THEPOWERGAME
Τρεις είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την πολιτική παροχών της κυβέρνησης στο επόμενο διάστημα.
Τα περιθώρια πάντως εξαρχής θεωρούνται πλέον περιορισμένα, ειδικά μετά την απότομη κλιμάκωση των αποδόσεων του 10ετούς ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ) από τις αρχές του έτους μέχρι και σήμερα.
Η πορεία αυτή που έφερε την απόδοση του 10ετους ΟΕΔ ακόμη και στο 2,56% διέψευσε πολύ γρήγορα τα σενάρια για μειώσεις των εμμέσων φόρων που είχαν αρχίσει να διαρρέουν και να διατυπώνονται φωναχτά.
Επισήμως σε κυβερνητικό επίπεδο, όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, τέτοιου είδους συζητήσεις δεν έγιναν, αλλά ανεπισήμως στα υπουργικά γραφεία είχε αρχίσει να «ζυμώνεται» το ενδεχόμενο μείωσης του ΦΠΑ σε ορισμένα βασικά καταναλωτικά είδη με στόχο την αποκλιμάκωση των αυξήσεων στο καλάθι της νοικοκυράς.
Το ενδεχόμενο της μείωσης του ΕΦΚ ή του ΦΠΑ στα καύσιμα δεν συζητήθηκε ποτέ, παρά μόνον στα δημοσιογραφικά πάνελ και τα media. Ακόμη και ο λιγότερο ενημερωμένος πολίτης αντιλαμβάνονταν τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών κ. Θόδωρου Σκυλακάκη, όπως και της κυβέρνησης, ότι δηλαδή αποτελεί ένα μέτρο με μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, και ταυτόχρονα αμφίβολης αποτελεσματικότητας στην ανακούφιση των αδυνάτων.
Το μέτρο θα ευεργετούσε περισσότερο τους έχοντες και κατέχοντες, οι οποίοι μάλιστα στο τέλος της ημέρας δεν πολυνοιάζονται αν θα πληρώσουν π.χ. 500 ευρώ περισσότερο φόρο το χρόνο.
Αντίθετα 500 ευρώ ενίσχυση μπορεί να ενδιαφέρει πολύ κάποιον που αμείβεται με το βασικό μισθό (ή και λιγότερο), και ο οποίος είτε δεν διαθέτει ΙΧ όχημα, είτε δεν το χρησιμοποιεί επειδή έχει καταθέσει πινακίδες ή ακόμη δεν το κινεί λόγω μεγάλου κόστους χρήσης. Επομένως η κυβέρνηση προτίμησε να στηρίξει στοχευμένα τα νοικοκυριά για το ενεργειακό κόστος, παρά να φέρει την οριζόντια μείωση φόρου.
Η στήριξη αυτή των ενεργειακών αναγκών εξάντλησε κάθε δημοσιονομικό περιθώριο για παροχές. Από το περασμένο Σεπτέμβριο διατέθηκαν 1,7 δισ. ευρώ, ενώ με τα τελευταία μέτρα που εξαγγέλθηκαν από τον ΥΠΕΝ Κώστα Σκρέκα, ο λογαριασμός ανήλθε σε περισσότερο από 2 δισ. ευρώ. Και όσο η στήριξη αυτή συνεχίζεται, θα είναι δύσκολο να υπάρξουν άλλα μέτρα στήριξης νοικοκυριών & επιχειρήσεων.
Η τελευταία στήριξη που εξαγγέλθηκε από τον υπουργό Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη και η οποία αφορά παιδότοπους, γυμναστήρια, εταιρείες εκθέσεων, catering κ.λπ., αφορά πολύ μικρές ενισχύσεις, οι οποίες απευθύνονται σε πολύ λίγους και κυρίως προέρχονται από αδιάθετα ποσά άλλων δράσεων ενίσχυσης επιχειρήσεων στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.
Οι τρεις παράγοντες
Όπως αναφέρουν καλά ενημερωμένες πηγές, για να υπάρξουν άλλα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, θα πρέπει να σταθμιστούν οι τρεις παρακάτω παράγοντες:
• Πρώτον, πρέπει να σταθμιστεί επακριβώς η ανάπτυξη του 2021. Δηλαδή που «θα κάτσει η μπίλια» για το 2021, έτσι ώστε στο οικονομικό επιτελείο να είναι γνωστή η βάση εκκίνησης της ελληνικής οικονομίας για την εφετινή χρονιά. Στο πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου η ΕΛΣΤΑΤ θα ανακοινώσει τα στοιχεία ΑΕΠ του τετάρτου τριμήνου αλλά και του 12μήνου του 2021, δεδομένα τα οποία θα αξιοποιηθούν από την κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο για τα επόμενα βήματα δημοσιονομικής πολιτικής.
• Δεύτερον, πρέπει να φανεί πως προχωράνε τα φορολογικά τα έσοδα στις αρχές του 2022, τόσο σε σχέση με το πανδημικό 2021, όσο και προ πανδημίας δηλαδή προ της 15ης Μαρτίου 2020. Ο πρώτος μήνας για τον οποίο υπάρχουν στοιχεία, δεν είναι ενδεικτικός της πορείας εφέτος, με δεδομένο ότι, λόγω της κακοκαιρίας «Ελπίδα» για μια εβδομάδα σχεδόν παρέλυσε η μισή και πλέον οικονομία της χώρας. Επίσης θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι η πληρωμή των τελών κυκλοφορίας μετατέθηκε εξ’ ολοκλήρου για τον Φεβρουάριο, ενώ πάντοτε στα προηγούμενα χρόνια, υπήρχε μέρος των εσόδων από τέλη κυκλοφορίας τον Ιανουάριο.
• Τρίτον, η κυβέρνηση αγωνιά για τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Το ενδεχόμενο πολέμου που είναι ανοιχτό και αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο μεγάλων ενεργειακών ανατιμήσεων, παρά την διαφαινόμενη υποχώρηση του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο του πλανήτη. Χωρίς να έχει κατάληξη η γεωστρατηγική σύγκρουση στην Ουκρανία, θα είναι δύσκολη μια επέκταση των παροχών, είτε σε επιχειρήσεις, είτε σε νοικοκυριά.
Βεβαίως τα παραπάνω δεν θέτουν εν αμφιβόλω τις παροχές που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Μπορεί όμως να αυξήσουν ή να μειώσουν την ένταση των ήδη εξαγγελθέντων μέτρων όπως π.χ. το ύψος της δεύτερης αύξησης του κατώτατου μισθού που μέχρι και σήμερα παραμένει υπό αξιολόγηση.