχε προβλεφθεί τον Δεκέμβριο.

«Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να έχουμε μια επανάληψη της κατάστασης που επικρατούσε τη δεκαετία του ΄70», δήλωσε ο Όρμαρ Ίσινγκ, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, προσθέτοντας πως «αυτός είναι ο χειρότερος συνδυασμός για μια κεντρική τράπεζα». Ο Μπιλ Γκρος, δήλωσε πως ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί στο 4% με 5% μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο Τσαρλς Γκούντχαρτ θεωρεί πως θα φθάσει το 3% με 4% μέχρι τα τέλη του 2022, παραμένοντας σε αυτά τα επίπεδα επί δεκαετίες σε αντίθεση με το 1,5% που ίσχυε τη δεκαετία πριν την πανδημία.

Τσαρλς Γκούντχαρτ: Ο «σοφός» για τον πληθωρισμό

Ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας είχε προβλέψει από τον Μάρτιο του 2020 πως ο πληθωρισμός θα ενισχύονταν από το 5% έως το 10% το 2021, τονίζοντας πως η αφθονία της φθηνής εργασίας θα διαδέχονταν μια εποχή με μεγάλες ελλείψεις εργατικού δυναμικού. Πράγματι, διαφορετικοί κλάδοι των ανεπτυγμένων οικονομιών πάσχουν από κενές θέσεις εργασίας, κάτι που αποδίδεται στο δημογραφικό πρόβλημα αλλά και στην ανεπάρκεια προσφοράς σε συγκεκριμένες ειδικότητες όπως π.χ. οι επαγγελματίες οδηγοί βαρέων οχημάτων.

Όπως επισημαίνει ο Γκούντχαρτ στο βιβλίο με τίτλο «The Great Demographic Reversal» που συνυπογράφει με τον Μανότζ Πράντχαμ, ο χαμηλός πληθωρισμός που επικράτησε από τη δεκαετία του ΄90 δεν ήταν τόσο το αποτέλεσμα της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών αλλά η ενσωμάτωση εκατοντάδων εκατομμυρίων εργατών στην παγκόσμια οικονομία από την ανατολική Ευρώπη και την Κίνα, οι οποίοι αμείβονταν με πολύ χαμηλούς μισθούς. Ως αποτέλεσμα παρέμειναν χαμηλές οι τιμές των προϊόντων που εξάγονταν στο εξωτερικό. Την ίδια στιγμή αυξήθηκε η συμμετοχή των γυναικών και της γενιάς των baby boomers, όσων δηλαδή γεννήθηκαν από το 1946 μέχρι 1964, στις αγορές εργασίας του ανεπτυγμένου κόσμου, τονίζει σε σχετικό δημοσίευμα η Wall Street Journal.

Σήμερα, όμως, συρρικνώνεται ο αριθμός των εργαζομένων στις ανεπτυγμένες οικονομίες για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ενώ οι γεννήσεις έχουν μειωθεί. Στην Κίνα, παράλληλα, οι εργαζόμενοι θα είναι κατά το πέμπτο λιγότεροι μέσα στην επόμενη 30ετία. Εύλογα το μισθολογικό κόστος θα αυξηθεί. «Παίρνω πολύ σοβαρά όσα υποστηρίζει ο Τσαρλς» δήλωσε η Ίζαμπελ Σνάμπελ, μέλος του εξαμελούς εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ σε συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στην Wall Street Journal. «Θέλει να μας θέσει σε επαγρύπνηση διότι δεν πρέπει να θεωρούμε δεδομένο πως ο κόσμος θα είναι ίδιος στο μέλλον με το παρελθόν».