Στο Ροοπούρ του δυτικού Μπαγκλαντές, δείχνει περίεργο που, οι πινακίδες στα τοπωνύμια και τα καταστήματα είναι γραμμένες και στα ρωσικά. Όμως η εξήγηση είναι απλή. Λίγα χιλιόμετρα παρακάτω η Rosatom, η ρωσική κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας, κατασκευάζει τον πρώτο πυρηνικό αντιδραστήρα του Μπαγκλαντές. Είναι ένα από τα πολλά πρότζεκτ της Ρωσίας στην πυρηνική ενέργεια, σε όλο τον πλανήτη, με τους Financial Times να εκτιμούν πως, παρά τις δυτικές κυρώσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Μόσχα έχει αναλάβει περί το ένα τρίτο των νέων πυρηνικών αντιδραστήρων που κατασκευάζονται αυτή τη στιγμή σε όλο τον πλανήτη.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν σε τηλεδιάσκεψη για τον πυρηνικό σταθμό του Ροοπούρ στο Μπαγκλαντές EPA_MIKHAIL METZEL_SPUTNIK_KREMLIN _ POOL MANDATORY CREDIT
Το Ροοπούρ, με κόστος 12 δισ. δολαρίων, θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομών που έγιναν ποτέ στην ασιατική χώρα. Με στόχο εντός της επόμενης δεκαετίας το 10% της ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα να προέρχεται από την πυρηνική ενέργεια, ο γενικός διευθυντής της Παγκόσμιας Πυρηνικής Ένωσης (WNA) σχολιάζει πως η Rosatom κάνει «καταπληκτική δουλειά». Και ενώ το Μπαγκλαντές επωφελείται από τη ρωσική τεχνογνωσία για τη μονάδα 2.400 MW, η Ρωσία με αυτόν τον τρόπο και πέρα από τις business, επεκτείνει τη σφαίρα επιρροής της σε πλήθος κρατών.
Το Ακούγιου και η Rosatom
Περισσότερο γνωστή σε εμάς είναι η περίπτωση του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου της Τουρκίας, που έχει ήδη λάβει άδεια λειτουργίας και αναμένεται να ξεκινήσει εντός του έτους. Όπως και σε άλλες περιπτώσεις και στη γείτονα, η Ρωσία χρησιμοποίησε το μοντέλο «build-own-operate», το οποίο περιλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερο επίπεδο συνεργασίας. Η ρωσική εταιρεία παρέχει τα πάντα, ακόμη και την στελέχωση του πυρηνικού σταθμού, για όλη τη διάρκεια λειτουργίας του.
«Η ρωσική πλευρά μεταχειρίζεται τους πυρηνικούς σταθμούς σαν να ανήκουν στην Rosatom. Ο μόνος ρόλος της χώρας που τους φιλοξενεί, είναι να αγοράζει την ενέργεια από τον αντιδραστήρα» σχολιάζει χαρακτηριστικά ο Κασπερ Σζουλέκι, καθηγητής στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων Nupi και μελετητής της ρωσικής πυρηνικής ενεργειακής διπλωματίας.
Κίνα, Γαλλία, Ιαπωνία, Νότια Κορέα και ΗΠΑ οι βασικοί ανταγωνιστές
Οι κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας, τόσο από πλευράς ΗΠΑ όσο και ΕΕ, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, δεν έχουν μέχρι στιγμής επηρεάσει τον τομέα της πυρηνικής ενέργειας. Πριν από τον πόλεμο, ήδη η Μόσχα έκλεινε περίπου τις μισές παγκόσμιες συμφωνίες για την κατασκευή πυρηνικών μονάδων, αντιδραστήρων και για την τροφοδότηση με καύσιμα και διαχείριση αποβλήτων. Οι βασικοί ανταγωνιστές, η Κίνα, η Γαλλία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και οι ΗΠΑ, αναλάμβαναν συνολικά ποσοστό περί το 40%.
Μεταξύ των πρότζεκτ που έχει αναλάβει επί του παρόντος η Ρωσία, αρκετά βρίσκονται στην Κίνα, την Ινδία, το Ιράν και την Αίγυπτο. Άλλωστε ο Πούτιν αυτή την εβδομάδα επισκέφθηκε την «πυρηνική» Βόρεια Κορέα και το Βιετνάμ, συνεχίζοντας το έργο εξάπλωσης της ρωσικής επιρροής στον Τρίτο Κόσμο.
Η Δύση αντεπιτίθεται
Από την άλλη, οι δυτικές κυβερνήσεις κάνουν ό,τι μπορούν για ν’ αλλάξει αυτό το τοπίο. Τον περασμένο μήνα ο Τζο Μπάιντεν υπέγραψε νομοσχέδια που απαγόρευε τις εισαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου από τη Ρωσία, το οποίο και αποτελεί το 25% της συνολικής προμήθειας των ΗΠΑ. Πέρυσι, Ηνωμένες Πολιτείες και Βρετανία, Ιαπωνία, Καναδάς και Γαλλία σχημάτισαν την πυρηνική συμμαχία Sapporo 5, στο περιθώριο της Συνόδου της G7. Στόχος ήταν, όπως το έθεσε τότε ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας Γκραντ Σαπς «να πιεστεί ο Πούτιν εκτός της αγοράς πυρηνικών καυσίμων». Πάντως οι συνεργασίες που διαμορφώνονται σε αυτό τον τομέα είναι μακράς πνοής.
Η κατασκευή ενός σταθμού πυρηνικής ενέργειας διαρκεί περίπου δέκα χρόνια και το «προσδόκιμο» αυτού υπολογίζεται σε περίπου 60 χρόνια. Οι προετοιμασίες για τον τερματισμό λειτουργίας, μεταξύ αυτών και η απομάκρυνση των ραδιενεργών συστημάτων, απαιτεί ακόμη 10-20 χρόνια και σημαντικούς πόρους, όπως τονίζει ο Βλαντιμίρ Σλίβιακ, συμπρόεδρος της ρωσικής περιβαλλοντικής οργάνωσης Ecodefense.
«Πρόκειται για μία μακροπρόθεσμη δέσμευση από πλευράς κάποιας χώρας, στο να έχει ρωσική παρουσία. Δεν είναι μόνο η κατασκευή αυτή καθεαυτή» σημειώνει η Ντάρια Ντολζίκοβα, ερευνήτρια του προγράμματος πυρηνικής πολιτικής στο λονδρέζικο Royal United Services Institute.
Διαβάστε επίσης:
Lunchbox: Τα μυστικά ενός τέλειου γεύματος στο γραφείο
Πού θα πάνε οι Έλληνες το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος
Φωτοβολταϊκά: Στο 8,2% η παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας τον Ιούνιο
