ΕΕ: Μοντέλο πανδημίας για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης

Το δρόμο για την εφαρμογή ρυθμιζόμενων (με πλαφόν) τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου για ευάλωτα νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, για έκτακτη φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων κερδών» (windfall profits) που είχαν ορισμένοι προμηθευτές ενέργειας και για πρόσθετες επιδοτήσεις σε ενεργοβόρες επιχειρήσεις ή κλάδους που πλήττονται από την έκρηξη τιμών ανοίγει η νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) αναμένεται πάντως να ανακοινώσουν μέσα στην εβδομάδα τα μέτρα στήριξης, με αύξηση επιδοτήσεων καθώς οι τιμές βρίσκονται πλέον εκτός ελέγχου.

Η νέα «εργαλειοθήκη» της Κομισιόν και το σχέδιο «REPowerEU» που παρουσιάστηκαν την Τρίτη προβλέπουν πως θα εξεταστεί και η καθιέρωση μηχανισμού έκτακτων ενισχύσεων, αντίστοιχου με αυτόν που υιοθετήθηκε για την πανδημία, ώστε να στηριχθούν οι επιχειρήσεις. Υπενθυμίζεται πως η ελληνική πλευρά, αλλά και χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία, έχουν ζητήσει την εφαρμογή ενός ταμείου αλληλεγγύης μέσω του οποίου θα χρηματοδοτηθούν τα έκτακτα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων από την έκρηξη τιμών στην ενέργεια.

Αν και στην συνέντευξη τύπου της Τρίτης ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Frans Timmermans και η επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson απέφυγαν τις λεπτομέρειες, φαίνεται πως στην σύνοδο κορυφής της Πέμπτης θα συζητηθεί και η έκδοση κοινού ευρωπαϊκού ομολόγου για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και της απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Σύμφωνα με το Bloomberg, πρόκειται να ακολουθηθεί το μοντέλο του προγράμματος SURE, για τη στήριξη εργαζομένων εν μέσω πανδημίας, στο πλαίσιο του οποίου η Κομισιόν εξέδωσε ομόλογα σχεδόν 90 δισ. ευρώ.

Παράλληλα επιδιώκεται η μείωση κατά σχεδόν 75% της εξάρτησης από το ρωσικό αέριο μέσα στη φετινή χρονιά και η επιτάχυνση των επενδύσεων σε Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ) με στοχευμένα προγράμματα όπως για τα φωτοβολταϊκά στις στέγες, με νέες πρωτοβουλίες για επιτάχυνση αδειοδοτήσεων, στήριξη των διμερών συμβολαίων (PPAs), κ.α. Στην Κομισιόν θεωρούν πως φέτος μπορούν να υποκατασταθούν τα 100 από τα 155 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ρωσικού αερίου που εισήγαγε η Ε.Ε. το 2021.

Τα 50 bcm θα υποκατασταθούν από υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), τα 20 bcm με επιτάχυνση εγκατάστασης μονάδων ΑΠΕ, τα 14 bcm από εξοικονόμηση ενέργειας και τα 10 bcm από άλλους αγωγούς όπως ο ΤΑΡ που μεταφέρει αζέρικο αέριο.

Έκτακτα μέτρα λαμβάνονται ώστε να γεμίσουν οι αποθήκες φυσικού αερίου (απαιτείται πληρότητα 90% στις αρχές Οκτωβρίου από μόλις 30% που είναι σήμερα) στα κράτη – μέλη, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανακοινώνει πως ξεκίνησε έρευνα κατά της ρωσικής Gazprom η οποία «εφαρμόζει ασυνήθιστες επιχειρηματικές πρακτικές» σε σχέση με το επίπεδο αποθεμάτων στις αποθήκες που ελέγχει στην Ε.Ε.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκτίμησε πρόσφατα πως η έκρηξη τιμών στην ενέργεια θα μειώσει το ΑΕΠ κατά περίπου μισή μονάδα το 2022, χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη οι απίστευτες τιμές που διαμορφώνονται μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η Κομισιόν προβλέπει πως οι τιμές θα μείνουν σε υψηλά επίπεδα για αρκετό καιρό.

Ο Frans Timmermans ρωτήθηκε για το ρόλο του φυσικού αερίου ως μεταβατικού καυσίμου, με δεδομένη την εξάρτηση της Ε.Ε. από τη Ρωσία. Απάντησε πως υπάρχει ήδη διαφοροποίηση πηγών προμήθειας (τον Ιανουάριο η Ε.Ε. προμηθεύτηκε 10 bcm υγροποιημένου φυσικού αερίου που αποτελεί ιστορικό ρεκόρ) και πως το φυσικό αέριο έχει ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση.

Πρόσθεσε πως ορισμένα κράτη – μέλη μπορεί να προτιμήσουν το λιγνίτη ή την πυρηνική ενέργεια ως καύσιμα μετάβασης προς τις ΑΠΕ, όπως ήδη φαίνεται π.χ. από τις αποφάσεις του Βελγίου για τα πυρηνικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής.

Κινητοποίηση για ΑΠΕ και εξοικονόμηση

Τον Μάιο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει πρόταση για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης μονάδων ΑΠΕ, ενώ εκτιμάται πως μόνο με την ταχύτερη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε στέγες μπορούν να υποκατασταθούν μόνο φέτος 2,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Παράλληλα, και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), θα παρουσιάσουν εντός του 2022 χρηματοδοτικούς μηχανισμούς που θα υποστηρίξουν την ενίσχυση των διμερών συμβάσεων (PPAs) στην ενέργεια.

Με την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου Fit for 55, όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η κατανάλωση αερίου στην Ε.Ε. θα μειωθεί κατά 30%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 100 δισ. κυβικά μέτρα μέχρι το 2030.

Το σχέδιο «REPowerEU» δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην ενεργειακή εξοικονόμηση με στόχο την περιορισμό της κατανάλωσης αερίου κατά περίπου 25 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως. Επιπλέον προτείνεται η εγκατάσταση περίπου 10 εκατ. αντλιών θερμότητας στην Ε.Ε. την επόμενη πενταετία.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!