Ο ΑΔΜΗΕ πάγωσε προσωρινά τις πληρωμές προς τη γαλλική εταιρεία καλωδίων Nexans λόγω της παρατεταμένης αβεβαιότητας σχετικά με την πορεία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου, σύμφωνα με την Καθημερινή.
Ο ελέφαντας στο δωμάτιο δεν είναι άλλος από τον γεωπολιτικό παράγοντα, ο οποίος δεν έχει επιτρέψει ακόμη στο ερευνητικό σκάφος που έχει ναυλώσει η Nexans να εισέλθει σε διεθνή ύδατα, με αποτέλεσμα να μην προχωρήσουν οι απαραίτητες έρευνες σάρωσης για την πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου.
Οι ανησυχίες της Αθήνας
Όπως υπενθυμίζει η Καθημερινή, οι έρευνες στα διεθνή ύδατα, μεταξύ Κάσου και Καρπάθου, διακόπηκαν τον περασμένο Ιούλιο μετά από ένα 40ωρο επεισόδιο και την παρουσία πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων και έκτοτε δεν έχουν ξαναρχίσει, με την Αθήνα να εμφανίζεται τελευταία συγκρατημένη ως προς την ανάληψη του σχετικού κινδύνου. Κι αυτό γιατί δεν μπορεί να θεωρεί δεδομένη τη στήριξη των ΗΠΑ λόγω των απρόβλεπτων διεθνών κινήσεων του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ούτε της Γαλλίας, η οποία θεωρούνταν δεδομένη λόγω της συμμετοχής της Nexans στο έργο και του ενδιαφέροντος για την είσοδο μιας δεύτερης γαλλικής εταιρείας, της Meridiam, καθώς οι διεθνείς εξελίξεις έχουν αλλάξει τις προτεραιότητες του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Το θολό τοπίο ενίσχυσε τις ανησυχίες της Nexans, η οποία έχει αναλάβει την κατασκευή και πόντιση του υποβρύχιου καλωδίου έναντι 1,4 δισ. ευρώ, αλλά και του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος έχει καταβάλει στη γαλλική εταιρεία περίπου 200 εκατ. ευρώ μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο της μεταξύ τους σύμβασης.
Στις 28 Φεβρουαρίου, ο ΑΔΜΗΕ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που επικαλείται η Καθημερινή, θα έπρεπε να έχει καταβάλει στη Nexans εκκρεμείς δόσεις ύψους 70 εκατ. ευρώ, αλλά προκειμένου να περιορίσει την έκθεσή του μέχρι να υπάρξει θετική εξέλιξη, προχώρησε σε προσωρινό πάγωμα των πληρωμών. Η απόφαση αυτή, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ελήφθη σε συνεννόηση με τη Nexans, ώστε το πάγωμα των πληρωμών να μην οδηγήσει τον κατασκευαστή στην αναστολή της παραγωγής του καλωδίου.
Από τις αποφάσεις της Αθήνας για τις έρευνες βυθού στα διεθνή ύδατα θα εξαρτηθεί και το αν και για πόσο καιρό θα παραμείνει σε ισχύ αυτή η προφορική εμπορική συμφωνία ή θα εξελιχθεί σε οριστική ρήξη, με απρόβλεπτες συνέπειες για τον ΑΔΜΗΕ, σε περίπτωση που η γαλλική εταιρεία διεκδικήσει ρήτρες. Σε μια τέτοια εξέλιξη, ο ΑΜΙΕ, πέραν των αξιώσεων της Nexans, θα κληθεί να επιστρέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση ποσό περίπου 160 εκατ. ευρώ που εκταμίευσε από την επιδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ που ενέκρινε για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Κύπρου, ως έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI).
Ο τελικός λογαριασμός, μιας οριστικής αποτυχίας που μπορεί να συμβεί για λόγους που δεν εμπίπτουν στην ευθύνη του φορέα υλοποίησης, θα μεταφερθεί στους καταναλωτές και τους φορολογούμενους. Νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο στο πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας-Κύπρου προβλέπει ότι σε περίπτωση που το έργο «καθυστερήσει ή ματαιωθεί λόγω εξωτερικών παραγόντων πέραν του ελέγχου, της ευθύνης και της υπαιτιότητας του φορέα υλοποίησης και των προμηθευτών και εργολάβων που έχουν συμβληθεί μαζί του», ο φορέας υλοποίησης, δηλαδή ο ΑΔΜΗΕ, ανακτά το 13% του συνολικού επενδυτικού και λειτουργικού κόστους που προκύπτει, ώστε το συνολικό ποσό που ανακτάται από την Ελλάδα να ανέρχεται στο 50%, έναντι 37% στη διασυνοριακή συμφωνία Ελλάδας-Κύπρου.
Το επιπλέον αυτό ποσοστό (13%) θα καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν θα επιβαρύνει τους Έλληνες καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, από τους οποίους, με απόφαση της ρυθμιστικής αρχής (ΡΑΑΕΥ), θα ανακτηθεί το 37% του κόστους. Η ίδια ρύθμιση παρείχε κάλυψη στον ΑΔΜΗΕ για την αποπληρωμή εκκρεμούς δόσης προς τη Nexans ύψους 26,8 εκατ. ευρώ.
