Έργα με προϋπολογισμό άνω των 200 εκατ. ευρώ από τα υπουργεία Υποδομών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) ή φορείς που εποπτεύονται από αυτά, που παρουσιάζουν χαρακτηριστικά καινοτομίας και πολυπλοκότητας, μπορούν να ενταχθούν στο μοντέλο των πρότυπων προτάσεων σύμφωνα με το σχέδιο νόμου που τέθηκε την Πέμπτη σε δημόσια διαβούλευση.
Το μοντέλο των Πρότυπων Προτάσεων θα αφορά έργα ΣΔΙΤ ή παραχωρήσεων τα οποία ο ιδιωτικός τομέας αναλαμβάνει να προτείνει ή / και να ωριμάσει για λογαριασμό του Δημοσίου. Τα έργα θα πρέπει να μην έχουν ενταχθεί οριστικά στον σχεδιασμό της εκάστοτε αναθέτουσας αρχής, αλλά και να μην αντιτίθενται στον σχεδιασμό της πολιτείας. Κατ’ εξαίρεση, με απόφαση των υπουργείων Υποδομών ή ΥΠΕΝ, το νέο μοντέλο θα μπορεί να αξιοποιηθεί και για έργα που έχουν ενταχθεί στον σχεδιασμό της αναθέτουσας αρχής ή στο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά παρουσιάζουν πολύ χαμηλό επίπεδο ωρίμανσης.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει πως πρότυπες προτάσεις μπορούν να κατατίθενται αποκλειστικά κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο κάθε τριμήνου στην Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων που θα συσταθεί και μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας. Ο κατασκευαστής ή επενδυτής που προτείνει την «Πρότυπη Πρόταση» καταθέτει μεταξύ άλλων προμελέτη του προτεινόμενου έργου, μελέτη κόστους-οφέλους του έργου, πρόταση σχετικά με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, δημόσιες και ιδιωτικές, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αναλυτικό χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης, κ.α.
Για την υποβολή της πρότυπης πρότασης απαιτείται η καταβολή παραβόλου, υπέρ του Δημοσίου, ύψους ίσου με ποσοστό ένα τοις χιλίοις (1‰) επί της προϋπολογιζόμενης αξίας του έργου. Ο προτείνων δύναται να αποσύρει οποτεδήποτε την πρότυπη πρόταση που υπέβαλε. Εφόσον ο προτείνων αποσύρει την πρότυπη πρόταση μέχρι την ολοκλήρωση της αξιολόγησής της από την Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων, επιστρέφεται στον προτείνοντα ποσό του παραβόλου που αντιστοιχεί σε ποσοστό έως τριάντα τοις εκατό (30%) της αξίας του, με πράξη της Επιτροπής Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων. Σε περίπτωση μεταγενέστερης απόσυρσης πρότυπης πρότασης, το καταβληθέν ποσό παραβόλου δεν επιστρέφεται. Εάν ο προτείνων αποσύρει πρότυπη πρόταση, δεν δικαιούται να επανέλθει με νέα πρότυπη πρόταση ως προς το ίδιο έργο υποδομής για χρονική περίοδο έξι μηνών.
Η διαδικασία αξιολόγησης της πρότυπης πρότασης από την Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων ολοκληρώνεται εντός ενενήντα ημερών από την ημερομηνία κατάθεσης. Η ίδια επιτροπή καθορίζει και το κόστος υποβολής της Πρότυπης Πρότασης για τον προτείνοντα (κόστος μελετών, κλπ). Στη συνέχεια υποβάλλει την εισήγησή της στον υπουργό, στην αρμοδιότητα του οποίου εμπίπτει η εκτέλεση του έργου ή στην εποπτεία του οποίου υπάγεται η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας του έργου, προς έγκριση. Ο Υπουργός δύναται να αναπέμπει την εισήγηση προς την Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων, σε περίπτωση που κρίνει ότι η πρότυπη πρόταση χρήζει περαιτέρω αξιολόγησης ή περαιτέρω διευκρίνισης ως προς επιμέρους παραμέτρους της ή εφόσον κρίνει ότι η πρότυπη πρόταση χρήζει περαιτέρω προσαρμογών και τροποποιήσεων. Σε αυτή την περίπτωση, η Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων υποβάλλει νέα εισήγηση προς τον αρμόδιο Υπουργό εντός 30 ημερών.
Αν η πρόταση γίνει δεκτή από τον υπουργό τότε την εισάγει, με πρότασή του, την πρότυπη πρόταση προς τελική κρίση στην Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας.
Από την έκδοση της απόφασης έγκρισης της πρότυπης πρότασης από την Κυβερνητική Επιτροπή Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, ο προτείνων θεμελιώνει δικαίωμα διεκδίκησης, καθώς και δικαίωμα καταβολής σε αυτόν των εξόδων προετοιμασίας της πρότυπης πρότασης. Σε περίπτωση απόρριψης της πρότυπης πρότασης, ο προτείνων δεν αποζημιώνεται.
Ο διαγωνισμός και η αποζημίωση στον προτείνοντα
Στη συνέχεια, ακολουθεί ο διαγωνισμός από τον αρμόδιο κρατικό φορέα. Το σχέδιο νόμου προβλέπει πως «εφόσον, μετά την ολοκλήρωση του σταδίου εξέτασης και αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών, ο προτείνων δεν έχει τεθεί πρώτος στον πίνακα κατάταξης, η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας υποχρεούται να καλέσει τον προσφέροντα που κατατάσσεται πρώτος, τον προτείνοντα, καθώς και τους προσφέροντες που έχουν καταταγεί σε θέση μεταξύ του πρώτου στον πίνακα κατάταξης και του προτείνοντος, προκειμένου να υποβάλουν βελτιωμένες οικονομικές προσφορές («δικαίωμα διεκδίκησης»), εντός εύλογης προθεσμίας, η οποία δεν δύναται να είναι μεγαλύτερη των είκοσι ημερών».
Εάν οριστικός ανάδοχος της σύμβασης ανακηρύσσεται διαγωνιζόμενος που δεν είναι ο προτείνων, ο οριστικός ανάδοχος υποχρεούται να καταβάλει στον προτείνοντα τα έξοδα προετοιμασίας της πρότυπης πρότασης, όπως έχουν προσδιορισθεί από την Επιτροπή Αξιολόγησης Πρότυπων Προτάσεων, εντός εξήντα ημερών από την ανακήρυξή του σε οριστικό ανάδοχο. Σε περίπτωση οριστικής απόρριψης της προσφοράς του προτείνοντος σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ανάθεσης, ο προτείνων δικαιούται ομοίως να λάβει από τον οριστικό ανάδοχο τα έξοδα προετοιμασίας της πρότυπης πρότασης.
Ο προσωρινός ανάδοχος, εφόσον δεν είναι ο προτείνων, υποχρεούται να καταθέσει στην αναθέτουσα αρχή ή στον αναθέτοντα φορέα πρόσθετη εγγύηση ποσού ίσου με τα έξοδα προετοιμασίας της πρότυπης πρότασης εντός 10 ημερών από την κοινοποίηση σε αυτόν της απόφασης της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα με την οποία αυτός ανακηρύσσεται προσωρινός ανάδοχος.
Τέλος, το σχέδιο νόμου προβλέπει και άλλες περιπτώσεις κατά τις οποίες ο προτείνων διατηρεί δικαίωμα αποζημίωσης.
