THEPOWERGAME

Την Παρασκευή, στη συνεδρίαση των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα εκτυλιχθεί ένα ακόμα επεισόδιο στην πολύμηνη μάχη μεταξύ κρατών – μελών για το αν θα χρηματοδοτούνται στο μέλλον διακρατικά έργα φυσικού αερίου, με βάση τη νέα κοινοτική νομοθεσία για τα διευρωπαϊκά έργα (TEN-E Regulation). Μια μάχη από την οποία εξαρτάται και η τύχη του αγωγού φυσικού αερίου EastMed που προωθούν Ελλάδα – Κύπρος και Ισραήλ με στόχο τη μεταφορά αερίου από τα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την Κεντρική και Δυτική Ευρώπη.
Η πρόταση που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του 2020 προβλέπει πως τα έργα φυσικού αερίου δεν θα μπορούν να ενταχθούν στο εξής στα λεγόμενα «Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος» (Projects of Common Interest – PCI). Όμως το σχέδιο που κατέθεσε η πορτογαλική προεδρία ενόψει της συζήτησης της Παρασκευής διέρρευσε με αποτέλεσμα να προκληθεί σοβαρή αντίδραση από 11 κράτη – μέλη που θεωρούν πως αφήνει «παράθυρα» ώστε να συνεχιστεί η χρηματοδότηση διακρατικών έργων φυσικού αερίου.
Η πρόταση των Πορτογάλων
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόταση των Πορτογάλων προβλέπει πως τόσο ο αγωγός EastMed, όσο και ο αγωγός Melita που θα συνδέει την Μάλτα με την Ιταλία, πρέπει να παραμείνουν στον κατάλογο των «Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος», που θα μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση, καθώς διασυνδέουν την Μάλτα και την Κύπρο με το διευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου. Ο EastMed και ο Melita, περιλαμβάνονται σε μια μακριά λίστα 74 «Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος» που συνδέονται με φυσικό αέριο ή άλλα ορυκτά καύσιμα. Από τις συζητήσεις στην Βρυξέλλες για το TEN-E Regulation θα εξαρτηθεί πόσα θα παραμείνουν στην τελική λίστα που αναμένεται προς το τέλος του χρόνου.
Το κείμενο της πρότασης που διέρρευσε προβλέπει, επίσης, πως η Ευρωπαϊκή Ενωση θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί μέχρι το 2029 έργα μετατροπής των αγωγών ώστε να μεταφέρουν μίγμα υδρογόνου με φυσικό αέριο. Πρόκειται για σημείο που δέχεται σοβαρή κριτική από οικολογικές οργανώσεις στις Βρυξέλλες και πολλά κράτη – μέλη που υποστηρίζουν πως η στήριξη του σχεδίου «έκχυσης υδρογόνου» στους αγωγούς φυσικού αερίου μπορεί να αποτελέσει «παράθυρο» για να λαμβάνουν στο διηνεκές κοινοτικά κονδύλια. Υπενθυμίζουν πως η πρόταση της Κομισιόν εξαιρούσε πλήρως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο από τα «Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος». Όπως μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία, η κοινοτική επίτροπος Ενέργειας Kadri Simson δήλωσε προ ημερών πως τα έργα θα αξιολογηθούν με βάση νέα μεθοδολογία που θα περιλαμβάνει και κριτήρια «βιωσιμότητας».
Το αίτημα 11 κρατών – μελών της ΕΕ
Μετά τη διαρροή της πορτογαλικής πρότασης επανήλθαν, πάντως, έντεκα κράτη – μέλη της Ε.Ε. μεταξύ των οποίων η Δανία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γερμανία και η Ισπανία, τα οποία ζητούν να αποκλειστούν σαφώς τα έργα φυσικού αερίου και ορυκτών καυσίμων από τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις. Επιμένουν, μάλιστα, να μην στηρίζονται ούτε έργα που αφορούν την αναβάθμιση / επέκταση αγωγών φυσικού αερίου στους οποίους έχει εκχυθεί και υδρογόνο.
Το σενάριο της έκχυσης υδρογόνου στην EastMed χρησιμοποιούν εσχάτως και η Ελλάδα με την Κύπρο, όπως προκύπτει από δηλώσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκα. Πάντως, ο αγωγός, η τελική επενδυτική απόφαση για τον οποίο αναμένεται το 2022, στηρίζεται από την πορτογαλική πρόταση που θεωρεί πως Κύπρος και Μάλτα πρέπει να συνδεθούν με το διευρωπαϊκό δίκτυο.