Έρχονται οι Πρότυπες Προτάσεις

Μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει ψηφιστεί το σχέδιο νόμου για τις «Πρότυπες προτάσεις», ενός νέου μοντέλου υλοποίησης έργων, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Υποδομών, Κ. Καραμανλής. Στην αγορά κατασκευών ζητούν, όμως, να εφαρμοστεί μικρότερο πλαφόν από τα 200 εκατ. ευρώ προκειμένου να ενταχθεί ένα έργο στο συγκεκριμένο μοντέλο. Ζητούν, επίσης, να αυξηθεί η αποζημίωση που θα λαμβάνει ο επενδυτής που πρότεινε και «ωρίμασε» ένα έργο για λογαριασμό του Δημοσίου στην περίπτωση που δεν επικρατήσει στον σχετικό διαγωνισμό.

Όπως επισημαίνεται και στην πρόσφατη έκθεση του ΙΟΒΕ για τον κατασκευαστικό κλάδο, η πρόβλεψη για πλαφόν προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ «αν ισχύσει, περιορίζει το αντικείμενο των “Πρότυπων προτάσεων” σε πολύ μεγάλα έργα και σε λίγους συμμετέχοντες που έχουν τη δυνατότητα να υλοποιήσουν έργα τέτοιας κλίμακας. Στην ουσία, αφήνει αναξιοποίητη τη δυνατότητα καινοτομικών προτάσεων ή ενίσχυσης της ωρίμανσης για έργα με αρκετά μικρότερο προϋπολογισμό σε όλη τη χώρα, τα οποία ωστόσο μπορεί να τεκμηριώνεται ότι έχουν σημαντική αξία».

Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, το μοντέλο των «Πρότυπων προτάσεων» θα αφορά έργα ΣΔΙΤ ή παραχωρήσεων τα οποία ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει να προτείνει ή/και να ωριμάσει για λογαριασμό του Δημοσίου. Τα έργα θα πρέπει να μην έχουν ενταχθεί οριστικά στον σχεδιασμό της εκάστοτε αναθέτουσας Αρχής, αλλά και να μην αντιτίθενται στον σχεδιασμό της Πολιτείας.

Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση των υπουργείων Υποδομών ή Περιβάλλοντος, το νέο μοντέλο θα μπορεί να αξιοποιηθεί και για έργα που έχουν ενταχθεί στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά παρουσιάζουν πολύ χαμηλό επίπεδο ωρίμανσης. Στην αγορά θεωρούν πως «ενδεχομένως θα μπορούσε να προβλεφθεί και η αξιοποίηση των προτάσεων καινοτομίας για έργα που, ενώ έχουν “ωριμότητα”, δεν έχουν εξασφαλίσει άμεση χρηματοδότηση».

Ο ιδιωτικός φορέας που καταθέτει πρόταση έχει πλεονέκτημα στον διαγωνισμό που ακολουθεί. Η αναθέτουσα Αρχή είναι υποχρεωμένη εντός τριμήνου να αξιολογήσει την πρόταση και να την εγκρίνει ή να την απορρίψει. Αν η πρόταση γίνει δεκτή, τότε πραγματοποιείται διαγωνισμός. Αν η προσφορά του ιδιωτικού φορέα που πρότεινε το έργο είναι υψηλότερη από την καλύτερη προσφορά μέχρι συγκεκριμένο ύψος, έχει δικαίωμα υποκατάστασης επί της καλύτερης προσφοράς (Swiss Challenge System). Δηλαδή, η ανάληψη του έργου θα γίνει από τον ιδιωτικό φορέα που υπέβαλε την αρχική πρόταση, ενώ ο μειοδότης θα έχει δικαίωμα αποζημίωσης. Αν η διαφορά μεταξύ του μειοδότη και του ιδιωτικού φορέα που πρότεινε το έργο είναι αρκετά μεγάλη ή αν ο προτείνων δεν ασκήσει το δικαίωμα υποκατάστασης, το έργο κατοχυρώνεται στην πλέον συμφέρουσα προσφορά. Στην περίπτωση αυτή, ο μειοδότης είναι υποχρεωμένος να παρέχει αποζημίωση στον προτείνοντα.

Στην πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ τονίζεται πως «οι “Πρότυπες προτάσεις” συμπληρώνουν την παραδοσιακή μέθοδο, όπου το κράτος σχεδιάζει, αναπτύσσει και αναθέτει έργα κατόπιν διαγωνισμών. Ειδικότερα, ενώ παραδοσιακά ο δημόσιος τομέας σχεδιάζει και αναθέτει μέσω διαγωνισμού σε ιδιώτες την υλοποίηση των τεχνικών έργων υποδομής, με τις “Πρότυπες προτάσεις” ουσιαστικά διευρύνεται η λογική των κλασικών έργων ΣΔΙΤ, καθώς μια ιδιωτική εταιρεία επιτρέπεται να αποστείλει με δική της πρωτοβουλία στο Δημόσιο μελέτη για την πραγματοποίηση ενός έργου που μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν εντάσσεται στον κρατικό προγραμματισμό. Η πρόταση αυτή είναι υποχρεωτικά ανταποδοτική, για να είναι και χρηματοδοτήσιμη. Ο ρόλος του Δημοσίου μετά την υποβολή της πρότασης από τον ιδιωτικό φορέα είναι να ελέγξει αν η συγκεκριμένη πρόταση συνάδει με τις οικονομικές και κοινωνικές ανάγκες και να δημιουργήσει συνθήκες ανταγωνισμού για την υλοποίηση του έργου (προδιαγραφές, τιμολόγηση, κ.λπ.)».

Η διαδικασία αυτή «θεωρείται ότι μπορεί να προσφέρει ευελιξία στον σχεδιασμό των έργων, παρέχοντας λύσεις, τεχνικά και οικονομικά καλά σχεδιασμένες. Η υποβολή πρότασης εκ μέρους του ιδιωτικού φορέα δεν είναι δεσμευτική για το Δημόσιο, το οποίο μπορεί να ζητήσει από τον προτείνοντα να την εξειδικεύσει, υποβάλλοντας προμελέτες και αναλυτικό οδικό χάρτη, καθώς και επιστολές δέσμευσης από χρηματοδοτικούς οργανισμούς, ή να πραγματοποιήσει διαγωνισμό για πληρέστερη μελέτη».

Οι στόχοι μέσα από το νέο πλαίσιο για τις δημόσιες συμβάσεις

Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα του προηγούμενου θεσμικού πλαισίου, φέτος η κυβέρνηση προχώρησε σε αναμόρφωση του νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις. Κύριοι στόχοι ήταν:

• Απλοποίηση και διασαφήνιση των διατάξεων.
• Μείωση της γραφειοκρατίας και του διοικητικού βάρους για τις αναθέτουσες Αρχές και τους οικονομικούς φορείς.
• Αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης δημόσιων συμβάσεων.
• Επέκταση της χρήσης των ηλεκτρονικών εργαλείων (e-procurement), με μείωση του κατωφλιού προϋπολογισμού για το οποίο μπορεί να γίνει χρήση τους.
• Αύξηση της διαφάνειας και της συμμετοχής των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις διαδικασίες ανάθεσης δημόσιων συμβάσεων.
• Αντιμετώπιση προβλημάτων, όπως το ζήτημα των υπερβολικά χαμηλών προσφορών και η υπερβολική προσκόλληση στην τυπικότητα έναντι της ουσίας των προσφορών.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!