THEPOWERGAME
![Τράπεζα της Ελλάδος © Eurokinissi](https://www.powergame.gr/wp-content/uploads/2021/03/TRAPEZA-TIS-ELLADOS-1-910x521.jpg)
Η πανδημική κρίση αποδεικνύεται σημείο καμπής για τη χώρα στις επενδύσεις. Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν ότι για πρώτη φορά μετά το 2011, ο καθαρός σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου στην Ελλάδα πέρυσι έγινε θετικός.
Συγκεκριμένα, το 2021 ήταν η πρώτη μετά το 2010 που ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (GFCF) ξεπέρασε τις αποσβέσεις, έστω και οριακά. Με άλλα λόγια το απόθεμα των επενδύσεων στη χώρα που επί μία δεκαετία υποχωρούσε, πέρυσι για πρώτη φορά, σημείωσε (έστω) οριακή αύξηση.
Το στοιχείο αυτό παρουσίασε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Τράπεζας της Ελλάδος Δημήτρης Μαλλιαρόπουλο, σε εκδήλωση της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Ο ίδιος σημείωσε ότι παρά την πανδημία, κατά την περίοδο 2020-2021 η χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων (από ιδιώτες, επαγγελματίες και επιχειρήσεις) υπεριδπλασιάστηκε.
Συγκεκριμένα από περίπου 33 δισ. ευρώ που ήταν το 18μηνο πριν την πανδημία (Ιούλιος 2018-Δεκέμβρης 2019), το 18μηνο μετά την πανδημία (Ιανουάριος 2020-Ιούνιο 2021) ανήλθαν σε 66 δισ. ευρώ. Μεγάλο μέρος αυτών των υπέρογκων επενδύσεων, περίπου το 50% ήταν χρηματο-οικονομικές επενδύσεις και το υπόλοιπο 50% πραγματικές επενδύσεις.
Οι πραγματικές επενδύσεις αυξήθηκαν και αυτές, αλλά λιγότερο από τις χρηματοοικονομικές. Στις εξεταζόμενες περιόδους ανήλθαν σε 34 δισ. ευρώ μετά την πανδημία, από 30 δισ. ευρώ που ήταν προ πανδημίας. Η αύξηση είναι περίπου 10%. Οι χρηματο-οικονομικές επενδύσεις ανήλθαν σε περίπου 35 δισ. ευρώ στο 18μηνο μετά την πανδημία (Ιαν. 2020 – Ιούν. 2021), από μόλις 3 δισ. ευρώ το 18μηνο πριν την πανδημία. Η αύξηση εδώ είναι 1.000%
Τρεις χρηματοδότες
Προς την κατεύθυνση αυτή συνέβαλαν, τρεις χρηματοδότες:
- οι ιδιώτες, δηλαδή νοικοκυριά, επαγγελματίες, μη οικονομικές επιχειρήσεις (NFCs),
- το δημόσιο και
- οι τράπεζες με τα δάνειά τους.
Κατά περίεργο τρόπο, και παρά την οικονομική δυσκολία των στιγμών της πανδημίας, οι ιδιώτες ανντί να κλείσουν, άνοιξαν τα «πορτοφόλια» τους στην διενέργεια ιδιωτικών επενδύσεων. Συγκεκριμένα από περίπου 15,3 δισ. ευρώ που ανήλθε η εσωτερική χρηματοδοτότηση (αποταμιεύσεις, αποθεματικά κ.λπ.) των ιδιωτικών επενδύσεων το 18μηνο προς της πανδημίας, το 18μηνο που ακολουθεί την πανδημία οι επενδύσεις αυξάνουν σε 32,2 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτο μάλιστα είναι ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει με τις επιχειρήσεις της Ευρωζώνης, φαίνεται να μην επηρεάζονται στις παραγωγικές και εξαγωγές δραστηριότητές τους.
Προφανώς προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλει και το πακέτο ενίσχυσης των επιχειρήσεων που ρίχνει στην αγορά η κυβέρνηση, προκειμένου να αναστρέψει τις επιπτώσεις της πανδημίας. Ταυτόχρονα οι τράπεζες οι οποίες μέχρι τότε δεν δάνειζαν αρκετά, φαίνεται να ανοίγουν τις στρόφιγγές. Ο συνολικός δανεισμός ιδιωτικών επενδύσεων υπερτριπλασιάζεται αφού ανέρχεται σε 17 δισ. ευρώ το 18μηνο μετά την πανδημία, από περίπου 4,7 δισ. ευρώ που ήταν το 18μηνο προ της πανδημίας.
Τέλος, οι εξωτερική χρηματοδότηση των ιδιωτικών επενδύσεων (κυρίως κρατικές επιδοτήσεις) διευρύνονται και αυτές, και από περίπου 4,6 δισ. ευρώ πριν την πανδημία, διαμορφώνονται σε 9,4 δισ. ευρώ μετά την πανδημία.
Επενδυτικό κενό 75 δισ. ευρώ
Βεβαίως, η αύξηση αυτή του αποθέματος των επενδύσεων στη χώρα μας είναι μικρή σε σχέση με τις απώλειες που έχουν σημειωθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η χώρα ούτως ή άλλως υστερούσε σε ιδιωτικές επενδύσεις σχέση με την Ευρωζώνη, ακόμη και προ της κρίσης του 2010. Σύμφωνα με τον κ. Μαλλιαρόπουλο, κατά τη δεκαετία του 2011-2020 το απόθεμα παγίου κεφαλαίου της χώρας μειώθηκε κατά 10%, τη στιγμή που στην Ευρωζώνη αυξήθηκε 10%.
Ειδικότερα το απόθεμα παγίου κεφαλαίου στη χώρα μας μειώθηκε κατά 75 δισ. ευρώ ή κατά το 42% του ΑΕΠ του 2021. Τη διαφορά αυτή είναι απίθανο μια οριακή σήμερα αύξηση του παγίου κεφαλαίου της χώρας μας να αντιμετωπίσει και ότι η χώρα έχει πολύ δρόμο μπροστά της, όχι για να φτάσει την Ευρωζώνη, αλλά για να καλύψει τις απώλειες της περασμένης 10ετίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το επενδυτικό κενό των 75 δισ. ευρώ, προήλθε τόσο από τους ιδιώτες (63 δισ. ευρώ), όσο και από το κράτος (12 δισ. ευρώ). Από την πλευρά των ιδιωτών, ήταν κυρίως τα νοικοκυριά και ατομικές επιχειρήσεις που σταμάτησαν να επενδύουν (59 δισ. ευρώ το κενό) και λιγότερο οι επιχειρήσεις (4 δις. ευρώ). Όπως αναφέρθηκε οι επιχειρήσεις, προσπάθησαν στην περασμένη δεκαετία τουλάχιστον να μην απαξιώσουν τις επενδύσεις που είχαν πραγματοποιήσει προ του 2010.