THEPOWERGAME
Σε μειωμένη παραγωγή που με τη σειρά της αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές καταναλωτή υπολογίζεται ότι θα οδηγήσουν φέτος οι αυξημένες έως και 200% τιμές των λιπασμάτων καθώς μεγάλο μέρος των παραγωγών εκτιμάται ότι εκ των πραγμάτων θα προχωρήσουν σε μείωση των ποσοτήτων που θα εφαρμόσουν στα χωράφια τους, άρα και σε συρρίκνωση της παραγωγής τους.
Οι παραγωγοί καλούνται με ίδιο ή και μειωμένο εισόδημα να πληρώσουν διπλά
Το πρόβλημα αναμένεται ιδιαίτερα έντονο σε καλλιέργειες που πέρυσι έμειναν εκτός του ράλι των τιμών των αγροτικών προϊόντων, άρα, στην ουσία, οι παραγωγοί καλούνται με το ίδιο ή και μειωμένο εισόδημα να πληρώσουν διπλά για να προμηθευτούν τις ίδιες ποσότητες λιπασμάτων με την περασμένη καλλιεργητική περίοδο.
Ακόμη χειρότερα καθώς τα λιπάσματα είναι εισροή όγκου, δηλαδή απαιτούνται πολλά κιλά ανά στρέμμα για να επιτευχθεί το επιθυμητό ύψος παραγωγής, οι αγρότες θα πρέπει να επιλύσουν και το επιπλέον ζήτημα της εξασφάλισης της απαιτούμενης ρευστότητας.
Κι αυτό διότι ενώ συνήθως τα καταστήματα εφοδίων πιστώνουν τους αγρότες για μια περίοδο ενός, δύο ή και περισσότερων μηνών– ανάλογα με την εμπορική πολιτική κάθε καταστήματος και το οικονομικό προφίλ κάθε παραγωγού – φέτος η αγορά αναμένεται να «σφίξει» καθώς οι υψηλές τιμές σε συνδυασμό με τους υψηλούς κινδύνους για την παραγωγή λόγω των καιρικών φαινομένων, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο επισφαλειών.
Για παράδειγμα, ένας αγρότης που πέρυσι προμηθεύτηκε λιπάσματα αξίας 5.000 ευρώ, φέτος θα πρέπει να καταβάλλει για την ίδια ποσότητα 10.000 ευρώ.
Ήδη, σύμφωνα με πληροφορίες του powergame.gr, καταστήματα εφοδίων ζητούν από τις εταιρείες αύξηση του πιστωτικού ορίου και περισσότερες διευκολύνσεις για την αποπληρωμή, ενώ αντίστοιχα κινούνται και αγρότες προς τα καταστήματα.
Ωστόσο, είναι τόσο ισχυρό το κλίμα ρευστότητας στην αγορά που δύσκολα, με τα σημερινά δεδομένα, μπορεί υπάρξει θετική ανταπόκριση– τουλάχιστον όχι για καταστήματα και παραγωγούς χωρίς καλό πιστωτικό προφίλ.
Το φυσικό αέριο «καίει» τους αγρότες στην Ευρώπη
Αυτό ισχύει ακόμη κι αν διορθώσουν οι διεθνείς τιμές των λιπασμάτων, όπως έχει συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς οι εταιρείες, όπως παραδοσιακά συμβαίνει, φροντίζουν να «χτίζουν» σταδιακά τις προμήθειές τους στο χρόνο, με βάση την εκτιμώμενη ζήτηση, τις χρηματοροές και τα logistics τους.
Ειδικά τη φετινή σεζόν, όμως, η εκτίμηση της ζήτησης έχει εξαιρετικά υψηλό βαθμό δυσκολίας.
Το αρνητικό για τους Ευρωπαίους παραγωγούς είναι ότι οι έντονες διακυμάνσεις στις χρηματιστηριακές τιμές των λιπασμάτων αφορούν κυρίως στις ΗΠΑ. Κι αυτό διότι το πανάκριβο φυσικό αέριο στην Ευρώπη βάζει «φωτιά» και στην τιμή των λιπασμάτων (αποτελεί το 70-80% του συνολικού κόστους) κι έτσι οι τιμές τους διαμορφώνονται σε υψηλότερα επίπεδα απ’ ότι στην Αμερική και την Ασία, ενώ κατά το παρελθόν σε γενικές γραμμές συμβάδιζαν.
Για μια τάξη μεγέθους, η τιμή ενός ευρύτατα χρησιμοποιούμενου λιπάσματος, της ουρίας, κυμαίνεται στα 900 δολ. στην Ευρώπη, στα 700 στις ΗΠΑ και στα 400 στην Ασία.
