Από το δίκτυο της Βόρειας Ελλάδας ενδέχεται να ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) για την ανάταξη και συντήρηση του σιδηροδρόμου, καθώς το κουβάρι στα δύο άλλα τμήματα (Πειραιάς – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – βόρεια σύνορα και Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» – Κιάτο) είναι αρκετά μπλεγμένο.
Η κυβέρνηση έχει εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης, με χρηματοδότηση 130 εκατ. ευρώ, ένα τεράστιο έργο ΣΔΙΤ, ύψους 1,3 δισ. ευρώ και τρεις διαγωνισμούς, ώστε να αντιμετωπιστεί επιτέλους το πρόβλημα με τη συντήρηση και αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου. Πρόκειται για εκκρεμότητα που λειτουργεί εδώ και χρόνια ως βαρίδι για την ανάπτυξη των σιδηροδρομικών μεταφορών. Σε δεκάδες σημεία του δικτύου παρατηρούνται προβλήματα, οι βλάβες είναι συνεχείς, με αποτέλεσμα η ταχύτητα και η χωρητικότητα να είναι περιορισμένες. Ο ΟΣΕ λόγω των μεγάλων ελλείψεων σε προσωπικό και της εξαιρετικά περιορισμένης χρηματοδότησης αδυνατεί να ανταποκριθεί.
Οι ανάδοχοι των τριών διαγωνισμών θα υπογράψουν δεκαετείς συμβάσεις και θα αμείβονται με πληρωμές διαθεσιμότητας που υπολογίζονται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ ετησίως. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ Σπ. Πατέρας επισημαίνει στο powergame.gr πως η άσκηση για το σχεδιασμό του μεγάλου ΣΔΙΤ είναι δύσκολη καθώς σε ορισμένα τμήματα του δικτύου (όπως από το Κιάτο μέχρι την Αθήνα και σε τμήμα του δικτύου Αθηνών – Θεσσαλονίκης) υπάρχουν ήδη συμβάσεις συντήρησης που λήγουν σε τρία ή τέσσερα χρόνια. Συνεπώς πως θα εγκατασταθεί ο ανάδοχος του ΣΔΙΤ όταν ήδη υπάρχει σύμβαση συντήρησης; «Οι ανάδοχοι πρέπει να εγκαθίστανται σταδιακά όταν λήγουν οι υφιστάμενες συμβάσεις» λέει ο κ. Πατέρας.
Γι’ αυτό και εξετάζεται να ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί από το δίκτυο Μακεδονίας – Θράκης (Φλώρινα – Ορμένιο) που δεν υπάρχουν αντίστοιχες συμβάσεις. Όμως θα καταβάλλονται δαπάνες συντήρησης και ανάταξης στο παλαιό δίκτυο όταν σχεδιάζεται νέα σιδηροδρομική γραμμή στο τμήμα Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Τοξότες και αναβάθμιση του τμήματος Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο; Οριστικές απαντήσεις προς το παρόν δεν υπάρχουν καθώς ο σχεδιασμός βρίσκεται σε εξέλιξη.
Για να προχωρήσουν οι διαγωνισμοί πρέπει να εγγραφεί στον προϋπολογισμό το κονδύλι των 100 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τις πληρωμές διαθεσιμότητας. Επιπλέον, πρέπει να συνταχθούν οι σχετικοί φάκελοι και να προωθηθούν προς έγκριση στην Ειδική Γραμματεία ΣΔΙΤ και στην αρμόδια διυπουργική επιτροπή.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΣΕ, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να έχουν δημοπρατηθεί και οι τρεις διαγωνισμοί για το ΣΔΙΤ ανάταξης και συντήρησης μέχρι το τέλος του 2022 και να υπάρχουν ανάδοχοι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023.
Παράλληλα με το ΣΔΙΤ για την αναβάθμιση και συντήρηση του δικτύου, στον ΟΣΕ προωθούν και μία ακόμα Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, ύψους 50 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία, επίσης, θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Πρόκειται για τεχνολογικό έργο που περιλαμβάνει την ανάπτυξη συγκεκριμένων συστημάτων και υπηρεσιών από τον ΟΣΕ όπως συστήματα διαχείρισης εισιτηρίων και τηλεματικής με στόχο τουλάχιστον το 60% των επιβατών να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά εισιτήρια μέχρι το 2025, υποδομή για έξυπνους σταθμούς, διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων σε τρένα και σταθμούς και σύστημα τηλεματικής οχημάτων (θα ενημερώνονται οι επιβάτες με ακρίβεια για την ώρα άφιξης των συρμών).
Προβλέπεται πως οι εργασίες θα ολοκληρωθούν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025 και ο ανάδοχος στη συνέχεια θα λειτουργεί τα συστήματα. Το έργο είναι, επίσης, σύνθετο καθώς τα συστήματα πρέπει να εξασφαλίζουν διαλειτουργικότητα (π.χ. για το τμήμα του προαστιακού) με τα υφιστάμενα συστήματα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου στα μέσα μαζικής μεταφοράς της Αθήνας.
