Εξαγωγές φρούτων και λαχανικών: Οι πρωταγωνιστές και οι κίνδυνοι

Μία από τις καλύτερες χρονιές για τις ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών αποδεικνύεται το 2021 καθώς, παρά την απώλεια σημαντικού μέρους της παραγωγής κυρίως στα πυρηνόκαρπα (όπως τα ροδάκινα) λόγω του πενταπλού παγετού της Άνοιξης, βρέθηκαν μια ανάσα από το ρεκόρ όλων των εποχών του 2020.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής & Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών & Χυμών (Incofruit-Hellas), με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 10μηνο και εκτιμήσεις για Νοέμβριο-Δεκέμβριο, οι ελληνικές εξαγωγές νωπών φρούτων και λαχανικών το 2021

• σε αξία θα υπερβούν το 1,3 δισ. ευρώ, με σταθεροποιητικές τάσεις συγκριτικά με το 2020,
• ενώ σε όγκο, θα είναι ελαφρά μειωμένες κατά -6% συγκριτικά με την περασμένη χρονιά, κυρίως λόγω της μειωμένης παραγωγής εξαιτίας των καιρικών συνθηκών στα θερινά φρούτα και ιδιαίτερα τα πυρηνόκαρπα.

Αποτιμώντας τις εξαγωγικές επιδόσεις του 2021 σε δηλώσεις του στο powergame.gr ο ειδικός σύμβουλος Incofruit-Hellas Γιώργος Πολυχρονάκης αναδεικνύει:

• Το ρεκόρ που κατέγραψαν για ακόμη μια χρονιά τόσο σε αξία όσο και σε ποσότητα προϊόντα όπως τα ακτινίδια, τα μανταρίνια, οι φράουλες, τα καρπούζια και τα αγγούρια.
• Την εντυπωσιακή αύξηση της μεσοσταθμικής τιμής πώλησης ανά μονάδα βάρους σε ροδάκινα (32%), ακτινίδια (16%), φράουλες (33%), νεκταρίνια (26%), αγγούρια (13%) και ντομάτες (18%).
• Την αύξηση του κόστους που, σύμφωνα με έρευνα για τα αντίστοιχα προϊόντα στην Ισπανία κυμαίνεται στο 9-11% για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών και στο 11% για τη συσκευασία και τυποποίησή τους, ανάλογα με το προϊόν, αθροιστικά πάνω από 20%.
• Τη μείωση της κατανάλωσης νωπών φρούτων και λαχανικών στην ΕΕ κατά 8% το β’ εξάμηνο του 2021 συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 όταν, όμως, σημειώθηκε ρεκόρ κατανάλωσης λόγω της πανδημίας – συγκριτικά με το β’ εξάμηνο του 2019 η κατανάλωση το β’ εξάμηνο του 2021 είναι αυξημένη κατά 3-4%.

Κέρδη σε ΕΕ και ΗΠΑ– απώλειες σε Ηνωμένο Βασίλειο και Μέση Ανατολή

Όσον αφορά στις αγορές που κατευθύνονται τα ελληνικά νωπά φρούτα και λαχανικά, ο κ. Γ. Πολυχρονάκης αναδεικνύει ως κυρίαρχες τάσεις του 2021:

• Την εδραίωση της θέσης και μάλιστα με αύξηση του μεριδίου στις αγορές της Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης, που είναι και οι πλέον απαιτητικές.
• Την πολύ καλή πορεία στις αγορές των Βαλκανικών χωρών με την απώλεια προστιθέμενης αξίας και τον κίνδυνο για την ελληνική παραγωγή που επιφέρει η διακίνηση ατυποποίητων προϊόντων.
• Η διεύρυνση του μεριδίου αγοράς ειδικά για τα ακτινίδια στην αγορά των ΗΠΑ και γενικότερα στην Αμερική.
• Η απώλεια μικρού ποσοστού αγοράς σε τρίτες χώρες και συγκεκριμένα για τα ακτινίδια σε ΝοτιοΑνατολική Ασία και αραβική χερσόνησο για τα ακτινίδια (λόγω έλλειψης εμπορευματοκιβωτίων)και σε Αίγυπτο – Μέση Ανατολή για τα μήλα λόγω έντονου ανταγωνισμού από την Πολωνία (είχε μεγάλη παραγωγή φέτος και «χτύπησε» τις τιμές).
• Η απώλεια ποσοστού στην αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου, λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού και του πρόσθετου γραφειοκρατικού βάρους μετά το Brexit, απώλεια που φάνηκε εντονότερη στα επιτραπέζια σταφύλια.