Τον τελευταίο καιρό η τιμή της έχει βεβαίως μειωθεί από τα ψηλά των 950 δολ. ως αποτέλεσμα της μειωμένης ζήτησης (τις τελευταίες εβδομάδες η τιμή της στις ΗΠΑ έχει κινηθεί, ανοδικά και καθοδικά, σε εύρος τιμών 500 δολαρίων!), ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, οι εταιρείες και τα καταστήματα εφοδίων στην Ελλάδα έχουν ήδη «χτίσει» τις προμήθειές τους, άρα ο παραγωγός καλείται να πληρώσει τουλάχιστον διπλάσια τιμή από πέρυσι, 40 από 20 ευρώ τα 40 κιλά. Ακόμη ακριβότερα είναι άλλα λιπάσματα.
Γιατί είναι αυξημένες οι τιμές των λιπασμάτων
Πέντε είναι οι βασικοί λόγοι για τις αυξήσεις στις τιμές των λιπασμάτων, σύμφωνα με μελέτη του Παγκόσμιου Συμβουλίου Λιπασμάτων:
1. Ισχυρή ζήτηση των λιπασμάτων
Η παγκόσμια ζήτηση των λιπασμάτων αυξήθηκε κατά 6% το 2020/21, λόγω των νέων ισορροπιών στην αγορά λόγω της πανδημικής κρίσης. Τόσο η έμφαση που δόθηκε στην επισιτιστική ασφάλεια μέσω εξειδικευμένων πολιτικών μέτρων για τον αγροδιατροφικό τομέα, όσο και η ανάδειξη της σημασίας της πρωτογενούς παραγωγής, δηλαδή της γεωργίας, οδήγησαν στην αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης αγροτικών προϊόντων και κατ’ επέκταση τις τιμές τους αλλά και στην αύξηση της ζήτησης για λιπάσματα ώστε να αυξηθούν οι αποδόσεις των καλλιεργειών.
2. Ανακατατάξεις στην εφοδιαστική αλυσίδα
Η παραγωγή και προμήθεια λιπασμάτων το 2021 επηρεάστηκαν από ένα σύνολο δυσμενών συνθηκών, όπως οι καιρικές συνθήκες που επηρέασαν τις καλλιεργητικές πρακτικές, το υψηλό κόστος παραγωγής και μεταφοράς των προϊόντων, καθώς και οι υπάρχουσες γεωπολιτικές ανακατατάξεις διαμόρφωσαν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας στην παγκόσμια αγορά και επηρέασαν έντονα την εφοδιαστική αλυσίδα.
Κατά συνέπεια, πολλές μονάδες παραγωγής λιπασμάτων δεν διατήρησαν την προσφορά που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης της αγοράς, με αποτέλεσμα η διαθεσιμότητα λιπασμάτων να υπολείπεται των παγκόσμιων απαιτήσεων.
3. Υψηλές τιμές στις πρώτες ύλες
Η παραγωγική διαδικασία στη βιομηχανία λιπασμάτων και ειδικά των αζωτούχων λιπασμάτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη χρήση ενέργειας (φυσικού αερίου και παραγώγων πετρελαίου), η οποία είναι η πρώτη ύλη για την παραγωγή τους.
Σύμφωνα με στοιχεία από τον Παγκόσμιο Σύνδεσμο Λιπασμάτων, το 70-80% του κόστους παραγωγής αμμωνίας επηρεάζεται από το κόστος της ενέργειας.
Αντίστοιχα, η παραγωγή φωσφορικών λιπασμάτων λόγω της άμεσης χρήσης αμμωνίας και θείου ως πρώτη ύλη, επηρεάζονται επίσης από τη μεταβλητότητα που υπάρχει στον ενεργειακό κλάδο. Οι υψηλές τιμές ενέργειας που καταγράφθηκαν το 2021 επιβαρύνουν σημαντικά το κόστος παραγωγής πολλών λιπασμάτων σε όλο τον κόσμο.
4. Τοπικές πολιτικές αποφάσεις
Η μείωση της διαθεσιμότητας των λιπασμάτων το 2021 είχε ως αποτέλεσμα σε κάποια κράτη να εφαρμοστούν πολιτικές που προστατεύουν την τοπική παραγωγή, έτσι ώστε να διασφαλίσουν την εθνική παραγωγή αγροτικών προϊόντων και κατ’ επέκταση την εθνική επισιτιστική ασφάλεια.
Αυτές οι πολιτικές μείωσαν ή περιόρισαν τις εξαγωγές λιπασμάτων σε μεγάλες αγορές, όπως της Κίνας, της Ρωσίας και της Αιγύπτου, πιέζοντας ακόμη περισσότερο την παγκόσμια αγορά των λιπασμάτων.
5. Γεωπολιτικές ανακατατάξεις
Ο κλάδος των λιπασμάτων επηρεάζεται σημαντικά από τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις. Η επιβολή οικονομικών κυρώσεων και εμπάργκο που έθεσαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στη Λευκορωσία δημιουργούν ασταθείς συνθήκες που επηρέασαν και την αγορά των λιπασμάτων.
Με δεδομένο ότι, η Λευκορωσία είναι ένας από τους πέντε μεγαλύτερους προμηθευτές καλίου στην παγκόσμια αγορά καλίου και ο 3ος μεγαλύτερος εξαγωγέας, δημιουργήθηκε μεγάλη αβεβαιότητα στην αγορά.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
