THEPOWERGAME
Οι 19 συνδεδεμένες ενισχύσεις και τα ισάριθμα οικολογικά σχήματα αναμένεται να αποτελέσουν τα σημεία τα οποία θα κυριαρχήσουν στις συζητήσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ελληνικής κυβέρνησης για την οριστικοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου της Ελλάδας στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-27.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων σχεδιάζει έως την Πέμπτη να έχει υποβάλει στις Βρυξέλλες το Στρατηγικό Σχέδιο στο σύνολό του (το σχέδιο υποβάλλεται ηλεκτρονικά, δηλαδή «ανεβαίνει» σε ειδική πλατφόρμα) κι έτσι η Ελλάδα, για πρώτη φορά στα χρονικά, θα συγκαταλέγεται στις πρωτοπόρες χώρες της ΕΕ όσον αφορά στην προετοιμασία για την ΚΑΠ. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι χθες η Ελλάδα και η Ιρλανδία προηγούνταν και μάλιστα με διαφορά από τις υπόλοιπες χώρες-μέλη.
Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις και καθώς έχουν γίνει προκαταρκτικές συζητήσεις με αρμόδια στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ενδιαφέρον κατά τη φάση των συζητήσεων για την οριστικοποίηση του Σχεδίου (υπολογίζεται τα Στρατηγικά Σχέδια να έχουν εγκριθεί από την Ευρ. Επιτροπή Απρίλιο-Μάιο) εστιάζεται σε δύο κυρίως θέματα:
- Τις συνδεδεμένες ενισχύσεις, συνολικού προϋπολογισμού 1 δις ευρώ για τα 19 προϊόντα που η Ελλάδα περιλαμβάνει στην πρότασή της (σημειώνεται ότι συνδεδεμένη ενίσχυση χορηγείται και σ’ ένα 20 προϊόν, το βαμβάκι, η οποία διέπεται όμως από άλλο καθεστώς – ο προϋπολογισμός της στη νέα ΚΑΠ ανέρχεται στα 920 εκατ. ευρώ). Η γενική κατεύθυνση των Βρυξελλών είναι για πολύ λιγότερες συνδεδεμένες ενισχύσεις καθώς άλλωστε υπάρχουν χώρες, όπως η Γερμανία, που δεν έχουν ούτε μία. Μένει να φανεί πόσες τελικά θα περιλαμβάνονται στο τελικό κείμενο του Στρατηγικού Σχεδίου για την Ελλάδα, με το «καμπανάκι» να «χτυπά» κυρίως για εκείνες που θεωρούνται υδροβόρες. Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα είναι η βιομηχανική τομάτα, για την οποία πάντως υπάρχει το αντεπιχείρημα ότι οι παραγωγοί (και λήπτες της συνδεδεμένης ενίσχυσης) χρησιμοποιούν μεθόδους ορθολογικής χρήσης νερού, όπως η στάγδην άρδευση. Η διαπραγμάτευση αναμένεται με ενδιαφέρον, αν ληφθούν υπ’ όψιν οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν για τις 11 συνδεδεμένες ενισχύσεις που δεν περιλαμβάνονταν στο αρχικό σχέδιο του υπουργείου.
- Τα «οικολογικά σχήματα», ύψους 2,128 δις ευρώ. Αποτελούν το 25% των άμεσων ενισχύσεων. Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει καταρτίσει λίστα με 19 οικολογικά σχήματα, από τα οποία θα επιλέγουν οι παραγωγοί και θα εφαρμόζουν αυτό που ταιριάζει στην καλλιέργειά τους. Η εκτίμηση που υπάρχει είναι ότι οι έλληνες αγρότες και κτηνοτρόφοι δεν θα έχουν πρόβλημα να τα εφαρμόσουν. Το θέμα είναι, όμως, τι θα αποφανθεί η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που εκτιμάται ότι θα τηρήσει σκληρή στάση απέναντι σε όλες τις χώρες όσον αφορά στην περιβαλλοντική διάσταση των Στρατηγικών τους Σχεδίων με αιχμή τα «οικολογικά σχήματα».
Οι μεταρρυθμίσεις της νέας ΚΑΠ
Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, οι αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις που επιφέρει η νέα ΚΑΠ 2023-27, είναι οι εξής:
- «Καταργούνται τα ιστορικά δικαιώματα και αυξάνεται η ανταγωνιστικότητα. Η κατάργηση γίνεται σταδιακά από το 2022 με συγκεκριμένα βήματα έως το 2026, βάζοντας τέλος στις ανισότητες και στρεβλώσεις του παρελθόντος
- Ενισχύονται οι μικρές και μεσαίες εκμεταλλεύσεις μέσω της αναδιανεμητικής ενίσχυσης από το 2023 και ανατρέπεται η διαχρονική ανισοκατανομή της καταβολής των ενισχύσεων όπου το 30% των δικαιούχων της βασικής ενίσχυσης εισέπραττε μέχρι σήμερα το 80% των πόρων.
- Διατηρείται το υφιστάμενο καθεστώς συνδεδεμένων ενισχύσεων, ενώ παράλληλα ενισχύεται η κτηνοτροφία, οι ζωοτροφές, τα ψυχανθή, ενισχύοντας τον σχετικό προϋπολογισμό με πάνω από 35 εκ. ετησίως.
- Ενσωματώνονται στον Στρατηγικό Σχέδιο γεωργικές πρακτικές επωφελείς για το κλίμα και το περιβάλλον και η εφαρμογή των 19 οικολογικών σχημάτων άμεσα προσιτών στους Έλληνες αγρότες.
- Στηρίζονται οι βιολογικές καλλιέργειες,.
- Ενισχύεται η οικονομία των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών με μεταφορά επιπλέον πόρων από τον Πυλώνα Ι στον Πυλώνα ΙΙ.
- Γίνεται επένδυση στους Νέους Αγρότες, με αύξηση του προϋπολογισμού για τους νέους αγρότες κατά 50%.
- Δημιουργείται Εθνικό Δίκτυο Γεωργικών Συμβουλών και αυξάνεται η παραγωγικότητα.
- Ενδυναμώνεται η αγροτική εκπαίδευση – κατάρτιση, δημιουργώντας το ΑKIS, ένα σύγχρονο σύστημα που καλύπτει τις ανάγκες των παραγωγών και λειτουργεί σε τρία επίπεδα: εκπαίδευση – κατάρτιση, παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και έρευνα».