Κίνδυνος λόγω Brexit και εμπάργκο Λευκορωσίας, πρόκληση οι νέες πολιτικές της ΕΕ

Για τη νέα χρονιά ο κ. Γ. Πολυχρονάκης εντοπίζει δύο κινδύνους και μία μείζονα πρόκληση για τις ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών:

• Τις αλλαγές που φέρνει το Brexit καθώς μετά την 1η Ιουλίου θα απαιτούνται πρόσθετα φυτοϋγειονομικά πιστοποιητικά για τις ελληνικές εξαγωγές στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόκειται, όπως επισημαίνει, για αγορά που δεν πρέπει να χαθεί καθώς αφ’ ενός απορροφά περίπου το 11% των ελληνικών εξαγωγών και αφ’ ετέρου σε πολύ καλές τιμές – για παράδειγμα στα επιτραπέζια σταφύλια η τιμή στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι διπλάσια της Γερμανίας.
• Το εμπάργκο που επιβάλλει η Λευκορωσία στις χώρες της ΕΕ από 1ης Ιανουαρίου 2022. Η Λευκορωσία είναι σημαντική αγορά για τα ελληνικά προϊόντα (απορροφά πάνω από το 10% των ελληνικών εξαγωγών προς τρίτες χώρες) καθώς αποτελεί πλέον τη βασική δίοδο για την αγορά της Ρωσίας, η οποία επίσης έχει επιβάλλει εμπάργκο στα προϊόντα των χωρών της ΕΕ.

Η μεγάλη πρόκληση είναι βεβαίως η εφαρμογή των δύο νέων πολιτικών της ΕΕ στο πλαίσιο της «Πράσινης Συμφωνίας», «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» και για τη βιοποικιλότητα, με τον κ. Πολυχρονάκη να υπογραμμίζει ότι ο αντίκτυπός τους «θα επηρεάσει την αγροτική παραγωγή στην ΕΕ, με λιγότερους όγκους και ενδεχομένως χαμηλότερης ποιότητας αναφορικά με την εμφάνιση των προϊόντων. Αυτή η εξέλιξη, πιθανά θα οδηγήσει σε αυξήσεις των τιμών, λιγότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές και περισσότερες εισαγωγές αγροτικών προϊόντων προκειμένου να διασφαλιστεί η εφοδιαστική αλυσίδα».

Σημαντικό πρόβλημα η έλλειψη εργατικού δυναμικού

Ο κ. Γ. Πολυχρονάκης τονίζει ότι για να διατηρηθεί η βιωσιμότητα των  καλλιεργειών στην ΕΕ «χρειάζεται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρέμβει για να διορθωθεί η υφιστάμενη ανισορροπία στην ενωσιακή αγορά με τις εισαγωγές φρούτων και λαχανικών από τρίτες χώρες (17 εκατ. τόνων έναντι 5 εκατ. τόνων εξαγωγών). Οι εισαγωγές δεν υπόκεινται στις ίδιες παραγωγικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές απαιτήσεις με τις ενωσιακές-κοινοτικές  παραγωγές».

Σε εθνικό επίπεδο κρίνει επιβεβλημένη την αντιμετώπιση της μεγάλης έλλειψης εργατικού δυναμικού καθώς, όπως αναφέρει, «λόγω των lockdown το 2020 πολλοί αλλοδαποί εργάτες γης εγκατέλειψαν την χώρα μας». Προτείνει ακόμη τη μελέτη των καταναλωτικών τάσεων στις διεθνείς αγορές για τη χάραξη προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των καλλιεργούμενων οπωροκηπευτικών με έμφαση στα παραδοσιακά. «Απαιτείται χάραξη ζωνών καλλιέργειας κατ είδος,  εμπλουτισμός με νέες ποικιλίες και  επέκταση ημερολογιακά της συγκομιδής, μεταποίησης και εμπορίας», σημειώνει ο κ. Γ. Πολυχρονάκης.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!