THEPOWERGAME
Υπό διαμόρφωση είναι τα σχήματα στα οποία θα συμμετέχουν κατασκευαστικοί όμιλοι, προμηθευτές εξοπλισμού από τομείς όπως ο φωτισμός και η ψύξη / θέρμανση, αλλά και η τεχνολογία που θα διεκδικήσουν τα έργα ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων σε επιχειρήσεις και Δημόσιο, για τα οποία θα ενεργοποιηθούν κεφάλαια κοντά στα 2 δισ. ευρώ.
Αν και μέχρι σήμερα, δεν έχουν ανακοινωθεί λεπτομέρειες για το πρόγραμμα «Ηλέκτρα» και το «Εξοικονομώ Επιχειρώντας» που απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αρκετοί στην αγορά θεωρούν πως θα αξιοποιηθούν και οι Συμβάσεις Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ).
Μέσω των συγκεκριμένων συμβάσεων ο ανάδοχος επενδύει δικά του κεφάλαια για την εγκατάσταση του απαραίτητου εξοπλισμού (φωτιστικά, συστήματα ψύξης / θέρμανσης, συστήματα ελέγχου και μέτρησης, κ.α.) και στη συνέχεια αμείβεται, π.χ. ανά τρίμηνο, με ποσοστό από το όφελος που έχει ο δημόσιος φορέας ή η επιχείρηση μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας. Επιπλέον αναλαμβάνει να συντηρεί το σύστημα για συγκεκριμένη χρονική περίοδο που προβλέπεται στη σύμβαση ΣΕΑ. Το μοντέλο εφαρμόζεται ήδη σε έργα οδοφωτισμού και παρά τις ενστάσεις ορισμένων θεωρείται περισσότερο επιτυχημένο σε σχέση με μια κλασσική σύμβαση προμήθειας εξοπλισμού.
Αυτό το μοντέλο επιδιώκεται να εφαρμοστεί στο πρόγραμμα «Ηλέκτρα» για την επιτάχυνση της ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων του δημοσίου και του ευρύτερου δημοσίου τομέα. Η κυβέρνηση έχει ήδη εξασφαλίσει περίπου μισό δισ. ευρώ (και με συμβολή της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων μέσω δανείου 375 εκατ. ευρώ) και προβλέπει πως με την αναμενόμενη μόχλευση (τα κεφάλαια που θα επενδύσουν τα υπό διαμόρφωση επιχειρηματικά σχήματα) τα κεφάλαια μπορούν να φτάσουν το ένα δισ. ευρώ.
Επιπλέον 200 εκατ. ευρώ έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ στο Δημόσιο» που αφορά την ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση υποδομών και κτιρίων του Δημοσίου και της τοπικής αυτοδιοίκησης και ενεργειακή αναβάθμιση του οδοφωτισμού, με την σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα, δηλαδή, στο οποίο επίσης θα υπάρξει μόχλευση πόρων, δεν αφορά μόνο κτίρια. Αφορά και άλλες υποδομές όπως ο οδοφωτισμός και στην ουσία «πριμοδοτεί» τις ΣΕΑ.
Όπως είχε υποστηρίξει πρόσφατα στην Βουλή ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας η επιτάχυνση της ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης. Μέχρι το 2030, επιδιώκεται η ενεργειακή αναβάθμιση 600.000 δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, με χρηματοδότηση από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ, καθώς και ιδιωτικών κεφαλαίων.
Εκτός από το «Ηλέκτρα» στο ΥΠΕΝ ετοιμάζουν και το «Εξοικονομώ Επιχειρώντας» για μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς και κάθετα προγράμματα π.χ. για τον τουρισμό με στόχο, πάλι μαζί με τη μόχλευση, να διατεθούν συνολικά κεφάλαια κοντά στο ένα δισ. ευρώ. Στο Ταμείο Ανάπτυξης προβλέπονται κονδύλια 450 εκατ. ευρώ για το «Εξοικονομώ Επιχειρώντας» με στόχο την «ενίσχυση των ενεργειών βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με στόχο εξοικονόμηση κατ’ ελάχιστον 30%». Περιλαμβάνονται ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση παραγωγικών διαδικασιών, συστήματα ανάκτησης θερμότητας στο πλαίσιο παραγωγικών διαδικασιών, εγκατάσταση «έξυπνων» ενεργειακών συστημάτων, ηλεκτρικά οχήματα διανομής κ.λπ.
Τα προγράμματα εξοικονόμησης για Δημόσιο και επιχειρήσεις έρχονται να συμπληρώσουν το νέο κύκλο του «Εξοικονομώ Κατ΄Οίκον» μέσω του οποίου αναμένεται να πραγματοποιηθούν επενδύσεις για την ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών που θα ξεπεράσουν τα 3 δισ. ευρώ την επόμενη πενταετία και θα χρηματοδοτηθούν από πόρους του ΕΣΠΑ 2021-2027 και του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο κ. Σκρέκας έχει υποστηρίξει πως ο νέος κύκλος του «Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον» και το πρόγραμμα για τις μικρομεσαίες θα ξεκινήσουν μέσα στο καλοκαίρι.
Την ίδια στιγμή, πάντως, το υπουργείο έχει προκηρύξει πρόσφατα διαγωνισμό για την επιλογή συμβούλου που θα αναλάβει στην ουσία να καταρτίσει το νέο πλαίσιο εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια (από κατοικίες μέχρι ξενοδοχεία, καταστήματα και γραφεία). Στην αγορά αναρωτιούνται αν τα προγράμματα θα βγουν στον αέρα πριν ολοκληρωθεί το έργο του συγκεκριμένου συμβούλου που αναλαμβάνει, μεταξύ άλλων, να επικαιροποιήσει και τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ).