Great British Energy: Τι θα κάνει η βρετανική κρατική επενδυτική καθαρής ενέργειας

Θα καταφέρει η Great British Energy (GBE), η πρωτοβουλία για μία κρατική επενδυτική που θα κάνει συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα, να εκτοξεύσει τις επενδύσεις της Βρετανίας σε καθαρή ενέργεια; Οι εταιρείες του κλάδου δείχνουν να το πιστεύουν, ωστόσο η χρηματοδότησή της που απαιτείται είναι εξαιρετικά μεγάλη, ενώ η εκκίνησή της βασίστηκε στην φορολόγηση του τομέα του πετρελαίου και φυσικού αερίου. Την πρωτοβουλία ανακοίνωσε προ ημερών ο Βασιλιάς Κάρολος, στα πλαίσια της καθιερωμένης παρουσίασης του προγράμματος της νέας κυβέρνησης Στάρμερ. Ο Κάρολος όμως είναι και ένας «πράσινος» Βασιλιάς, παθιασμένος επί σειρά ετών με τα περιβαλλοντικά θέματα, και έτσι η ανακοίνωση της κορωνίδας των πρωτοβουλιών καθαρής ενέργειας από τα χείλη του λαμβάνει μία άλλη βαρύτητα.

Η κυβέρνηση των Εργατικών, με βάση τις προγραμματικές δηλώσεις που είχε κάνει το κόμμα πριν εκλεγεί, τον Μάιο, θα δημιουργήσει μια εταιρεία ελέγχου και λειτουργίας καθαρών ενεργειακών περιουσιακών στοιχείων, δεσμευόμενη να «ρίξει» περισσότερους δημόσιους πόρους στον σκοπό της απανθρακοποίησης και της επίτευξης των βρετανικών κλιματικών στόχων. Με την κίνηση, οι Εργατικοί ευελπιστούν να μειώσουν τους ιστορικά υψηλούς λογαριασμούς ρεύματος των νοικοκυριών, που εκτοξεύθηκαν κυρίως μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Οι Εργατικοί υπενθυμίζουν ότι κάποιες από τις μεγαλύτερες ενεργειακών εταιρείες της χώρας, η BP Plc, η Centrica Plc και η National Grid Plc, ήταν κάποτε στηριζόμενες από το κράτος. Το ίδιο συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη με τις Orsted A/S και Equinor’s Equinor ASA της Δανίας και την σουηδική Vattenfall SE. Ωστόσο ο στόχος δεν είναι η εθνικοποίηση, αλλά οι συνέργειες με τον ιδιωτικό τομέα.

Νωρίτερα τον Ιούλιο, η ένωση βρετανικών εταιρειών ΑΠΕ, RenewableUK, δημοσίευσε μία έρευνα ως προς το πώς θα μπορούσε να υλοποιηθεί η GBE, επισημαίνοντας τα εμπόδια που πρέπει να παρακαμφθούν, ειδικά στην συγχώνευση με την Great British Nuclear, την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας, αλλά και τις δυσκολίες ως προς την απανθρακοποίηση.

Τί λέει η Renewable UK και η μελέτη της Public First

Σύμφωνα με την έρευνα, η Great British Energy (GBE) μπορεί να διαδραματίσει θετικό ρόλο, αν εξασφαλίσει το κατάλληλο μάνατζμεντ. Σύμφωνα με την συμβουλευτική Public First, που εκπόνησε τη μελέτη για την Renewable UK, το κατάλληλο πλαίσιο θα ήταν κατ’ αρχήν να αποφύγει να διαταράξει τη ροή των απαραίτητων ιδιωτικών επενδύσεων.

Προτείνει την αρχική επένδυση στα χερσαία αιολικά και ηλιακά πρότζεκτ -υπέρ των οποίων θεσμοθέτησε πρόσφατα η κυβέρνηση, ανοίγοντας τον δρόμο- τα οποία είναι σχετικά εύκολο να κατασκευαστούν και προσφέρουν σταθερά έσοδα. Τα έργα αυτά, μαζί με άλλα προερχόμενα από την παλιρροϊκή ενέργεια, θα προσελκύσουν επενδυτές και στην δημοπράτηση έργων καθαρής ενέργειας που θα λάβει χώρα αργότερα φέτος. Προτείνονται κοινοπραξίες με τον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να αποκτήσει τεχνογνωσία και να επεκτείνει την χρηματοδοτική της βάση.

Στη συνέχεια, αναφέρουν, η GBE μπορεί να διαφοροποιηθεί με άλλες «καθαρές» τεχνολογίες, όπως είναι η αποθήκευση ενέργειας αλλά και η αποθήκευση ενέργειας από πλωτά αιολικά πάρκα και παλιρροϊκή ενέργεια, τα οποία πρόκειται να αναπτυχθούν μέσα στην επόμενη δεκαετία, υποστηρίζοντας ακόμη δυνητικά την ανάπτυξη ενός νέου δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.

Χρηματοδότηση από τον «φόρο ουρανοκατέβατων κερδών» στις πετρελαϊκές και εταιρείες φυσικού αερίου και τα τεράστια κεφάλαια που απαιτούνται

Η GBE θα λάβει αρχική χρηματοδότηση 8,3 δισ. βρετανικών λιρών, η οποία προήλθε από τον λεγόμενο «φόρο ουρανοκατέβατων κερδών» στις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την έκθεση παρότι «το μέγεθος της επένδυσης για να πιάσει (η κυβέρνηση) τον στόχο των Εργατικών για καθαρή ενέργεια ως το 2030 είναι τεράστιο», η Ντάουνινγκ Στριτ πρέπει παράλληλα να εστιάσει στο «ξεκλείδωμα των δισεκατομμυρίων λιρών σε επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα που απαιτείται για να υλοποιηθεί η αποστολή της καθαρής ενέργειας». Αυτό περιλαμβάνει, κατά την άποψή της, ακόμη 100 δισ. λίρες (!) ιδιωτικών επενδύσεων, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος των 60 γιγαβατώρων εξωχώριας αιολικής ενέργειας ως το 2030. Πρόκειται για τεράστια ποσά.

Ο γρίφος της συγχώνευσης με την Great British Nuclear

Δύσκολο παζλ αναμένεται όμως να είναι και η συγχώνευση με την Great British Nuclear (GBN), η οποία διαχειρίζεται τις κρατικές δαπάνες, δεν αναπτύσσει όμως το δικό της χαρτοφυλάκιο. «Η μεταφορά της GBN υπό την GBE θα έχει επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτείται η πυρηνική ενέργεια. Θα σημαίνει για παράδειγμα επέκταση του κεφαλαίου της GBE και κρατική υπόδειξη ως προς το πώς θα χρησιμοποιηθεί αυτό το κεφάλαιο, υποσκάπτοντας την ανεξαρτησία της». Η ανησυχία είναι πως η συγχώνευση θα μπορούσε επίσης να καθυστερήσει τις βρετανικές πυρηνικές φιλοδοξίες.

Ένας άλλος τομέας δυσκολιών θα μπορούσε να προέρχονται από τους στόχους για το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας.

«Το Εργατικό Κόμμα ανακοίνωσε ότι η GBE μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην υποστήριξη των προμηθειών της αλυσίδας εφοδιασμού του δικτύου», αναφέρει. «Υπάρχουν ανησυχίες από τον κλάδο σχετικά με το χρονοδιάγραμμα αυτών των δραστηριοτήτων και πότε θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο, δηλαδή πέρα από τον στόχο των Εργατικών για το 2030». Η έκθεση ανέφερε ότι «οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων θα μπορούσαν να συνεργαστούν για την τυποποίηση και τη συνολική ζήτηση».

Αυτό θα ακολουθούσε το μοντέλο της TenneT, της ολλανδικής δημόσιας επιχείρησης μεταφορών, η οποία έχει δει οφέλη από μια παρόμοια διαδικασία. Στη Γερμανία, η TenneT συνεργάζεται με άλλους παίκτες στον τομέα των μεταφορών, για την εναρμόνιση των τεχνικών προτύπων και για έναν αγωγό μακροχρόνιου σχεδιασμού, αναφέρει η έκθεση. Τέλος, ανησυχίες υπάρχουν και για την ανεξαρτησία των δράσεων αυτών από το Γουεστμίνστερ (το βρετανικό κοινοβούλιο) και την κυβέρνηση.

Η πρωτοβουλία του Εντ Μίλιμπαντ και το θέμα της χρηματοδότησης

Την προετοιμασία για τον συγκεκριμένο σχεδιασμό έκανε ο υπουργός Ενέργειας της νέας κυβέρνησης, που είναι ο πρώην αρχηγός του Εργατικού Κόμματος το διάστημα 2010-2015, Εντ Μίλιμπαντ, ο οποίος στο παρελθόν (2008-2010) είχε διατελέσει και υπουργός Ενέργειας στην κυβέρνηση του Γκόρντον Μπράουν. Νωρίτερα φέτος, ο Στάρμερ είχε ανακαλέσει τη δέσμευση πως θα δαπανά 28 δισ. δολάρια ετησίως για την μετάβαση προς την πράσινη ενέργειας, προκειμένου να αποφύγει τις επιθέσεις των Τόρις ως προς την φορολογική πολιτική των Εργατικών. Ωστόσο, η κυβέρνηση φέρεται διατεθειμένηνα επεκτείνει την φορολόγηση σε εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τα σχέδιά της.

Διαβάστε επίσης

Ολυμπιακοί Αγώνες: Η στιλάτη άφιξη της ολυμπιακής δάδας στο Παρίσι

Aκρίβεια: Γιατί το καλάθι παραμένει μισοάδειο, με ”στάσιμες” τιμές

ΔΕΗ: Δάνειο για την ανάπτυξη δικτύων διανομής στη Ρουμανία